Khu đô thị mới, bao gồm ba đơn vị hành chính hiện hữu là Quận 2, Quận 9 và Quận Thủ Đức, có diện tích khoảng 22.000 héc-ta và dân số hơn 1.1 triệu người.
Năm 2019, TPHCM đã tổ chức cuộc thi “Ý tưởng Quy hoạch phát triển Khu đô thị Sáng tạo Tương tác cao phía Đông TPHCM” và trao giải nhất cho nhóm tư vấn đến từ Sasaki (trụ sở chính tại Mỹ) và enCity (trụ sở chính tại Singapore). Ý tưởng của nhóm tư vấn liên danh Sasaki và enCity bao gồm nhiều nội dung từ khung tổng thể cho tới các công cụ thực thi cụ thể. Trong đó, nhóm cũng đề xuất phải có các ưu tiên triển khai. Sáu trọng điểm sáng tạo được lựa chọn dựa trên các tiêu chí khả thi gồm: Trung tâm công nghệ tài chính quốc tế Thủ Thiêm, Trung tâm công nghệ giáo dục - ĐH Quốc gia, Trung tâm sản xuất tự động - Khu công nghệ cao TPHCM, Trung tâm thể thao và chăm sóc sức khỏe Rạch Chiếc, Trung tâm công nghệ sinh thái Tam Đa, Đô thị tương lai - Dự án tái thiết cảng Trường Thọ.
Hiện nhóm tư vấn Sasaki – enCity đang phối hợp với Sở Quy hoạch & Kiến trúc TPHCM và các cơ quan hữu quan để biến ý tưởng quy hoạch thành hiện thực. Bà Vương Phan Liên Trang, phó tổng giám đốc enCity văn phòng Việt Nam cho biết: “Ý tưởng quy hoạch khu đô thị sáng tạo phía Đông được lãnh đạo các cấp ủng hộ”. Dự án bắt đầu khởi động từ tháng Năm, sau thời gian giãn cách xã hội, TPHCM đã cùng nhóm tư vấn tổ chức một số buổi làm việc gặp gỡ các bên hữu quan như các doanh nghiệp, các công ty khởi nghiệp, nhà đầu tư, trường đại học, viện nghiên cứu, các cơ quan sở ban ngành… để tìm hiểu về những nguyện vọng và mối quan tâm, qua đó xây dựng tầm nhìn và mục tiêu cho quy hoạch thành phố phía Đông. Cuộc gặp mặt đầu tiên đã thu hút khoảng 60 đại diện các bên liên quan, bà Trang cho biết.
Theo chia sẻ của Sasaki - enCity, đây sẽ là khu đô thị sáng tạo có diện tích lớn hiếm có trên thế giới. Quy hoạch trên quy mô diện tích rộng lớn càng đòi hỏi phương pháp tiếp cận đa ngành và lưu tâm tới các vấn đề tài chính và đầu tư. Với quỹ đất dồi dào, thành phố phía Đông có nhiều cơ hội cho việc thiết lập cơ sở hạ tầng mới và ứng dụng công nghệ mới. Đồng thời, với quy mô này, khu Đông càng có thêm cơ sở để thí điểm chính quyền đô thị, xây dựng “thành phố trong thành phố”.
Về hạ tầng, tuy giao thông đường bộ hiện hữu bị phân mảnh nhưng khu vực này có các dự án giao thông công cộng triển vọng và được ưu tiên đầu tư như tuyến số Metro số 1 và tuyến M2. Giao thông công cộng là huyết mạch cho một thành phố đáng sống, đem lại sự hiệu quả và năng động cho thành phố.
Lợi thế nổi bật hiện nay của đề án Khu Đô thị Sáng tạo là hệ thống các trường đại học thuộc Đại học Quốc gia TPHCM, Đại học Sư phạm kỹ thuật, Đại học Nông Lâm, Đại học Văn hoá, Đại học Fulbright… với hơn 100 nghìn sinh viên trong tương lai sẽ là nguồn lao động chất lượng cao của thành phố cũng như khu công nghệ cao cũng toạ lạc tại khu vực này (quận 9). Thêm vào đó,khu đô thị mới Thủ Thiêm cũng đang được quy hoạch trở thành trung tâm tài chính quốc tế mới của thành phố và khu vực.
Trong giai đoạn thi tuyển ý tưởng, nhóm tư vấn đã được cho khoảng ba tháng để chuẩn bị phương án quy hoạch. Các ý tưởng đó đang được phát triển thêm với sự tham gia đồng kiến tạo của các bên liên quan, những cá nhân, tổ chức được ảnh hưởng trực tiếp từ quy hoạch này. Về thời gian nghiên cứu và thực hiện, bà Vương Phan Liên Trang cho biết TPHCM đang rất quyết tâm và khẩn trương thúc đẩy để sớm đạt được các bước tiến mới và cột mốc quan trọng trong tiến trình hình thành Thành phố phía Đông.
Minh Thư
