Báo cáo tài chính quý III ghi nhận lợi nhuận trước thuế toàn ngành đạt hơn 87,4 nghìn tỷ đồng, tăng 24,6% so với cùng kỳ – mức cải thiện đáng kể trong bối cảnh tín dụng tăng tới 22% so với cùng kỳ và 15% so với cuối năm trước. Thu nhập hoạt động đạt 180,5 nghìn tỷ đồng, tăng 16%, mức cao nhất trong 12 quý kể từ năm 2023. Tín dụng phục hồi giúp thu nhập lãi thuần tăng 13,1%, dù đà tăng chưa tương xứng với quy mô tăng trưởng tín dụng do biên lãi ròng vẫn chịu áp lực từ mặt bằng lãi suất cho vay thấp.
Mảng dịch vụ cũng khởi sắc mạnh, tăng 19% – mức cao nhất trong ba năm. Thanh toán chiếm tỷ trọng lớn nhất với mức tăng 36%, trong khi bảo hiểm phục hồi ấn tượng 31%. Sự cải thiện của thị trường chứng khoán và diễn biến tích cực của vàng tiếp tục nâng đỡ các khoản thu ngoài lãi, đặc biệt là ngoại hối và kinh doanh chứng khoán với mức tăng đáng chú ý 309%.
Chi phí hoạt động của hệ thống được kiểm soát tốt, thể hiện qua tỷ lệ CIR duy trì quanh mức 32%, thấp hơn trung bình các năm trước. Tuy nhiên, chi phí dự phòng rủi ro tín dụng lại tăng 8,7% – mức cao nhất ba năm. Điều này phản ánh xu hướng củng cố bộ đệm an toàn trước nguy cơ nợ xấu tiềm ẩn trong giai đoạn cạnh tranh huy động có thể gia tăng vào cuối năm.
Một trong những điểm đáng chú ý của quý III/2025 là sự phân hóa lợi nhuận giữa các nhóm ngân hàng. Nhóm quốc doanh dù có mức tăng lãi thuần không quá cao nhưng lợi nhuận vẫn tăng tích cực nhờ chiến lược quản trị chi phí phù hợp. VCB và BID ghi nhận lợi nhuận tăng lần lượt 5% và 17%, trong khi CTG nổi bật với tăng trưởng thu nhập lãi thuần 10%. Các ngân hàng quốc doanh đồng loạt gia tăng mạnh trích lập dự phòng nhằm bảo vệ chất lượng tài sản, riêng CTG cải thiện lợi nhuận nhờ giảm áp lực dự phòng.
Nhóm ngân hàng bán lẻ ghi nhận kết quả khả quan hơn nhưng không đồng đều. VPB và STB giữ được biên NIM ổn định, qua đó duy trì đà tăng trưởng thu nhập lãi. Trong khi đó, ACB, TPB và VIB ghi nhận tốc độ tăng lãi thuần chậm lại do danh mục bán lẻ lớn khiến biên lãi thu hẹp ba quý liên tiếp.
Với nhóm ngân hàng bán buôn, mặc dù duy trì tốc độ tăng trưởng tín dụng cao nhất hệ thống, hiệu quả sinh lời lại không tương ứng do biên NIM suy giảm. Lợi nhuận trước thuế của nhóm vì thế đứng ở mức thấp nhất ngành. Trong bức tranh này, OCB là điểm sáng khi lợi nhuận tăng vượt trội nhờ thu nhập ngoài lãi và chi phí dự phòng giảm. SHB và MSB cũng có kết quả tốt hơn nhờ lãi thuần cải thiện, nhưng MBB lại chịu sức ép từ việc chủ động tăng mạnh trích lập dự phòng.
Nhóm ngân hàng quy mô nhỏ tiếp tục gây chú ý khi ghi nhận mức tăng trưởng lợi nhuận trước thuế mạnh nhất toàn ngành, chủ yếu nhờ đà tăng của thu nhập lãi thuần. ABB tăng 288%, KLB tăng 194%, BVB tăng tới 1.076% và PGB tăng 176%. Dù vậy, nguồn thu ngoài lãi của nhóm này nhìn chung vẫn suy giảm so với cùng kỳ, cho thấy sự phụ thuộc lớn vào hoạt động tín dụng. Một số ngân hàng như EIB, BAB và VBB lại ghi nhận lợi nhuận suy giảm vì tăng trưởng lãi thuần âm và chi phí vốn tăng cao.
Tổng thể, quý III/2025 cho thấy đà phục hồi của ngành ngân hàng rõ ràng hơn, nhưng chưa thực sự bền vững. Biên lãi ròng tiếp tục thu hẹp ở nhóm tư nhân lớn, trong khi các ngân hàng quốc doanh duy trì sự thận trọng với tăng trưởng tín dụng và dự phòng. Ở chiều ngược lại, các ngân hàng nhỏ nổi lên với tốc độ tăng lợi nhuận ấn tượng, song chất lượng tăng trưởng vẫn phụ thuộc nhiều vào mở rộng tín dụng. Thị trường ngân hàng trong các quý tới vì vậy nhiều khả năng tiếp tục chứng kiến sự phân hóa mạnh về hiệu quả và chiến lược kinh doanh giữa các nhóm ngân hàng.
