Theo Chứng khoán KB (KBSV), áp lực lạm phát và tỷ giá gia tăng trong hai tháng trở lại đây là trở ngại chính cho đà giảm lãi suất ở thời điểm hiện tại (bên cạnh 1 số yếu tố khác như nợ xấu ngân hàng còn ở mức cao, và NHNN giảm tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn ngay từ đầu tháng 10).
"Với mục tiêu hàng đầu của NHNN là duy trì mặt bằng lãi suất thấp, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, chúng tôi không cho rằng mặt bằng lãi suất huy động và cho vay sẽ đảo chiều tăng trong năm nay (trừ khi DXY và Bond yield tiếp tục tăng nóng)", chuyên gia KBSV nhận định.
Dù vậy, theo nhiều chuyên gia xu hướng hạ lãi suất các tháng cuối năm nay sẽ không thuận lợi trước các rào cản nêu trên và dư địa chính sách tiền tệ nới lỏng được đánh giá thu hẹp đáng kể trong quý IV/2023.
PGS.TS Ngô Trí Long dự báo, mặt bằng lãi suất từ giờ đến cuối năm sẽ giảm khoảng 0,5 điểm phần trăm. Lãi suất huy động sẽ giảm chậm hơn lãi suất cho vay vì lãi suất này đã giảm mạnh liên tục trong thời gian qua và hiện gần đến tận cùng. “Lãi suất cho vay vẫn ở mức cao và còn nhiều dư địa giảm. Do đó, theo tôi, lãi suất cho vay sẽ giảm nhanh hơn lãi suất huy động", ông Long nói.
Theo ông Long, mặc dù rất có thể Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) sẽ tăng lãi suất một lần nữa trong dịp cuối năm, nhưng với chính sách điều hành tiền tệ linh hoạt của Ngân hàng Nhà nước, lãi suất trong nước sẽ đi theo xu hướng ổn định và giảm dần.
Đồng tình với nhận định trên, TS. Nguyễn Trí Hiếu cho biết, một xu thế đang diễn ra trên thị trường tài chính và sẽ tiếp diễn đến cuối năm đó là lãi suất huy động tiếp tục giảm. Tuy vậy, lãi suất cho vay khó giảm sâu tương ứng với lãi suất huy động vì còn phải đảm bảo cho sự an toàn của toàn hệ thống.
Ông Hiếu cũng dự báo lãi mặt bằng lãi suất từ giờ đến cuối năm sẽ giảm thêm khoảng 0,5 điểm phần trăm, chứ không thể giảm sâu.
Chuyên gia phân tích thêm, các ngân hàng luôn cần vốn huy động vào. Vì thế, hiện nay, ngân hàng không dư vốn tới mức họ có thể giảm mạnh lãi suất huy động.
Ngoài ra, việc giảm lãi suất ở thị trường trong nước còn tùy thuộc vào tình hình tài chính thế giới. Nếu Fed tăng lãi suất, thì Việt Nam khó giảm sâu lãi suất. Bởi khi đó nếu giảm lãi suất thì tiền Đồng sẽ giảm, đẩy tỷ giá với USD lên cao, tạo sự bất ổn ở thị trường ngoại hối.
Báo cáo Thị trường tiền tệ công bố hồi giữa tháng 9 của VNDirect cũng kỳ vọng lãi suất cho vay sẽ giảm rõ rệt hơn trong những tháng cuối năm 2023.
Cụ thể, báo cáo phân tích, trong tháng 8/2023, lãi suất huy động bình quân kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng thương mại giảm 0,5 điểm % so với cuối tháng 7/2023 về mức 5,9%/năm (giảm gần 2 điểm % so với đầu năm 2023). Đà giảm của lãi suất huy động được thúc đẩy bởi tình trạng dư thừa thanh khoản hệ thống trong bối cảnh cầu tín dụng yếu cũng như Chính phủ mở rộng chính sách tài khóa.
VNDirect kỳ vọng, lãi suất cho vay giảm rõ rệt hơn trong những tháng cuối năm 2023, do chi phí vốn của các ngân hàng thương mại đang giảm nhờ: Tác động từ các đợt cắt giảm lãi suất điều hành của NHNN trong 6 tháng đầu năm 2023; NHNN ban hành Thông tư 02 cho phép giãn trích lập dự phòng nợ xấu.
"Chúng tôi kỳ vọng mặt bằng lãi suất cho vay có thể giảm thêm 100-150 điểm cơ bản trong những tháng tới và tin rằng lãi suất cho vay giảm sẽ là yếu tố thúc đẩy sự phục hồi của tiêu dùng và đầu tư tư nhân", báo cáo của VNDirect nêu rõ.
Trong khi đó, ông Nguyễn Bá Hùng - chuyên gia kinh tế trưởng của ADB cho rằng, hiện lãi suất điều hành đã ở mức 4,5%, nếu nền kinh tế sôi động hơn một chút, đồng nghĩa với việc chỉ số lạm phát có thể tăng nhẹ lên hơn 4%, rất khó có khả năng NHNN sẽ giảm thêm lãi suất.
Bộ phận Nghiên cứu thị trường và kinh tế toàn cầu của Ngân hàng UOB dự báo, NHNN vẫn có triển vọng cắt giảm lãi suất thêm 100 điểm cơ bản nữa (xuống 3,50%) nhưng thời gian thực hiện có thể được chuyển sang quý IV/2023 và quyết định này có thể vẫn cần cân nhắc khi ngân hàng trung ương xem xét cân đối cả rủi ro tăng trưởng và lạm phát.
Về tỷ lệ lạm phát, UOB giữ nguyên dự báo CPI của Việt Nam ở mức 3,9% cho năm 2023, số liệu mới nhất là 3,7% cho tháng 9, cao hơn nhiều so với mức thấp nhất của năm nay là 2% (tháng 6 năm 2023) và đang tiến gần hơn đến mục tiêu chính thức là 4,5%.
“Do đó, dự báo của chúng tôi về việc tiếp tục cắt giảm lãi suất của NHNN trong quý IV/2023 vẫn bị chi phối bởi các yếu tố chưa chắc chắn”, các chuyên gia của UOB nhận định.
