Dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 01/2020/TT-NHNN (dự thảo Thông tư) kéo dài thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ đối với các khoản cho vay, cho thuê tài chính phát sinh nghĩa vụ trả nợ trong khoảng thời gian từ ngày 23/01/2020 đến ngày 31/12/2020 thay vì trước đó Thông tư 01 quy định là từ 23/1/2020 đến ngày liền kề sau 3 tháng kể từ ngày Thủ tướng công bố hết dịch Covid-19.
Cụ thể, Điều 4 của Thông tư quy định, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ đối với số dư nợ gốc và/hoặc lãi của khoản nợ (bao gồm cả các khoản nợ thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định số 55/2015/NĐ-CP ngày 9/6/2015 của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn (đã được sửa đổi, bổ sung) khi đáp ứng đầy đủ một số điều kiện đó là,
Dư nợ phát sinh trước ngày 1/8/2021 từ hoạt động cho vay, cho thuê tài chính (quy định theo Thông tư 03 là 10/6/2020). Lý do là dịch bệnh Covid-19 lần thứ 4 diễn biến phức tạp, với phạm vi, mức độ ảnh hưởng rộng và nghiêm trọng hơn các đợt dịch trước, tình hình sản xuất, kinh doanh, cuộc sống của người dân và doanh nghiệp bị ảnh hưởng tiêu cực; doanh thu, thu nhập bị sụt giảm; ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của khách hàng đối với các số dư nợ đến hạn sau ngày 17/7/2021 (ngày Thủ tướng Chính phủ có Công văn số 969/TTg-KGVX áp dụng các biện pháp thực hiện giãn cách xã hội phòng để bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân).
Theo đó: các số dư này thuộc các khoản nợ của khách hàng phát sinh đến cuối tháng 7/2021 sẽ chịu ảnh hưởng từ việc giãn cách xã hội để phòng chống dịch; Số dư nợ phát sinh nghĩa vụ trả nợ gốc và/hoặc lãi trong khoảng thời gian từ ngày 23/01/2020 đến ngày 30/06/2022 (quy định hiện hành theo Thông tư 03 là kéo dài đến 31/12/2021).
Lý do, tại phiên họp thường kỳ Chính phủ tháng 6/2021, theo báo cáo của Bộ trưởng Bộ Y tế với Chính phủ về lộ trình nhập khẩu vaccine Covid-19 và kế hoạch tiêm chủng: Các bộ, cơ quan đang tiếp tục đẩy mạnh việc nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và sản xuất vaccine trong nước…Theo đó, Việt Nam cần một khoảng thời gian (từ nay đến cuối năm 2021) để nhận đủ lượng vaccine cần thiết để tiêm chủng cho người dân, thông qua đó giảm thiểu tác động của dịch bệnh Covid-19 đến nền kinh tế.
Bên cạnh đó, TP. HCM đã đặt mục tiêu phấn đấu kiểm soát được dịch bệnh trước ngày 15/9/2021. Các tỉnh Bình Dương, Long An, Đồng Nai phấn đấu kiểm soát được dịch bệnh trước ngày 01/9/2021. Các tỉnh, thành phố khác phấn đấu kiểm soát được dịch bệnh trước ngày 25/8/2021.
Ngoài ra, căn cứ vào kế hoạch tiêm chủng và kế hoạch kiểm soát dịch bệnh nêu trên, tại dự thảo thông tư lần 1 lấy ý kiến các đơn vị trong Ngân hàng Nhà nước, Cơ quan Thanh tra Giám sát ngân hàng đã đánh giá và đề xuất việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm lãi, phí và giữ nguyên nhóm nợ được áp dụng đối với số dư nợ phát sinh trong khoảng thời gian từ 23/01/2020 đến ngày 30/6/2022 là phù hợp nhằm hỗ trợ tốt hơn cho các doanh nghiệp, người dân bị ảnh hưởng với dịch, theo đó, khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 sẽ có thêm khoảng thời gian 06 tháng để phục hồi sản xuất, kinh doanh.
Như vậy, So với Thông tư 03, dự thảo Thông tư sửa đổi có bổ sung thêm điều khoản: Số dư nợ của khoản nợ phát sinh từ ngày 10/6/2020 đến trước ngày 01/8/2021 và quá hạn từ ngày 17/7/2021 đến trước ngày dự thảo Thông tư có hiệu lực thi hành.
Trước đó, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cũng có văn bản đề nghị Ngân hàng Nhà nước cho phép khách hàng trong vùng phong tỏa hoãn trả nợ. Theo quy định tại Thông tư 03/2021/TT-NHNN, điều kiện để được xem xét, cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho khách hàng là khách hàng phải có đề nghị và được tổ chức tín dụng đánh giá khách hàng không có khả năng trả nợ đầy đủ, đúng hạn theo hợp đồng, thỏa thuận do doanh thu, thu nhập sụt giảm bởi ảnh hưởng của dịch Covid-19.
Chính vì vậy, các tổ chức tín dụng và Hiệp hội ngân hàng đề xuất Ngân hàng Nhà nước có giải pháp hỗ trợ. Theo đó, nếu khách hàng có khoản nợ đến hạn trong thời gian phong tỏa (gốc và/hoặc lãi), cho phép tạm hoãn việc trả nợ trong thời gian phong tỏa và dời thời gian trả nợ của các khoản đến hạn này tới sau thời gian đáo hạn. Nếu khách hàng có khoản nợ đáo hạn trong thời gian phong tỏa, thời gian đáo hạn sẽ được dời tới sau thời gian phong tỏa; Không thu các khoản phí, lãi phạt trong thời gian hoãn trả nợ.
