Tính đến nay, Hà Nội có 5,922 di tích, trong đó có 1 di sản văn hóa thế giới; 1 di sản tư liệu được UNESCO ghi danh, 21 di tích - cụm di tích được Thủ tưởng Chính phủ xếp hạng là di tích Quốc gia đặc biệt. Di tích lịch sử - danh lam thắng cảnh hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn là một trong 14 di tích được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng là Di tích Quốc gia đặc biệt vào ngày 09/12/2013.
Phát biểu tại lễ khai mạc, ông Đỗ Đình Hồng – Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội bày tỏ, đối với mỗi du khách gần xa hay với mỗi con người khi nghĩ về Hà Nội, thì đó là một Hà Nội hiện lên trầm mặc, cổ kính mà lung linh huyền ảo thấm đượm hồn Việt, chính là Hồ Gươm xanh một mẫu chung thủy với ngọn tháp Rùa in bóng lên nền trời, là cây cầu Thê Húc màu đỏ son dẫn vào đảo Ngọc. Khi đặt chân tới thăm nơi đây, chúng ta bắt gặp một quần thể kiến trúc hài hòa tương xứng, những nét xây dựng điểm tô của con người đặt trong cảnh trí trời nước thiên nhiên, đó chính là di tích Quốc gia đặc biệt đền Ngọc Sơn và khu vực hồ Hoàn Kiếm.
“Để kỷ niệm 10 năm đền Ngọc Sơn được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt (2013- 2023) và cung cấp thêm những hình ảnh, tư liệu về khu vực hồ Hoàn Kiếm, đền Ngọc Sơn, giúp khách tham quan có cái nhìn tổng quát về tích xưa và nay, Sở Văn hóa và Thể thao đã giao Ban Quản lý di tích danh thắng Hà Nội chủ trì, tham mưu tổ chức trưng bày chuyên đề nhằm giới thiệu một số hình ảnh về di tích qua các thời kì.” – ông Hồng chia sẻ.
Theo đó, nội dung trưng bày bao gồm 03 phần: Phần 1 - Ký ức lịch sử, thông qua các hình ảnh, tư liệu lịch sử, văn tự Hán Nôm đan xen, trưng bày tập trung giới thiệu quá trình hình thành và những đổi thay của đền từ thời kì phong kiến đến năm 1975.
Phần 2 - Dấu son Đảo Ngọc, giới thiệu những giá trị riêng biệt của đền Ngọc Sơn thông qua những tư liệu, hình ảnh là minh chứng cho sự kết hợp hài hòa giữa các tôn giáo qua nhiều năm tháng lịch sử, thể hiện rõ nét quan niệm “tam giáo đồng nguyên” của người Việt tại đền Ngọc Sơn.
Phần 3 - Còn mãi với thời gian, là những những hình ảnh giới thiệu về việc gìn giữ và phát huy giá trị di tích. Trải qua nhiều thăng trầm của lịch sử, nhiều lần trùng tu nhưng đền Ngọc Sơn vẫn giữ được kiến trúc cổ kính vốn có.
Đền Ngọc Sơn trong lòng Hồ Hoàn Kiếm là một quần thể kiến trúc phong cảnh, có non, có nước, có tháp, có đài, có cầu, có đình, có rừng cây cổ thụ và cỏ hoa bốn mùa, lại có cả một kho văn thơ kim cổ, có cả một bảo tàng về huyền thoại và lịch sử, có cả truyền thống văn hoá và đấu tranh cách mạng, điểm đến của du lịch tâm linh, du lịch nghiên cứu và du lịch sinh thái.
Các bộ phận kiến trúc của khu di tích đã tạo nên sự hài hoà, đan xen không thể thiếu trong danh thắng hồ Gươm. Bề dày lịch sử văn hoá của khu di tích cùng các di tích quanh hồ như: Tháp Hoà Phong, đền Bà Kiệu, khu tưởng niệm vua Lê, đình Nam Hương, Hội khai trí tiến đức, Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục đã từ lâu đã được coi là lẵng hoa, là lá phổi của kinh đô Hà Nội là niềm tự hào của người Hà Nội và của đất nước Việt Nam nói chung.
Trưng bày “Một số hình ảnh về di tích quốc gia đặc biệt, danh lam thắng cảnh hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn” diễn ra tại khuôn viên đền Ngọc Sơn, phường Lý Thái Tổ, quận Hoàn Kiếm, TP. Hà Nội và sẽ mở cửa đến hết tháng 01/2024.
