Nội hàm của văn hóa doanh nghiệp
Hiện nay chưa có định nghĩa thống nhất về văn hóa doanh nghiệp nhưng theo giải thích của học giả trong và ngoài nước thì văn hóa doanh nghiệp là mục tiêu cao nhất, tiêu chuẩn giá trị, quan niệm cơ bản, chuẩn mực hành vi mà toàn thể công nhân viên của doanh nghiệp tuân theo, được hình thành trong quá trình sản xuất kinh doanh lâu dài của doanh nghiệp.
Văn hóa doanh nghiệp là văn hóa quản lý. Văn hóa doanh nghiệp sản sinh, tồn tại và phát triển trong quá trình quản lý doanh nghiệp, chịu ảnh hưởng và tác động đến quá trình quản lý doanh nghiệp. Văn hóa doanh nghiệp tốt là văn hóa quản lý coi con người là trung tâm.
Văn hóa doanh nghiệp là văn hóa kinh tế bởi vì do tiến hành hoạt động kinh tế mới hình thành văn hóa doanh nghiệp đặc trưng. Văn hóa doanh nghiệp thay đổi cùng với sự thay đổi của mối trường kinh doanh trong và ngoài doanh nghiệp. Đó là sự kết hợp giữa văn hóa vật thể và văn hóa tinh thần.
Văn hóa doanh nghiệp là văn hóa tổ chức vi mô. Đó là vì một doanh nghiệp không những cần có nguyên tắc tổ chức, cơ cấu tổ chức, điều lệ, quy định mà càng cần có ý thức quần thể và chuẩn mực hành vi chung. Mỗi người trong doanh nghiệp đều có trách nhiệm, quyền và lợi ích rõ ràng, hình thành một tổ chức đoàn kết với nhau, giúp đỡ lẫn nhau, gắn bó với nhau.
Nội dung văn hóa doanh nghiệp bao gồm 4 mặt:
1. Mục tiêu cao nhất và tôn chỉ của doanh nghiệp.
Phần lớn doanh nghiệp giỏi đều lấy việc phục vụ xã hội, khách hàng, công nhân viên làm mục tiêu cao nhất và coi đó là
tôn chỉ của mình.
2. Quan niệm giá trị chung.
Đây là hạt nhân và nền tảng của văn hóa doanh nghiệp.
3. Tác phong, truyền thống và tập quán.
Đó là biểu hiện ý thức quần thể của doanh nghiệp,
4. Quy phạm hành vi và điều lệ, quy định của doanh nghiệp.
Đó là nguyên tắc bất di bất dịch của doanh nghiệp.
Cơ cấu văn hoá doanh nghiệp
Cơ cấu văn hoá doanh nghiệp gồm 3 tầng nấc: vật thể, chếđộ, tinh thần. Văn hoá vật thể của doanh nghiệp là tất cả những thứ có thể nhìn thấy được như quang cảnh doanh nghiệp, sản phẩm, điều kiện sản xuất. Các chế độ của doanh nghiệp là những quy phạm của doanh nghiệp. Nó phản ánh tác dụng song trùng của văn hoá vật thể và văn hoá tinh thần đối với doanh nghiệp và công nhân viên doanh nghiệp. Văn hoá tinh thần là hạt nhân và linh hồn của văn hoá doanh nghiệp, thể hiện ở các nhân tố tinh thần mà hạt nhân là quan niệm giá trị chung của doanh nghiệp như lòng tin, đạo đức, tác phong.
Đặc trưng và vai trò của văn hoá doanh nghiệp
Các đặc trưng của văn hoá doanh nghiệp là:
1. Tính vô hình.
Văn hoá doanh nghiệp là một loại hình thái ý thức, là sức mạnh của lòng tin, đạo đức và tâm lý. Ba sức mạnh này kết hợp với nhau, thúc đẩy lẫn nhau, hình thành ưu thế văn hoá doanh nghiệp, là sức mạnh vô hình để doanh nghiệp khắc phục khó khăn, giành
thắng lợi.
2. Sự ràng buộc của văn hoá doanh nghiệp đối với hành vi của doanh nghiệp và hành vi công nhân viên được xây dựng trên cơ sở “đồng thuận” của doanh nghiệp và công nhân viên doanh nghiệp đối với văn hoá doanh nghiệp. Sự đồng thuận đó càng lớn thì sức ràng buộc của văn hoá doanh nghiệp càng lớn.
3. Tính ổn định tương đối và tính liên tục.
Văn hoá doanh nghiệp với tư cách là một hình thái ý thức, khi đã hình thành thì có tác động lâu dài, quá trình thay đổi của nó tương đối chậm.
4. Mỗi doanh nghiệp đều có văn hoá doanh nghiệp của riêng mình.
Đặc trưng này là do các điều kiện chủ quan và hoàn cảnh khách quan của mỗi doanh nghiệp quyết định. Cá tính hoá chính là tượng trưng sức sống của văn hoá doanh nghiệp.
Tác dụng của văn hoá doanh nghiệp là:
Hướng dẫn: Văn hoá doanh nghiệp là quan niệm giá trị được mọi người trong doanh nghiệp công nhận. Nó có tác dụng điều hoà, thống nhất mục tiêu cá nhân và mục tiêu doanh nghiệp, hướng dẫn tư tưởng và hành vi của mọi người trong doanh nghiệp.
Ràng buộc: Văn hoá doanh nghiệp là một loại quy phạm hành vi, có tác dụng ràng buộc thường xuyên đối với tâm lý và hành vi của doanh nghiệp.
Quy tụ: Văn hoá doanh nghiệp là nhận thức chung về tâm lý và tình cảm. Nó có tác dụng đoàn kết, điều hoà, thống nhất, quy tụ công nhân viên của doanh nghiệp thành một khối
Khích lệ: Văn hoá doanh nghiệp của những doanh nghiệp giỏi có tác dụng động viên, khích lệ chí tiến thủ, nhiệt tình công tác của công nhân viên.
Bức xạ: Tác dụng này biểu hiện ở ảnh hưởng của văn hoá doanh nghiệp đối với môi trường khách quan.
