Sự kiện lựa chọn giới thiệu gần 200 hình ảnh, tài liệu lưu trữ gốc đang được bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III từ các phông như Quốc hội, Phủ Thủ tướng, Bộ Giáo dục, Bộ Nội vụ, Bộ Ngoại giao, Bộ Tài chính, Bộ Y tế, Bộ Nông Lâm, và Bộ Giao thông Công chính, Bộ Canh nông, phông Nghệ sĩ nhiếp ảnh Nguyễn Bá Khoản, Nhà sưu tầm ảnh Đặng Tích, Giáo sư Hoàng Minh Giám, Nhạc sĩ Văn Cao, Nhạc sĩ Nguyễn Đức Toàn, nhạc sĩ Huy Du…
Phát biểu tại sự kiện, bà Nguyễn Thị Nga - Phó Cục trưởng Cục văn thư và Lưu trữ nhà nước cho biết, đây là hoạt động hết sức ý nghĩa, thể hiện trách nhiệm, vai trò của cơ quan lưu trữ trong nhiệm vụ công bố, phát huy giá trị tài liệu lưu trữ để tạo điều kiện cho đông đảo công chúng được tiếp cận nguồn sử liệu quan trọng, sát thực, đáng tin cậy về một sự kiện rất quan trọng của Thủ đô.
Theo bà Trần Việt Hoa – Giám đốc Trung tâm Lưu trữ quốc gia III, gần 200 hình ảnh, tài liệu được công bố ngày hôm nay là những minh chứng góp phần tái hiện về những thời khắc lịch sử hào hùng của dân tộc và Thủ đô từ khi Hiệp định Giơ-ne-vơ năm 1954 được ký kết với các nội dung:
Một số tài liệu về chiến thắng Điện Biên Phủ, về Hiệp định Giơ-ne-vơ quy định về việc quân Pháp sẽ rút khỏi Hà Nội trong 80 ngày và sự chuẩn bị của Chính phủ đối với việc thi hành Hiệp định.
Tài liệu về quá trình chuẩn bị tiếp quản, trong đó có Chương trình, kế hoạch và nhân sự cho việc tiếp quản Thủ đô Hà Nội như tài liệu về việc thành lập Ủy ban Hành chính Hà Nội; Công văn số 236-TTg ngày 27/7/1954 của Phủ Thủ tướng về việc kế hoạch hướng dẫn, chỉ đạo phục hồi các thị xã và thành phố cũ (trước đây đã tiêu thổ kháng chiến), Công văn số 1678 ZYO/3 ngày 20/8/1954 của Bộ Y tế về việc cử Thanh niên xung phong đi tiếp quản; Kế hoạch của Bộ Tài chính về tiếp quản Thành phố Hà Nội năm 1954…
Tài liệu về tình hình tiếp quản Hà Nội bao gồm một số báo cáo, hình ảnh tiêu biểu như: Báo cáo về cuộc đón tiếp bộ đội, chính quyền ta vào ngày 10/10/1954, ảnh Lính Pháp rút ở các tuyến đường ở Thủ đô; bộ đội về tiếp quản cột cờ Hà Nội, phụ nữ Thủ đô rạng ngời đón quân giải phóng, hay Lễ Chào cờ thiêng liêng vào chiều ngày 10/10/1954, báo cáo tình hình tiếp quản sau một ngày, một tháng và báo cáo của các ngành; tình hình đổi tiền Đông Dương và tiền liên bang trong tháng 10/1954…
Một số tài liệu về tiếp quản các cơ quan công sở của chính quyền cũ, chế độ công chức lưu dung và tổ chức hoạt động của chính quyền sau tiếp quản gồm: Công văn của ngày 24/11/1954 của Ban Tiếp quản giáo dục về tình hình tiếp quản và hoạt động của các trường ở Hà Nội; Báo cáo số 113/BC/TQGD ngày 16/11/1954 của Ban Tiếp quản giáo dục về chuyển giao các cơ quan văn hoá giáo dục và các trường cho Bộ Giáo dục và Sở Giáo dục Hà Nội đã tái hiện việc các ngành đã tiến hành tiếp quản các công sở của chính quyền cũ và tổ chức hoạt động, quyết nghị về đổi tên phố ở Hà Nội tháng 12/1954...
Tài liệu về cuộc mít tinh chào mừng Trung ương Đảng, Chính phủ trở về Thủ đô của nhân dân Hà Nội ngày 01/01/1955: Chỉ thị số 8025/QTHC ngày 29/12/1954 của Phòng Quản trị Hành chính, UBHC Khu Tả Ngạn về việc tổ chức “ngày mừng Hồ Chủ tịch và Chính phủ về Thủ đô”; Chủ tịch Hồ Chí Minh, Trung ương Đảng và Chính phủ trên lễ đài ngày 01/01/1955...
Ngoài ra, tại sự kiện còn giới thiệu những tài liệu của các nhạc sĩ có hồ sơ lưu trữ tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III như Nhạc sĩ Văn Cao, Huy Du, Nguyễn Đức Toàn với những ca khúc về Hà Nội gồm “Tiến về Hà Nội”, “Sẽ về Thủ đô”, “Hà Nội, trái tim hồng”…trong đó chúng ta có thể thấy một Hà Nội vừa nên thơ, vừa hào hùng.
Bên cạnh đó, sự kiện còn có sự tham dự các khách mời là nhân chứng lịch sử: Đại tá Dương Niết; Nghệ sĩ nhiếp ảnh Trịnh Hải… đã chia sẻ về những ký ức đầy cảm xúc trong thời khắc lịch sử; đồng thời tặng Trung tâm Lưu trữ quốc gia III một số bức ảnh, kỷ vật đáng quý.
Những tài liệu lưu trữ của Trung tâm Lưu trữ quốc gia III được giới thiệu chứa đựng những thông tin tin cậy về quá trình quân dân ta giải phóng, tiếp quản Thủ đô, khẳng định sự chỉ đạo sâu sát, bám sát nhân dân, dựa vào nhân dân để hoạt động và tinh thần kiên cường, bất khuất của quân dân Hà Nội.
Các tài liệu, hình ảnh này sẽ tiếp tục được trưng bày tại Triển lãm “Hà Nội – Ký ức những ngày tiếp quản” dự kiến khai mạc vào 2/10 tại Nhà Triển lãm 61 Tràng Tiền, Hà Nội do Trung tâm Lưu trữ quốc gia III, Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước phối hợp với Trung tâm Thông tin, Sở Văn hoá và Thể thao Hà Nội tổ chức.
