“Oa oa oa...”, lâu lâu trong căn nhà trọ ở Q10 lại vang lên tiếng bé 3 tuổi khóc ré lên. “Tù túng quá nó lại đòi ra ngoài chạy nhảy ạ, chứ quanh quẩn mãi trong 4 bức tường phòng trọ chút éc suốt mấy tháng trời người lớn còn muốn điên huống chi thằng bé“ - Chị A quê miền Trung - mẹ cháu não nề khi hàng xóm vọng sang hỏi thăm.
3 chị em nhà chị, cộng với anh chồng và đứa bé là 5 người chia nhau ở chung trong 1 phòng trọ 35m2, trừ đi tolet/ bếp núc/ vật dụng đồ đạc chỉ còn trống 1 lủm 3m x 2,5m trong phòng cho cháu bé chơi quanh quẩn. Nhà chị 3 người đi làm thì 2 người thất nghiệp, 1 người làm online bị giảm 30% thu nhập, đứa em út bình thường vừa học đại học vừa đi làm phụ giúp thì nay cũng ở nhà học online.
Tiền phòng tuy đã được chủ nhà hỗ trợ giảm từ 5tr còn 3tr, nhưng chi phí ăn uống sinh hoạt điện nước giờ tiết kiệm chắt bóp lắm vẫn tăng thêm 30% do vật giá leo thang và sinh hoạt ở nhà nhiều hơn bình thường.
Nhà anh L thuê trọ ở Q9 cũng đang ở tình trạng lay lắt “Về quê không được, ở lại cũng không xong”. Do khu vực bị phong tỏa nặng, 2 vợ chồng anh và cháu gái thứ hai đã phải ở nhà không có thu nhập từ tháng 7. Cháu gái lớn thấy nhà khổ quá nên “lén đi làm chui”, nhưng chưa được 1 tháng thì bị nhiễm bệnh phải đi cách ly 3 tuần, sau về cũng hết “làm chui” do đã bị địa phương vô “danh sách đen”. Cháu nhỏ thứ 3 anh chị đưa về quê thăm ông bà hồi tháng 6, tính ở chơi với ông bà 1-2 tuần đón lên lại mà nay nhập học cả tháng rồi vẫn phải ở quê, xem ra năm nay lại bỏ dở việc học vì ông bà quê nào có máy tính/ internet/ biết gì công nghệ đâu mà học online. Tiền phòng hiện anh chị được hỗ trợ giảm 1,2tr còn 2tr, anh chủ thầu thấy tội nghiệp cho thêm 1tr phụ đóng tiền phòng, các phòng xung quanh thấy thương thỉnh thoảng cứu tế thêm cho miếng rau con cá, còn lại đều nhờ lương thực cứu trợ từ địa phương và các mạnh thường quân.
Trong căn phòng trọ của chị A, anh L luôn đủ mùi thức ăn, mùi quần áo ẩm mùa mưa, mùi hơi thở người, và ko khi nào ngơi thập cẩm các loại tiếng ồn từ trẻ em khóc, tiếng mẹ la con, tiếng người lớn kiếm chuyện chửi nhau do ai cũng stress, tiếng tivi, tiếng nghe nhạc, tiếng xào nấu, tiếng người làm việc, học bài. “Ở quê làm gì có việc làm nên tụi em phải chấp nhận xa quê hương, xa gia đình, xa không gian ở rộng rãi và cuộc sống nhẹ nhàng thoải mái dưới quê, lên đây sống kham khổ, chật hẹp để học hành, làm việc với hy vọng đổi đời. Mà giờ việc làm thì không có, trong khi các hy sinh kia vẫn phải chịu”.
Hỏi về định hướng sẽ về quê hay ở lại thành phố tìm việc sau khi bỏ phong tỏa, các anh chị cho biết chỉ có 2 lý do để giữ họ lại: (1) Có việc làm, và (2) việc làm phải đảm bảo ổn định lâu dài. “Chứ làm được vài ngày lại nhốt tụi em trong phòng trọ thêm 3-4 tháng chắc chịu không nổi nữa” - Anh L chia sẻ. Nhưng làm gì làm họ đều mong về quê 1 thời gian để thăm gia đình, để xả đi những bức xúc tù túng suốt mấy tháng, để gặp anh em chiến hữu làm chầu nhậu lấy lại tinh thần, để ăn uống tẩm bổ hồi phục sức khỏe, và đặc biệt để ngắm nghía chờ xem tình hình ở trển chắc cú ổn hẳn chưa, “có việc làm chắc ăn” đã chứ.
CHỦ CHO THUÊ CŨNG “MÉO MỒM”
Có rất ít chủ nhà trọ “Sở hữu đất - Không vay tiền ngân hàng xây nhà - Tốt bụng” có thể giảm 50% - 100% tiền nhà cho người thuê trọ mất thu nhập hoặc mặt bằng không kinh doanh được. Phần lớn chủ nhà còn lại đều phải lấy tiền cho thuê trả tiền vay ngân hàng mua đất/ xây nhà, và các đơn vị kinh doanh “Thuê Sỉ Nguyên Căn - Cho Thuê Lẻ” vẫn phải trả tiền thuê nguyên căn cho chủ nhà. 2 nhóm sau giảm 20% - 40% giá cho thuê là đã “ngáp ngáp”, vì ngoài việc giảm giá còn bị ảnh hưởng bởi tỷ lệ trống tăng cao hơn bình thường rất nhiều. Ví dụ 1 căn nhà bình thường có doanh thu cho thuê 60tr/tháng (chưa trừ chi phí), nay trống 1 nửa và 1 nửa còn lại giảm giá 30% thì chỉ còn 21tr.
Nhà của chú M với 1 mặt bằng và 8 phòng cho thuê từ đầu năm tới giờ cũng chỉ còn thu nhập 10-12tr do đơn vị kinh doanh “Thuê Sỉ Nguyên Căn - Cho Thuê Lẻ” đã trả nhà. So với việc cho thuê nguyên căn 35tr trước đây thì thiệt hại 70%. Các đơn vị chuyên kinh doanh lĩnh vực này giờ gần như chỉ trả bớt chứ không dám thuê thêm nhà làm thêm. Bản thân vợ chồng chú thì lại không chuyên, lại ngay mùa dịch nên chỉ tự cho thuê được 3-4 phòng với giá rẻ 3tr - 3,5tr/phòng (So với 5tr trước đây).
Tại Tân Bình, anh H cũng phải giảm 50% giá cho thuê nguyên căn cho đơn vị “Thuê Sỉ Nguyên Căn - Cho Thuê Lẻ” trong 4 tháng 7-8-9-10 để cùng đồng hành với họ trong giai đoạn khó khăn này. Tuy giá cho thuê giảm chỉ còn 21 triệu/tháng (so với mức trước giảm là 42tr), nhưng đơn vị thuê lại cũng đã phải gồng lỗ 10tr - 12tr/tháng mấy tháng nay do chỉ duy trì được 4/10 phòng có người thuê với giá giảm 30% so với trước đây.
Căn nhà tại Q1 của anh M - Người chuyên “Thuê Sỉ Nguyên Căn - Cho Thuê Lẻ” cũng rơi vào trường hợp khó khăn. Dù đã được chủ nhà giảm 30% giá thuê nguyên căn chỉ còn 60tr/tháng, nhưng với việc chỉ còn 10/17 phòng có khách thuê, cộng với giá cho thuê lẻ đã phải giảm 30% - 40%, anh cũng đang phải gồng lỗ 20tr - 30tr/tháng trong 4 tháng nay.
Một căn nhà cho thuê có 1 mặt bằng + 13 phòng tại Q3 thì ngoài việc tận dụng được mặt bằng kinh doanh (Đơn vị “Thuê Sỉ Nguyên Căn - Cho Thuê Lẻ” tự sử dụng lưu mặt bằng), cũng chỉ cho thuê thêm được 4/13 phòng. Tính ra tổng doanh thu (chưa trừ chi phí) chỉ còn khoảng 30 triệu, chỉ bằng 42% so với doanh thu trung bình 70tr/tháng trước đây.
Cá biệt nhất là chú C tại Q10 phải miễn phí hết 20tr/tháng cho đơn vị đi thuê từ tháng 7 đến nay, vì đơn vị thuê nhà kinh doanh làm đẹp phải đóng cửa. Khi đề cập đến việc giảm giá 1 phần và vẫn phải thu một phần, Chú C nhận được phản hồi họ sẽ trả nhà ngay nếu phải đóng tiền khi không được mở cửa kinh doanh. Nhận thấy việc giờ có lấy lại nhà cũng không cho ai thuê lại được, thậm chí khi dịch được kiểm soát thì cũng cần vài tháng để kinh tế ổn định mới có người thuê địa điểm kinh doanh, Chú C đành “ngậm ngùi” chấp nhận nhận đề nghị này của họ dù bản thân vẫn đang phải đóng ngân hàng đều đặn 17tr/tháng.
Tính từ thời điểm trước khi bắt đầu dịch cuối 2019 đến trước đợt bùng dịch thứ tư tháng 5/2021, thị trường phòng cho thuê đã phải giảm giá trung bình 10% - 20%, Từ tháng 5/2021 đến nay, giá cho thuê tiếp tục phải giảm thêm 10% - 40% để đồng hành cùng khó khăn của người đi thuê. Phân khúc phòng càng cao cấp giá phải giảm càng nhiều.
ĐÂU LÀ ÁNH SÁNG CUỐI ĐƯỜNG HẦM CHO NGƯỜI Ở TRỌ VÀ NGƯỜI CHO THUÊ TRỌ
Trong bất cứ ngành nghề kinh doanh nào, khách hàng luôn là huyết mạch. Ngành cho thuê phòng trọ cũng vậy, nhu cầu đi thuê của Người Thuê Phòng sẽ quyết định gần như toàn bộ thị trường. Khi Người Thuê Phòng CÓ VIỆC LÀM, có thu nhập tốt, tinh thần thoải mái, chi tiêu rủng rỉnh thì Bên Cho Thuê cũng “thơm lây” và ngược lại.
Khách hàng của Phòng Cho Thuê dài ngày (hợp đồng thuê tối thiểu 6 tháng) đa số là người nhập cư ở tỉnh, chia làm 3 nhóm chính: Phòng 1tr - 2,5tr là công nhân và lao động tự do Thu nhập dưới 10tr/th. Phòng 2,5tr - 4tr là nhân viên văn phòng, công nhân lao động có tay nghề khá (Trưởng/ phó chuyền, Nhân viên kỹ thuật) thu nhập 10tr - 20tr/tháng, và sinh viên. Phân khúc phòng 5 triệu đến 7 triệu là nhân viên văn phòng thu nhập cao và sinh viên nhà khá giả.
Hiện tại hầu như tất cả trường đại học đều đã cho sinh viên học online hết HKI nên gần như tất cả các em đã trả phòng về quê, trừ một số rất ít các em có việc làm ở lại hoặc chưa kịp về. Nếu tình hình dịch bệnh được kiểm soát ổn thì tháng 2/2022 qua HKII các em sẽ lên lại thành phố.
Nhóm công nhân và lao động tự do thu nhập dưới 10tr mất việc khá nhiều, cộng với việc đã quá tù túng suốt mấy tháng trời nên họ sẽ có khuynh hướng về quê thăm gia đình người thân, tái tạo năng lượng, hồi phục sức khỏe. Chỉ tầm 2 tuần xả hơi, cộng với việc đã hết sạch tiền lâu, họ sẽ lại mong muốn quay lại thành phố kiếm việc đi làm lại.
Nhóm nhân viên văn phòng và công nhân lao động có tay nghề khá bị mất việc ít hơn, nhưng cũng đã bị giảm thu nhập 10% - 30%. Nhóm này cũng cần nghỉ ngơi xả hơi, tuy nhiên sẽ nhanh quay trở lại guồng quay công việc vì họ sẽ không thể kiếm được công việc tương xứng với trình độ và thu nhập kỳ vọng của mình của mình khi ở quê.
Tuy nhiên, mấu chốt để người lao động nhập cư quay trở lại thành phố làm việc không phải từ phía họ mà chính là Thị Trường Lao Động. Muốn Thị Trường Lao Động nhộn nhịp trở lại thì các Doanh Nghiệp phải sản xuất kinh doanh ổn định. Muốn doanh nghiệp sản xuất kinh doanh ổn định thì: (1) Lộ trình kiểm soát dịch bệnh cần rõ ràng, đồng bộ; (2) Có các Chính sách Hỗ trợ đồng hành khó khăn cùng doanh nghiệp; và (3) nhu cầu tiêu dùng của người dân dần hồi phục. Theo dự thảo hiện tại thì sau 15/1/2022 thành phố sẽ mở cửa gần như tất cả hoạt động. Đầu tháng 2/2022, sau Tết Ta có thể là một mốc thời gian đáng quan tâm cho thị trường Phòng Cho Thuê.
