Công cuộc “xanh hóa” đẩy lùi “dấu chân Carbon”
Việc di chuyển bằng máy bay, ô tô và tàu biển đều tạo ra lượng lớn khí thải, chiếm tới 49% tỷ trọng phát thải CO2 và khí độc hại trong “Dấu chân carbon” của du lịch toàn cầu (theo nghiên cứu của tổ chức Sustainable Travel International). Bởi vậy, các hòn đảo du lịch đang nỗ lực gìn giữ cân bằng hệ sinh thái tự nhiên – yếu tố vốn tạo nên sức hút đặc biệt của những nơi này.
Song, những nỗ lực này khó có thể thành công tại các điểm đến du lịch chỉ với sự quyết tâm từ chính quyền.
Với những quốc gia phát triển, mô hình năng lượng sạch và bền vững đã được triển khai từ vài thập kỷ trước. Tại Honolulu (Hawaii), dù là thủ phủ du lịch và thành phố đông dân nhất của tiểu bang Hawaii nhưng nơi đây vẫn duy trì được lượng không khí sạch nhất nước Mỹ với các dự án mục tiêu chuyển đổi 2.000 tấn rác thải thành năng lượng điện, cung cấp cho hơn 40.000 hộ dân, hay dự án xe bus điện TheBus trị giá 55 triệu USD vừa mới được rót thêm 20 triệu USD để sắm thêm xe bus điện mới và mở rộng các trạm sạc. Còn tại Wellington, New Zealand, chỉ số môi trường được đảm bảo cân bằng nhờ hệ thống tuyến xe chạy bằng cáp được mở rộng, giúp cắt giảm lượng ô nhiễm không khí từ ùn tắc ôtô.
Còn với các quốc gia đang phát triển, các dự án đảm bảo phát triển xanh, bền vững được triển khai còn phải nhờ nhiều yếu tố và sự chung tay hỗ trợ của nhiều bên.
Là một quốc đảo trong vùng Biển Caribbean có diện tích khoảng 754 km², Cộng hòa Dominica đã phải đối mặt với tình trạng tiêu thụ năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch khổng lồ khi ngành du lịch phát triển bùng nổ. Chính phủ tại đây, dưới sự hỗ trợ từ nhiều bên đã từng bước sản xuất và sử dụng năng lượng tái tạo từ gió. Khởi đầu là Trang trại gió Larimar giúp tận dụng được cơn gió lớn từ đại dương, cung cấp năng lượng sạch cho cư dân.
Dominica cũng đang triển khai Chương trình quốc gia về vận tải carbon thấp với sự hợp tác của Gutter Consulting và sự hỗ trợ tài chính của Quỹ Khí hậu Xanh (Green Climate Fund) với số tiền 10 triệu đô la. Mục tiêu giai đoạn 1 là cải tiến “xanh hóa” phương tiện hàng hải và sau năm 2025, sẽ phấn đấu có khoảng 2.000 xe điện chạy trên đảo, song song với việc thu hồi và xử lý xe ô tô cũ chạy bằng nhiên liệu đốt.
Cùng với đó, quốc đảo cũng đang phát triển Nhà máy địa nhiệt để đưa Dominica chuyển đổi sử dụng 100% năng lượng tái tạo. Người hưởng lợi đầu tiên chính là người dân, các doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp vận tải, du lịch và khách du lịch toàn cầu.
Mô hình đảo sinh thái không khí thải đầu tiên của Việt Nam
“Xanh hóa” việc sử dụng năng lượng cùng các sản phẩm du lịch sinh thái không chỉ là mục tiêu của riêng quốc gia nào. Đất nước hình chữ S có tiềm năng lớn để phát triển du lịch sinh thái theo hướng bền vững, đặc biệt tại các đảo lớn như Cát Bà.
Theo Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch bền vững quần đảo Cát Bà đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2050, Cát Bà được định hướng phát triển thành điểm đến du lịch “xanh” đẳng cấp, xứng với vị thế và tiềm năng của nơi hội tụ 6 danh hiệu quốc gia và quốc tế gồm: Danh lam thắng cảnh - Di tích quốc gia đặc biệt, Khu Dự trữ sinh quyển thế giới, Vườn Quốc gia, Khu Bảo tồn Biển, Vịnh biển đẹp nhất thế giới và mới nhất là danh hiệu Di sản thiên nhiên thế giới được UNESCO công nhận.
Bên cạnh giá trị văn hóa – di sản thiên nhiên, đảo Cát Bà có ưu thế và tiền đề để phát triển theo mô hình đảo sinh thái xanh. Như hệ thống cáp treo từ Cát Hải ra đảo Cát Bà, giúp giảm thiểu ô nhiễm từ phương tiện di chuyển cũ; đồng thời chính quyền Hải Phòng cũng có định hướng khuyến khích sử dụng xe điện du lịch, …
Trong Đề án tổng thể phát triển du lịch TP Hải Phòng đến năm 2025, định hướng 2050, Hải Phòng cũng xác định Cát Bà sẽ phát triển du lịch xanh bền vững gắn với khai thác và bảo tồn di sản thiên nhiên thế giới, xây dựng thương hiệu du lịch Cát Bà thành thiên đường biển đảo đẳng cấp quốc tế. Dẫu vậy, cơ sở hạ tầng du lịch tại Cát Bà còn thiếu hụt, đặc biệt là điều kiện dịch vụ chưa đáp ứng nhu cầu khách du lịch có khả năng chi trả cao, chưa có các khu vui chơi, giải trí để kéo dài thời gian lưu trú của khách.
“Lời giải” cho những thách thức này được giải nhờ định hướng đúng đắn của chính quyền Hải Phòng trong Đề án tổng thể phát triển du lịch TP Hải Phòng đến năm 2025, định hướng 2050, cùng sự chung tay của các nhà đầu tư lớn, có tâm, có tầm.
Với tổng vốn đầu tư gần 12.500 tỷ đồng, dự án Khu du lịch, dịch vụ thương mại Vịnh trung tâm Cát Bà mới được Công ty TNHH xây dựng dân dụng Phú Quốc (thành viên Tập đoàn Sun Group) khởi công gần đây sẽ bổ sung “mảnh ghép” còn thiếu về hạ tầng, tiện ích, khu du lịch đồng bộ cho đảo Cát Bà.
Dự án nằm tại trung tâm thị trấn Cát Bà, và được quy hoạch trên ý tưởng đưa Cát Bà thành một “tiểu Maldives của châu Á” với không gian giải trí quy mô, chất lượng và đẳng cấp. Tâm điểm là quảng trường trung tâm, bãi tắm nhân tạo công cộng tiêu chuẩn quốc tế, các tuyến phố đi bộ cùng chuỗi dịch vụ sôi động hai bên. Những điểm nhấn kiến trúc độc đáo lấy cảm hứng từ vẻ đẹp kì thú của Vịnh Lan Hạ sẽ đưa quảng trường trung tâm trở thành điểm hẹn văn hóa, không gian sinh hoạt công cộng tiện ích cho người dân, du khách…
Theo đại diện chủ đầu tư, đây sẽ là một dự án xanh toàn diện. Xuyên suốt dự án là trục cảnh quan cây xanh, mặt nước công cộng bao quanh và len lỏi trong mọi hạng mục, tạo điểm đến xanh trong cảnh quan, xanh trong tiện ích sống cũng như xanh trong cơ sở hạ tầng.
Dự án được đầu tư hệ thống lọc nước biển thành nước ngọt và hệ thống hứng, thu gom nước mưa, xử lý để đáp ứng nhu cầu nước ngọt trên đảo. Hệ thống xử lý nước thải, rác thải cũng được đầu tư đồng bộ, thân thiện với môi trường.
Để thực hiện những tham vọng lớn này không phải là câu chuyện của riêng chính quyền, haynhà đầu tư nào. Những câu chuyện, kinh nghiệm quốc tế cũng cho thấy, để phát triển điểm đến du lịch một cách toàn diện, bền vững, rõ ràng, Cát Bà cần sự đồng lòng, đồng sức của cả chính quyền địa phương, cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư, doanh nghiệp du lịch – lữ hành để sớm “đánh thức nàng công chúa ngủ quên”.
