Chiều 16/9 tại Hà Nội, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức hội thảo lấy ý kiến doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng về Dự thảo Luật Quản lý thuế được Bộ Tài chính chủ trì soạn thảo và dự kiến trình Quốc hội thông qua vào kỳ họp tháng 10/2025.
Phát biểu tại Hội thảo, đại diện Bộ Tài chính, Phó Cục trưởng Cục Thuế Đặng Ngọc Minh đã giới thiệu những điểm cải cách quan trọng tại Dự thảo Luật Quản lý thuế đến đại diện cộng đồng doanh nghiệp.
Cụ thể, Dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi) gồm 9 chương và 53 điều, bổ sung nhiều quy định về phân nhóm người nộp thuế theo mức độ tuân thủ, quản lý rủi ro, ứng dụng công nghệ trong kê khai, nộp thuế, quản lý hóa đơn điện tử.
Điểm nhấn của Dự thảo là cải cách triệt để công tác quản lý thuế để chuyển đổi mô hình quản lý thuế từ “quản lý theo chức năng” sang “quản lý theo đối tượng kết hợp chức năng”. Tái thiết kế quy trình quản lý thuế phù hợp với chuyển đổi mô hình quản lý và tái cấu trúc xây dựng hệ thống công nghệ thông tin nhằm đảm bảo ứng dụng công nghệ thông tin đồng bộ, hiện đại, hiệu quả, tích hợp, xử lý dữ liệu tự động.
Đồng thời, cơ quan thuế sẽ tiếp tục hoàn thiện quy định về quản lý rủi ro xuyên suốt có hệ thống trong tất cả nghiệp vụ quản lý thuế; quản lý đối với chống chuyển giá; hoạt động kinh doanh trên kinh tế số, kinh tế chia sẻ, sản xuất thông minh, giao dịch xuyên biên giới; hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh sau khi xóa bỏ hình thức khoán thuế; việc trao đổi, cung cấp thông tin của người nộp thuế giữa cơ quan thuế với các cơ quan có liên quan.
"Đặc biệt, Dự thảo nhấn mạnh nguyên tắc công khai, minh bạch, lấy người nộp thuế làm trung tâm phục vụ, đồng thời nghiêm cấm các hành vi gian lận hóa đơn, sử dụng phần mềm trái phép để tạo lập hóa đơn điện tử nhằm trục lợi" - Phó Cục trưởng Đặng Ngọc Minh cho biết.
Đại diện cộng đồng doanh nghiệp, ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký VCCI đánh giá cao tinh thần cải cách sâu rộng, đổi mới tư duy của cơ quan thuế, chuyển từ quản lý sang phục vụ người nộp thuế; áp dụng phương pháp quản lý hiện đại trên cơ sở quản lý rủi ro, áp dụng số hóa, dữ liệu lớn (big data), trí tuệ nhân tạo (AI); tăng phân cấp quyền, đơn giản thủ tục hành chính, thúc đẩy tuân thủ tự nguyện của người nộp thuế...
Theo ông Tuấn, trong bối cảnh kinh tế số, giao dịch xuyên biên giới, tài sản số, trí tuệ nhân tạo, thương mại điện tử ngày càng phổ biến, việc sửa đổi Luật Quản lý thuế là cần thiết và kịp thời.
Góp ý tại Hội thảo, ông Phan Vũ Hoàng - Phó Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn thuế kiến nghị, ngoài các lĩnh vực xuất hóa đơn theo kỳ như quy định hiện hành, việc xuất hóa đơn điện tử tại thời điểm phát sinh giao dịch cần xem xét một số trường hợp để đảm bảo tính hiệu quả. “Có những doanh nghiệp thương mại điện tử phát sinh tới hàng trăm giao dịch mỗi ngày. Nếu mỗi lần đều phải lập hóa đơn, khối lượng công việc sẽ quá tải, tạo thêm gánh nặng hành chính thay vì hỗ trợ số hóa” – ông Hoàng cho hay.
Nhìn từ góc độ quản lý, việc xuất hóa đơn điện tử theo kỳ vừa giúp giảm gánh nặng cho doanh nghiệp, vừa tạo điều kiện để cơ quan thuế tập trung nguồn lực vào quản lý rủi ro, kiểm soát vi phạm. Nhưng để đảm bảo công bằng, minh bạch, cơ chế này cần được quy định chặt chẽ, có tiêu chí phân loại rõ ràng, tránh bị lợi dụng để trốn thuế, gian lận hoặc trì hoãn nghĩa vụ nộp thuế.
Dự thảo Luật Quản lý thuế cũng quy định rõ hơn về kỳ tính thuế, có thể theo tháng, quý, năm hoặc lần phát sinh; đồng thời mở rộng phạm vi quản lý thuế sang thương mại điện tử, kinh tế số, giao dịch xuyên biên giới. Đây là bước tiến để Việt Nam tiệm cận thông lệ quốc tế, song các chuyên gia cảnh báo nếu quy định cứng nhắc, chi phí tuân thủ của doanh nghiệp sẽ tăng cao, đi ngược lại tinh thần cải cách thủ tục thuế mà luật hướng đến.
