Bí ẩn “Hợp đồng số 02”
Vụ án Kinh doanh thương mại về tranh chấp Hợp đồng tín dụng giữa Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam, Chi nhánh Thành Nam, Nam Định (sau đây gọi tắt là BIDV Thành Nam) và Công ty Cổ phần Nam Phương Hồng (Công ty Nam Phương Hồng) được TAND thành phố Nam Định thụ lý ngày 17/5/2021, hồ sơ thụ lý số 13/2021/TLST-HNGĐ. Trong đó, BIDV Thành Nam là Nguyên đơn, Công ty Nam Phương Hồng là Bị đơn.
Phiên xử sơ thẩm đầu tiên vụ án vào ngày 17/11/2021 đã bị hoãn do phía Bị đơn có đề nghị trưng cầu giám định một số hợp đồng, văn bản, trong đó có văn bản được gọi là Hợp đồng thế chấp số 02 ngày 19/11/2014 - Thế chấp quyền sử dụng đất tại Nhà hàng Cánh Diều Vàng, rộng khoảng 7000m2, tại Lô E9 khu công nghiệp Mỹ Trung, thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định. Bị đơn cho rằng Hợp đồng 02 là không có thật, có dấu hiệu giả mạo, cắt ghép, còn Nguyên đơn cho rằng, Công ty đã ký Hợp đồng 02. Cụ thể:
Tại phiên xử sơ thẩm đầu tiên ngày 17/11/2021, Công ty Nam Phương Hồng đã có đơn yêu cầu TAND TP. Nam Định trưng cầu giám định một số tài liệu do Nguyên đơn cung cấp, trong đó có Hợp đồng số 02 với nghi ngờ: trang cuối của Hợp đồng này được lấy từ trang cuối của các bản hợp đồng khác, từng trang không có chữ ký nháy của người đại diện hợp pháp, hợp đồng không có dấu giáp lai của Doanh nghiệp (mà chỉ có chữ ký nháy, giáp lai của bên Ngân hàng và bên Công chứng), cũng như, các phiên bản của hợp đồng này không giống nhau từ các nguồn: Ngân hàng, Văn phòng Công chứng Hoàng Anh và Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Nam Định.
Theo Bị đơn, năm 2014 Công ty Nam Phương Hồng có ký kết Hợp đồng tín dụng số 10/2014/3809396/HĐTD với Ngân hàng BIDV để vay số tiền 8.5 tỷ đồng với các tài sản bảo đảm gồm: Bảo lãnh bằng bất động sản (BĐS) của bà Hoàng Phương Lan, BĐS của bà Nguyễn Thị Nguyệt, BĐS của bà Lê Thị Thiết, BĐS của bà Nguyễn Thị Nhạn và Tài sản hình thành theo dự án nâng cấp nhà hàng Cánh Diều Vàng. Giao dịch bảo đảm đã được đăng ký đầy đủ, theo đó Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Nam Định cũng đã xác nhận tài sản các bên đăng ký thế chấp “Tài sản gắn liền với đất”.
Doanh nghiệp khẳng định không có khoản vay nào khác tương ứng với việc giao dịch bảo đảm thêm khối tài sản là Quyền sử dụng đất của Doanh nghiệp. Tuy nhiên, không hiểu vì lý do gì, Ngân hàng đưa ra Hợp đồng Thế chấp số 02 ngày 19/11/2014 với các đơn từ đăng ký và đề nghị đính chính nội dung đăng ký giao dịch bảo đảm. Chủ sở hữu là bên thế chấp tài sản Công ty Nam Phương Hồng không biết sự tồn tại của Hợp đồng Thế chấp số 02 nói trên và hoàn toàn không biết việc đề nghị đính chính nội dung giao dịch bảo đảm này Văn phòng đăng ký đất đai đã xác nhận nội dung thay đổi đăng ký thế chấp từ Thế chấp tài sản trên đất sang Thế chấp Quyền sử dụng đất của doanh nghiệp, mà không có bất kỳ thông báo nào cho Chủ sở hữu tài sản. Việc thay đổi nội dung đăng ký thế chấp này đã gây thiệt hại nghiêm trọng đến các quyền và lợi ích hợp pháp của Doanh nghiệp. Đồng thời, yêu cầu trưng cầu giám định một số tài liệu quan trọng là chứng cứ chứng minh các nội dung liên quan đến các yêu cầu của Nguyên đơn.
Trước đó, trong đơn kêu cứu gửi cơ quan có thẩm quyền và cơ quan báo chí, Công ty Nam Phương Hồng cho rằng, có dấu hiệu phó giám đốc kinh doanh của công ty Nam Phương Hồng là bà Nguyễn Thị Sinh và nhân viên ngân hàng cấu kết làm giả hồ sơ và ký giả chữ ký của người đại diện pháp luật của công ty tại phòng công chứng và phòng đăng ký đất đai sở tài nguyên môi trường. Nhân viên ngân hàng và bà Sinh đã cấu kết dùng hợp đồng thế chấp tài sản thuộc sở hữu cá nhân dựa theo phương án kinh doanh của công ty (được họ ngụy tạo) để rút tiền vay dưới danh nghĩa công ty nhận nợ. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sở hữu nhà của nhân viên công ty bị họ mang ra làm tài sản thế chấp vay vốn không có sự đồng ý của công ty và người chồng của nhân viên này. Tài sản dùng làm tài sản thế chấp cũng không được thực hiện các thủ tục công chứng và đăng ký thế chấp tại phòng tài nguyên như quy định của pháp luật về thế chấp vay vốn ngân hàng.
Nhiều bất thường, đề nghị giám định lại và giám định bổ sung
Trên cơ sở đề nghị trưng cầu giám định của Bị đơn, TAND TP. Nam Định đã tiến hành trưng cầu giám định cơ quan chuyên môn. Không biết thời gian Tòa đề nghị có kết quả giám định là bao lâu kể từ ngày giám định, nhưng các đơn vị chuyên môn: Viện Khoa học hình sự - Bộ Công an, Phòng Giám định kỹ thuật Hình sự - Bộ Quốc phòng đều có văn bản từ chối giám định với lý do về thời gian (Viện Khoa học hình sự có văn bản trả lời sau 06 ngày nhận được đơn đề nghị, Phòng Giám định kỹ thuật Hình sự trả lời ngay trong ngày 08/12/2021). Việc giám định “buộc” phải gửi về cơ quan Công an tỉnh Nam Định dù theo Bị đơn thì đây là điều không mong muốn.
Ngày 22/02/2022, TAND TP. Nam Định thông báo cho Công ty Nam Phương Hồng đến nhận và xem kết quả giám định.
Ngay ngày hôm sau (23/02), Công ty Nam Phương Hồng đã có đơn Đề nghị trưng cầu giám định lại và giám định bổ sung đối với TAND thành phố Nam Định.
Lý do đề nghị giám định lại là: tại bản kết luận giám định số 170/KLGĐ – PC09 ngày 17/01/2022, đã không giám định được nhiều tài liệu quan trọng xác định sự thật khách quan của vụ án vì các yêu cầu này vượt quá khả năng chuyên môn của đơn vị giám định (Phần 1 KLGĐ) mà Tòa án nhân dân thành phố Nam Định đã trưng cầu, đồng thời cũng không giám định chữ ký người đại diện theo pháp luật (Phần 4/ KLGĐ) mặc dù kết luận chỉ nêu không có chữ viết.
Đồng thời, Bị đơn đề nghị TAND TP. Nam Định trưng cầu bổ sung nội dung giám định: “Các chữ ký trên các tài liệu Giám định thuộc phần 4/KLGĐ là chữ ký của chữ đóng mực dấu và nếu là chữ ký thì giám định để xác định có đúng chữ ký của bà Thiết hay không?”.
Ở khía cạnh khác, UBND tỉnh Nam Định cũng đã có văn bản chỉ đạo, giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp với các đơn vị có liên quan căn cứ quy định pháp luật làm việc cụ thể với Công ty Nam Phương Hồng. Trước đó, Công ty Nam Phương Hồng có đơn đề nghị UBND tỉnh giải quyết về vấn đề: Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Nam Định tự ý đính chính xác nhận giao dịch bảo đảm giữa Công ty Nam Phương Hồng với Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam – Chi nhánh Thanh Nam, hủy bỏ nội dung xác nhận thế chấp theo nội dung đã đính chính nêu trên gây thiệt hại cho Công ty cổ phần Nam Phương Hồng.
Cũng với đề nghị nêu trên, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về Tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (Bộ Công an) có văn bản số 15/HD-CSKT-P1 ngày 20/12/2021. Theo hướng dẫn và tinh thần của văn bản này, Công ty cổ phần Nam Phương Hồng đã đề nghị Thanh tra tỉnh Nam Định giải quyết sự việc. Tuy nhiên, đến nay, các đề nghị với UBND tỉnh, Thanh tra tỉnh Nam Định về vấn đề nêu trên vẫn chưa được giải quyết theo quy định.
Quay trở lại vụ án, ngày 02/3/2022, HĐXX do thẩm phán Lương Việt Bằng – Chủ tọa đã ra quyết định mở lại phiên tòa vào ngày 23/3/2022. Phiên tòa xét xử công khai, tại trụ sở TAND thành phố Nam Định, địa chỉ: số 66 phố Hoàng Sâm, phường Thống Nhất, thành phố Nam Định.
Có thể thấy, vụ án có nội dung phức tạp, có dấu hiệu hình sự với nhiều đối tượng liên quan. Qua đây, kiến nghị cơ quan có thẩm tăng cường chức năng kiểm sát, giám sát, tránh bỏ lọt tội phạm hay các vi phạm khác.
