Việt Nam đã đạt được những tiến bộ ngoạn mục trong hai thập kỷ qua trong xây dựng đường giao thông, bến cảng và gần như mọi người dân đều được sử dụng điện. Tuy nhiên, nhu cầu về các dịch vụ cơ sở hạ tầng ngày càng tăng do tăng trưởng kinh tế cao và quá trình chuyển đổi nhân khẩu học.
Theo nhóm nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới, nhu cầu cơ sở hạ tầng của Việt Nam ước tính khoảng 25-30 tỉ USD mỗi năm trong thập kỷ qua, cao hơn hơn nguồn lực của Chính phủ, chỉ khoảng 15-18 tỉ USD mỗi năm trong những năm gần đây (chiếm khoảng 7% GDP, cao hơn 3% so với mức trung bình của thế giới). Mặc dù những số liệu dự kiến này còn gây tranh cãi, nhưng chúng đều
chỉ ra rằng nâng cao hiệu quả chi ngân sách và đảm bảo nguồn tài chính
đầy đủ có ý nghĩa rất quan trọng trong những năm tới.
Nhu cầu và nguồn vốn đầu tư, giai đoạn 2019-2040. Nguồn: Global Infrastructure Outlook.
Mặt khác, các con số cũng chỉ ra nhu cầu cao và tiềm năng để tham gia vào lĩnh vực mà hiện nay khoảng 90% các dự án còn do nhà nước đầu tư. Trước đây, Việt Nam tiếp cận tương đối dễ dàng đến nguồn vốn từ ngân sách Nhà nước (có một nửa đến từ vốn vay ưu đãi như giai đoạn 2010-2015) có chi phí thấp, chính vì thế khu vực tư nhân đã không tham gia nhiều vào đầu tư cơ sở hạ tầng. Bối cảnh rõ ràng đã thay đổi kể từ khi Việt Nam tốt nghiệp nguồn tài trợ ưu đãi vào cuối năm 2016.
Khuyến khích khu vực tư nhân tham gia vào lĩnh vực cơ sở hạ tầng được Chính phủ chú trọng nhiều năm nay. Báo Tuổi Trẻ dẫn lời Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại hội nghị với tám tỉnh, thành phố vùng kinh tế trọng điểm phía Nam cho hay giao thông và đất đai là hai nguồn lực quan trọng trong phát triển. Lãnh đạo Chính phủ đặt kỳ vọng vào việc đón làn sóng đầu tư mới như các tổ chức tín dụng tham gia vào các dự án PPP trong lĩnh vực vực giao thông, các dự án trọng điểm.
Ông Mukhtar Hussain, Giám đốc về Sáng kiến Vành đai và Con đường khu vực châu Á - Thái Bình Dương của HSBC cho rằng các nước thành viên ASEAN, trong đó có Việt Nam, phải thực hiện những bước đi để tạo điều kiện nhiều hơn cho khối tư nhân tham gia vào công tác cấp vốn cho ngành xây dựng cơ sở hạ tầng bền vững dù đây không phải công việc dễ dàng.
Nam Anh
