Đại diện 4 startup Coolmate, Vua Cua, AnHome và Blusaigon chia sẻ về quá trình thẩm định đầu tư sau khi lên sóng chương trình Shark Tank mùa 4
'Chốt deal' 200 tỷ đồng, thực rót chỉ hơn 21 tỷ
Kết thúc chương trình Shark Tank Việt Nam mùa 4, tổng cộng có 35 thương vụ nhận được cam kết đầu tư với tổng số tiền là 204.678.000.000 đồng, đạt tỷ lệ 64,81%.
Tuy nhiên, theo số liệu cập nhật từ Shark Tank Việt Nam, khi mùa 5 sắp bắt đầu, số tiền giải ngân được công bố là hơn 21 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ hơn 10% số tiền cam kết đầu tư trên sóng truyền hình. Trong đó 4 statup trong Shark Tank Việt Nam mùa 4 được ký kết hợp đồng đầu tư và nhận giải ngân từ các “cá mập” gồm: Coolmate, Vua Cua, AnHome và Blusaigon.
Cụ thể như sau, thương vụ Coolmate giữa Shark Bình và Founder Phạm Chí Nhu: số tiền đề nghị trên sóng: 500.000 USD cho 10% cộng thêm 2,5% advisory shares (cổ phần tư vấn). Số tiền đầu tư thực tế: 500.000 USD cho 10%. Hiện trạng: đã giải ngân 500.000 USD.
Thương vụ Vua Cua giữa Shark Liên và Founder Đoàn Thị Anh Thư: Số tiền đề nghị trên sóng: 3,5 tỷ cho 10%. Số tiền đầu tư thực tế: 3,5 tỷ cho 10%. Hiện trạng: Sau khi rót vốn đợt 1 theo đúng cam kết trên sóng truyền hình, Shark Liên đã tiếp tục rót vốn đầu tư đợt 2 cho Vua Cua. Tuy nhiên, founder Vua Cua không tiết lộ số tiền rót vốn đầu tư từ đợt 2.
Thương vụ AnHome giữa Shark Phú và Founder Bùi Thành Ninh: Số tiền đề nghị trên sóng: 100.000 USD cho 40%. Số tiền đầu tư thực tế: 100.000 USD cho 40%. Hiện trạng: Đã giải ngân 100.000 USD.
Thương vụ Blusaigon giữa Shark Việt và Founder Tôn Nữ Xuân Quyên: Số tiền đề nghị trên sóng: 4 tỷ cho 32%. Số tiền đầu tư thực tế: 4 tỷ cho 32%. Hiện trạng: Đã giải ngân 4 tỷ.
Bảng cập nhật kết quả thẩm định đầu tư (Due Diligence) mùa 4 cùa Shark Tank Việt Nam
Thực tế, ngoài 4 vị cá mập đã xuống tiền những deal đầu tiên, 3 cá mập còn lại chưa giải ngân đồng nào trong mùa 4 gồm Shark Hưng, Shark Linh và Shark Louis. Thậm chí với Shark Linh sau 4 mùa vẫn chưa giải ngân đồng nào dù số vốn cam kết đầu tư tại các chương trình lên đến gần 63 tỷ đồng.
Thay vì ném đá thì hãy hỏi tại sao mình chưa được đầu tư
Mấy ngày qua, khi có thông tin Shark Tank mùa 4 cam kết 200 tỷ nhưng chỉ được rót vốn 21 tỷ thì nhiều người bắt đầu lao vào ném đá, mỉa mai về chương trình và các Shark. Nào là "ăn tiền của các Shark đâu có dễ", nào là "Trò lừa bịp, PR trá hình...
Tuy nhiên, ông Mai Quốc Bình, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Thế Giới Giấy đưa ra quan điểm: Nhìn một cách tích cực, dù sao thì Shark Tank cũng chỉ là một game show truyền hình dạng vui chơi có thưởng. Đã là game show vui chơi có thưởng thì có người được nhiều, có người được ít, có người không được gì đó là chuyện thường. Miễn là nó có tính giải trí, hấp dẫn, kịch tính ở trong đó để người xem luôn có cảm giác chờ đợi chương trình lên sóng là tốt rồi"..
Ông Bình cho rằng tiền của các Shark kiếm được đâu phải là lá mít quét được ngoài đường. Đồng tiền kiếm được rất khó khăn, chính vì vậy họ phải có trách nhiệm đầu tư làm sao cho hiệu quả cao nhất. Chưa kể đó là đồng tiền của cổ đông thì lại càng phải có trách nhiệm cao hơn.
Ngoài ra, theo ông Bình, ở trên sóng truyền hình các Shark chỉ nghe các chủ startup trình bày về dự án của mình trong vài tiếng đồng hồ ngắn ngủi nên họ chỉ "mường tượng" sơ sơ dự án này phù hợp với mình nên chốt deal. Nhưng đâu phải hứa trên sóng rồi ngày mai về chuyển tiền? Hàng nhiều tỷ đồng chứ đâu phải vài triệu đồng? Các Shark còn phải thẩm định tình hình kinh doanh, số liệu tài chính... của startup. Nếu thực tế nó khác với những gì trên sóng thì Shark hoàn toàn có thể từ chối xuống tiền hoặc giảm định giá xuống.
Ông Mai Quốc Bình viết: "Tôi cũng là một startup, cũng từng đi gọi vốn. Tôi phải mất 3 năm đấu trí, căn đi chỉnh lại hồ sơ của mình, nhiều lần tưởng như bỏ cuộc giữa chừng và cuối cùng phải mất 3.5 năm mới cầm được mấy chục tỷ của nhà đầu tư. Nhà đầu tư luôn có lý do của họ. Họ chỉ xuống tiền với những dự án thật sự tiềm năng, CEO phải là người quyết liệt, máu lửa, dẫn thân và có tính cam kết cao. Số liệu có thể chưa ổn một xíu có thể được chiếu cố, mô hình kinh doanh có thể chưa được ngon lành họ có thể giúp bạn căn chỉnh nó. nhưng sự chính trực và sự cầu thị của chủ startup sẽ quyết định phần lớn đến việc rót vốn của các Shark. Trách các Shark thì cũng nên công bằng nhìn lại các Startup đã thật sự nghiêm túc và sẵn sàng cho việc nhận vốn của Shark hay chưa? Đừng có vì thấy họ giàu có và chưa rót vốn mà ném đá túi bụi thì không hay. Dù sao thì ST cũng rất tốt ở nhiều góc độ, đặc biệt là tác dụng trong việc cổ vũ phong trào khởi nghiệp.
Thay vì ném đá thì hãy hỏi tại sao mình chưa được đầu tư và làm thế nào để được đầu tư cho nó nhẹ nhàng bà con nhỉ?".
Còn ông Phan Hữu Hiếu, Giám đốc Công ty Cổ phần thương mại Hoàng Lam thì phát biểu: "Shark Tank chỉ là game show, người xem học hỏi được khi xem, người chơi sẽ có trải nghiệm và bài học cho mình, doanh nghiệp của người chơi cũng được PR...Đừng quá hi vọng vào con đường trải thảm khi được "chơi", được rót vốn. Chỉ là game thôi".
Theo tìm hiểu, việc được cam kết đầu tư trên sóng truyền hình không có nghĩa các startup sẽ nhận được tiền từ các “cá mập”. Để chính thức được giải ngân, startup phải vượt qua vòng thẩm định đầu tư (Due Diligence).
Chia sẻ với các bạn startup chuẩn bị thi Shark Tank, ông Lâm Minh Chánh - Chủ tịch Học Viện Kinh doanh & Tài chính BizUni và từng là Mentor của chương trình Shark Tank cho rằng việc số liệu trung thực và chính xác rất quan trọng.
“Số liệu thì các bạn tự khai thôi nhưng khi phỏng vấn dưới cái nhìn của chúng tôi có một số startup giữa nói và làm khác nhau, dẫn đến việc có nhiều người đặt câu hỏi là chương trình Shark Tank có thật sự đầu tư không? Một số startup cũng có nằm trong trường hợp này. Các bạn nói số tốt thế, nhưng khi ra ngoài làm thẩm định thì không đúng”, ông Lâm Minh Chánh nhấn mạnh.
