Đứng "top" đầu danh sách nợ vay trái phiếu doanh nghiệp
Bộ Tài chính vừa có báo cáo gửi Chính phủ liên quan đến thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Theo báo cáo của Bộ Tài chính, có 20 doanh nghiệp bất động sản vay nợ trái phiếu doanh nghiệp nhiều nhất trong năm 2021 với tổng số tiền lên đến hơn 100.000 tỷ đồng, lãi vay trái phiếu doanh nghiệp của các doanh nghiệp này từ 8%/năm đến 12,9%/năm.
Đáng chú ý, trong nhóm doanh nghiệp bất động sản dẫn đầu về nợ vay trái phiếu doanh nghiệp trong năm vừa qua, có nhiều "ông lớn", tiêu biểu như Công ty CP Osaka Garden.
Trước đó, Osaka Garden và các đối tác khác đã nhận chuyển nhượng một dự án với tổng diện tích lên tới 117 ha, nằm trên “đất vàng” thuộc quận 2 cũ (nay thuộc thành phố Thủ Đức) từ Tập đoàn Him Lam.
Khu đất 117,4ha của một siêu dự án.
Không rõ tổng giá trị sang nhượng là bao nhiêu, thế nhưng, để có tiền “góp” vốn đặt cọc một phần dự án, Osaka Garden đã phát hành ồ ạt trái phiếu. Trong đó, tổng giá trị trái phiếu phát hành riêng lẻ của Osaka Garden là 7.700 tỷ đồng.
Tuy nhiên, vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp này chỉ vỏn vẹn 270 tỷ đồng. Như vậy, tổng khối lượng phát hành cao hơn 28,5 lần vốn chủ sở hữu.
Trong báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ về nhiệm vụ giám sát, thanh tra thị trường trái phiếu trong năm 2021 và quý I/2022, Bộ Tài chính đã “bêu tên” Osaka Garden trong danh sách dẫn đầu về nợ vay trái phiếu doanh nghiệp trong năm vừa qua.
Osaka Garden mới được thành lập vào tháng 9/2018, đến nay công ty này chưa tròn 4 tuổi nhưng đã huy động khối lượng trái phiếu rất lớn như vậy. Từ đây, nhiều dấu hỏi về năng lực thực sự của Osaka Garden lại được đặt ra!
Làm ăn thua lỗ nhưng vẫn hút được chục ngàn tỷ đồng từ kênh trái phiếu
Công ty CP Osaka Garden được thành lập vào tháng 9/2018, do ông Nguyễn Hữu Cử làm người đại diện công ty. Trong giai đoạn 2018 - 2020, công ty này không ghi nhận bất kỳ doanh thu nào và liên tục báo lỗ.
Cụ thể, năm 2018, Osaka Garden lỗ 49 triệu đồng, năm 2019 lỗ 160 triệu đồng và năm 2020 lỗ 174 triệu đồng. Như vậy, trong 3 năm đầu hoạt động, Osaka Garden lỗ tới 383 tỷ đồng.
Tuy nhiên, tháng 10/2021, Osaka Garden đã thông tin về việc phát hành thành công 4.300 tỷ đồng trái phiếu riêng lẻ cho nhà đầu tư tổ chức trong nước. Tổ chức tư vấn hồ sơ chào bán và bảo lãnh phát hành là CTCP Chứng khoán Kỹ Thương (TCBS).
Trước đó, cũng chính Osaka Garden phát hành 3.400 tỷ đồng trái phiếu, cùng với CTCP Hoa Phú Thịnh, CTCP Hoàng Phú Vương phát hành lần lượt 3.130 tỷ đồng và 4.670 tỷ đồng cho mục đích tương tự.
Có thể thấy, Osaka Garden liên tục ghi nhận lỗ nhưng vẫn phát hành tới 7.700 tỷ đồng, giá trị trái phiếu trong 2021 là rất mạo hiểm, tiềm ẩn rủi ro.
Tại báo cáo, Bộ Tài chính cho biết, để chào mời trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ cho nhà đầu tư cá nhân, nhiều công ty chứng khoán đã “lách luật” để “hô biến” nhiều nhà đầu tư cá nhân thiếu kinh nghiệm trở thành nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp bằng hợp đồng mua kỳ hạn trái phiếu chính phủ hoặc chứng khoán niêm yết trong thời gian 2-4 ngày. Tư vấn cho nhà đầu tư cá nhân không trực tiếp đứng tên mua trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ mà ký hợp đồng dân sự với công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại đứng ra mua hộ.
Trong số 358 doanh nghiệp phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ trong năm 2021, có tới 57 doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ trước khi phát hành, 45 doanh nghiệp có nợ vay lớn hơn 10 lần vốn chủ sở hữu, và 10 doanh nghiệp có nợ vay lớn hơn 5 lần vốn chủ sở hữu.
Có tình trạng doanh nghiệp này phát hành trái phiếu doanh nghiệp để góp vốn, mua cổ phần, mua trái phiếu của doanh nghiệp khác, lấy tiền cho doanh nghiệp khác vay, hoặc phát hành trái phiếu doanh nghiệp để chuyển vốn “lòng vòng” nhằm lách quy định về giới hạn cho vay/đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của các ngân hàng với một khách hàng, nhóm khách hàng.
Trong phiên thảo luận tại Quốc hội chiều 1/6 vừa qua, Chính phủ nhấn mạnh việc tăng cường quản lý, giám sát thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản, bảo đảm phát triển lành mạnh, an toàn và bền vững.
Trước đó, để bảo đảm thị trường trái phiếu doanh nghiệp hoạt động ổn định, lành mạnh, minh bạch, an toàn, phát triển bền vững và hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất tuân thủ quy định pháp luật, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Minh Chính yêu cầu Bộ trưởng Bộ Công an chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương khẩn trương phối hợp với các cơ quan liên quan điều tra, xác minh để xử lý nghiêm minh hành vi vi phạm theo đúng quy định của pháp luật, bảo đảm các hoạt động phát hành, đầu tư và sử dụng vốn trái phiếu doanh nghiệp đúng mục đích, hiệu quả, lành mạnh, minh bạch, ổn định, an toàn, góp phần phát triển sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và ổn định kinh tế vĩ mô.
Thủ tướng Chính phủ giao Bộ trưởng Bộ Tài chính, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chức năng theo dõi, giám sát chặt chẽ diễn biễn thị trường tài chính, tiền tệ, các hoạt động phát hành, đầu tư, phân phối, giao dịch và sử dụng vốn trái phiếu doanh nghiệp, đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật hiện hành...
Thủ tướng Chính phủ cũng giao Bộ trưởng Bộ Tài chính, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chức năng: Khẩn trương thực hiện thanh tra, kiểm tra, giám sát việc tuân thủ pháp luật về phát hành, đầu tư, phân phối, giao dịch và sử dụng vốn thu được từ phát hành trái phiếu, nhất là phát hành trái phiếu riêng lẻ của các doanh nghiệp bất động sản, của tổ chức tín dụng có liên quan đến doanh nghiệp bất động sản, các doanh nghiệp có khối lượng phát hành lớn, lãi suất cao, các doanh nghiệp có kết quả kinh doanh thua lỗ, các doanh nghiệp phát hành không có tài sản bảo đảm hoặc tài sản bảo đảm không chất lượng...
