Cùng với Luật Kinh doanh Bất động sản (sửa đổi) và Luật Nhà ở (sửa đổi) đã được thông qua trong kỳ họp Quốc hội khóa XV vừa qua, Luật Đất đai (sửa đổi) tiếp tục được thông qua trong kỳ họp Quốc hội bất thường lần thứ 5 đã tạo ra hành lang pháp lý quan trọng cho thị trường BĐS và thể hiện quyết tâm của Nhà nước và Chính phủ trong việc khôi phục và phát triển thị trường bất động sản bền vững.
Trong báo cáo ngành bất động sản, Công ty Chứng khoán MB (MBS) cho rằng, Luật Đất Đai (sửa đổi) sẽ có tác động tích cực đến nguồn cung bất động sản dân dụng trong trung – dài hạn nhờ giải quyết vướng mắc trong vấn đề định giá đất, điều chỉnh bảng giá đất phù hợp với giá thị trường.
Bên cạnh đó, Luật Đất đai (sửa đổi) cũng sẽ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp giảm bớt áp lực vốn thông qua các phương án trả tiền thuê đất hàng năm thay vì 1 lần như trước đây, điều này sẽ hỗ trợ cho các doanh nghiệp bất động sản khu công nghiệp trong việc cân đối nguồn tài chính của doanh nghiệp.
Tuy nhiên, MBS nhận định, việc điều chỉnh bảng giá đất cũng sẽ làm tăng chi phí sử dụng đất của doanh nghiệp khi triển khai dự án do mục tiêu bảng giá đất hướng đến phù hợp với giá thị trường. Mức tăng sẽ phụ thuộc vào Thông tư Hướng dẫn của luật khi quy định hệ số điều chỉnh từng khu vực và mức độ điều chỉnh giá đất tại các địa phương.
Đánh giá về các điểm đáng lưu ý của Luật Đất đai sửa đổi tới thị trường bất động sản, MBS cho biết, việc Điều 28 bổ sung quy định cho phép các tổ chức kinh tế nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài có thể nhận chuyển nhượng dự án, gồm: dự án khu công nghiệp, khu công nghệ cao, dự án thương mại là tạo điều kiện pháp lý cho các doanh nghiệp nước ngoài tham gia góp vốn để thực hiện các thương vụ M&A tại Việt Nam. Đồng thời, mở rộng quyền cho người Việt Nam định cư ở nước ngoài có thể mua nhà tại Việt Nam.
Cũng theo MBS, Điều 120 bổ sung thêm các trường hợp có thể trả tiền đất hàng năm thay vì trả 1 lần như: Sử dụng đất để thực hiện dự án sản xuất nông nghiệp, sử dụng đất để triển khai Khu công nghiệp, sử dụng đất ở xây dựng nhà ở xã hội sẽ giúp giảm bớt áp lực vốn cho các chủ đầu tư bất động sản trong thời gian đầu triển khai.
“Quy định này sẽ tác động tích cực tới các doanh nghiệp bất động sản khu công nghiệp nhờ giảm bớt gánh nặng chi phí tiền thuê đất trong thời gian đầu. Hơn nữa, giá thuê ước tính có thể tăng 8% so với cùng kỳ cao hơn mức tăng của tiền thuê đất từng năm khoảng 3%, tính theo CPI của 5 năm gần nhất”, MBS nhận định.
Điều 124 – 126: Quy định cụ thể về trường hợp giao đất thông qua đấu thầu và không qua đấu thầu sẽ xác định củ thể cơ chế giao đất của địa phương nhằm giải quyết vướng mắt về bàn giao đất dự án. Ngoài ra, còn góp phần đẩy nhanh tiến độ pháp lý của dự án và đem lại nguồn cung cho thị trường. Một số dự án có thể được tháo gỡ vướng mắc như Vinhomes Đan Phượng (hợp đồng BT đổi đất lấy hạ tầng)…
Điều 159, 102: Quy định về khung giá đất và giá đền bù sát với giá thị trường sẽ giúp vấn đề bồi thường, giải phóng mặt bằng cho các dự án hiện nay. Theo đó, một số dự án có thể được gỡ vướng mắc như khu đô thị Tân Tạo (Khang Điền - HoSE: KDH), khu đô thị Long Tân (DIC Corp - HoSE: DIG)...
Điều 158: Quy định về định giá đất, bổ sung thêm 1 số phương pháp định giá đất thay vì chỉ sử dụng khung giá đất sẽ đẩy nhanh tiến độ giải quyết vướng mắc về định giá đất (hiện là vướng mắc pháp lý lớn nhất của các doanh nghiệp bất động sản).
Luật Đất đai (sửa đổi) cũng sẽ góp phần giúp các dự án khơi thông vướng mắc và đi vào triển khai như: Izumi City (NLG), Gem Riverside (DXG),… Đối với dự án bất động sản khu công nghiệp, luật tạo điều kiện đẩy nhanh quy trình chuyển đổi mục đích sử dụng đất, tuy nhiên khung giá đất cao hơn có thể ảnh hưởng tới biên gộp của doanh nghiệp. Các KCN được hưởng lợi: KCN Đồng Phú (DPR), KCN Tân Lập (PHR),..
Các chuyên gia của MBS đánh giá, với Luật Đất đai (sửa đổi), các doanh nghiệp bất động sản lớn, có cơ cấu tài chính lành mạnh để triển khai dự án sẽ được hưởng lợi trong bối cảnh chi phí tiền sử dụng đất dự kiến điều chỉnh tăng với mục tiêu phù hợp với giá thị trường.
Những quy định cụ thể về khung giá đất sẽ thúc đẩy quy trình xác định tiền sử dụng đất, nhờ đó các doanh nghiệp có thể đẩy nhanh quá trình triển khai dự án.
