Được thiết kế như một nền tảng trao đổi đa chiều, Tọa đàm đã tăng cường sự hiểu biết về cơ hội và thách thức trong việc thiết lập và vận hành thị trường các-bon của Việt Nam - bao gồm cả thị trường các-bon rừng - đồng thời kết nối nỗ lực trong nước với xu hướng phát triển toàn cầu. Sự kiện chào đón khoảng 200 đại biểu tham dự từ Canada, Việt Nam và các khu vực khác, bao gồm các nhà nghiên cứu, doanh nghiệp tiên phong, đại diện khu vực tư nhân, và các quan chức cấp cao từ các bộ, ngành và cơ quan cấp tỉnh.
Phát biểu khai mạc Tọa đàm, PGS.TS Lê Trung Thành - Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội nhấn mạnh, thế giới đang chứng kiến những chuyển biến mạnh mẽ trong nỗ lực ứng phó biến đổi khí hậu. Sau Hội nghị lần thứ 30 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP30), các thỏa thuận toàn cầu, đặc biệt là những quy định liên quan đến Điều 6 của Thỏa thuận Paris, đang mở ra một giai đoạn mới cho thị trường các-bon - nơi các quốc gia, doanh nghiệp và cộng đồng khoa học cùng chung tay thúc đẩy mục tiêu phát thải ròng bằng “0”.
Trong bối cảnh đó, Việt Nam đang khẩn trương chuẩn bị cho việc vận hành thị trường các-bon trong nước từ năm 2028 và tăng cường hội nhập sâu rộng hơn với các cơ chế trao đổi tín chỉ các-bon quốc tế. Việc cập nhật tri thức, chia sẻ kinh nghiệm và đối thoại chính sách trở thành yêu cầu cấp thiết, không chỉ đối với các nhà hoạch định chính sách mà cả doanh nghiệp, tổ chức phát triển và các cơ sở đào tạo - nghiên cứu.
“Trong bối cảnh thị trường các-bon trở thành trụ cột quan trọng của kinh tế xanh, việc nâng cao năng lực nghiên cứu, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và xây dựng hệ sinh thái tri thức là nhiệm vụ trọng tâm của nhà trường. Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội cam kết sẽ tiếp tục đồng hành cùng Chính phủ, các đối tác quốc tế và cộng đồng doanh nghiệp để thúc đẩy các nghiên cứu, chính sách và giải pháp đổi mới, góp phần tạo nên hệ thống thị trường các-bon hiệu quả, minh bạch và hài hòa lợi ích kinh tế – môi trường - xã hội hướng tới mục tiêu Net Zero vào năm 2050” - PGS.TS Lê Trung Thành khẳng định.
Được Canada hỗ trợ thông qua Dự án “Các-bon For Good”, Tọa đàm “Định hướng thị trường các-bon toàn cầu và Việt Nam: Những nhận định sau COP30 và hướng đi tiếp theo” đối thoại tập trung vào 02 chủ đề liên kết với nhau: (i) các khía cạnh chính sách liên quan đến định giá các-bon rừng, tiêu chuẩn, các biện pháp bảo vệ, bình đẳng giới và hòa nhập xã hội; và (ii) sự phát triển của thị trường các-bon Việt Nam, với mục tiêu xúc tác đầu tư tư nhân từ Canada và toàn cầu, cũng như tăng cường quan hệ đối tác thương mại trong lĩnh vực các-bon và lâm nghiệp.
Tại Toạ đàm, các chuyên gia nhấn mạnh rằng tương lai của thị trường các-bon Việt Nam phụ thuộc vào sự hợp tác, công nghệ, và sự tham gia chủ động của khu vực tư nhân - biến tham vọng toàn cầu thành lợi ích cấp cộng đồng. Các chia sẻ từ Tọa đàm cũng nhắc đến nhu cầu cấp thiết về một khung pháp lý toàn diện, tăng cường các hệ thống MRV và AI, và tăng cường đầu tư để đảm bảo tính minh bạch và đáng tin cậy, phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế.
Thị trường các-bon được xác định vừa là một công cụ khí hậu vừa là một cơ hội kinh tế, đòi hỏi quan hệ đối tác công - tư mạnh mẽ và sự điều chỉnh phù hợp với các thông lệ quốc tế tốt nhất, được thích ứng với bối cảnh địa phương, bao gồm các-bon rừng và các-bon xanh; đồng thời đảm bảo rằng lợi ích đến được với các cộng đồng nghèo và dân tộc thiểu số.
Ông Jim Nickel - Đại sứ Canada tại Việt Nam chia sẻ: “Canada cam kết hỗ trợ Việt Nam trong ứng phó với biến đổi khí hậu. Thị trường các-bon là một công cụ kinh tế then chốt để đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng không. Đối thoại này đã tạo không gian để chia sẻ kinh nghiệm của Canada và quốc tế, đồng thời xác định các giải pháp thực tiễn được điều chỉnh phù hợp với Việt Nam, đảm bảo rằng tiến bộ kinh tế song hành cùng việc quản lý môi trường và sinh kế bền vững".
Toạ đàm kéo dài trong 02 ngày từ ngày 25 – 26/11, nội dung thảo luận và chia sẻ được chia thành 05 phiên, cung cấp một cái nhìn toàn diện về thị trường các-bon toàn cầu và các-bon rừng, cũng như gợi ra những hàm ý chính sách đối với Việt Nam. Ba phiên đầu tiên chia sẻ những đánh giá về khung pháp lý của Việt Nam, những thay đổi toàn cầu sau COP30, và các thách thức và cơ hội vận hành trong thị trường các-bon, bao gồm phát triển các-bon xanh và vai trò của khu vực tư nhân. Các đại diện đã tham gia một phiên thảo luận bàn tròn, chia sẻ tầm nhìn toàn cầu và gợi ý những hành động cho Việt Nam, qua đó nêu bật lợi thế cạnh tranh của Canada, cơ hội tài chính và việc áp dụng MRV cùng công nghệ kỹ thuật số để giảm thiểu rủi ro khi gia nhập thị trường.
Các phiên cuối sẽ tập trung vào kinh nghiệm thực tiễn và quy hoạch dài hạn. Các chuyên gia và doanh nghiệp đã thảo luận về thị trường các-bon rừng của Việt Nam trong bối cảnh xu hướng toàn cầu, tiếp theo là các nghiên cứu điển hình quốc tế từ Canada, Châu Phi, Indonesia, Philippines và Úc. Các doanh nghiệp lớn như Vietnam Airlines cũng chia sẻ những hiểu biết về thị trường tuân thủ (ví dụ: Chương trình Bù đắp và Giảm thiểu Các-bon cho Hàng không Quốc tế (CORSIA)), trong khi các thảo luận nhấn mạnh tầm quan trọng của các cơ chế tài chính và công nghệ tiên tiến, bao gồm AI và truy xuất nguồn gốc các-bon để hỗ trợ tính minh bạch và tăng trưởng của thị trường.
Bà Lê Kim Dung - Trưởng Văn phòng đại diện tổ chức CARE tại Việt Nam bày tỏ: “Cuộc tọa đàm đã phản ánh cam kết mạnh mẽ của các đối tác liên quan tại Việt Nam trong việc xây dựng một thị trường các-bon vững mạnh và công bằng. Đảm bảo rằng các nhóm yếu thế - đặc biệt là phụ nữ và người dân thuộc các cộng đồng dân tộc thiểu số - được đưa vào các cơ chế vận hành thị trường các-bon là điều thiết yếu để đạt được phương pháp tiếp cận “không để ai bị bỏ lại phía sau” trong hành động khí hậu”.
Đối thoại Chính sách Cấp cao trong khuôn khổ Dự án “Các-bon For Good” được kỳ vọng sẽ cung cấp thông tin cho các chính sách đột phá trong tương lai, củng cố hợp tác công - tư, và định vị Việt Nam là một nhân tố năng động trên bức tranh thị trường các-bon toàn cầu.
