Theo nghị quyết, tổ chức khoa học và công nghệ (KH&CN) công lập và cơ sở giáo dục đại học công lập được quyền thành lập hoặc góp vốn vào doanh nghiệp để thương mại hóa kết quả nghiên cứu. Đồng thời, viên chức làm việc trong các tổ chức này cũng có thể tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp nếu được sự đồng ý của người đứng đầu tổ chức.
Quy định này tạo cơ hội để các nghiên cứu khoa học nhanh chóng được ứng dụng vào thực tiễn, thúc đẩy sự phát triển của các startup công nghệ tại Việt Nam.
Một trong những điểm tiến bộ của nghị quyết là việc miễn trách nhiệm dân sự đối với tổ chức, cá nhân thực hiện nhiệm vụ KH&CN sử dụng ngân sách nhà nước, nếu họ đã tuân thủ đầy đủ các quy trình và quy định liên quan. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro pháp lý cho các nhà nghiên cứu và tổ chức khoa học, khuyến khích họ mạnh dạn thử nghiệm các ý tưởng đột phá.
Bên cạnh đó, trong trường hợp nhiệm vụ khoa học không đạt kết quả như kỳ vọng, nếu đơn vị chủ trì đã thực hiện đúng quy trình, họ sẽ không phải hoàn trả kinh phí đã sử dụng. Đây là một chính sách quan trọng giúp giảm áp lực tài chính và tạo động lực để các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu, sáng tạo.
Chính sách thuế trong nghị quyết mang đến nhiều lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp. Theo đó, các khoản tài trợ cho nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo sẽ được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp. Các khoản chi cho R&D trong doanh nghiệp cũng được hưởng ưu đãi thuế tương tự, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu và phát triển. Thu nhập từ tiền lương, tiền công của cá nhân tham gia thực hiện nhiệm vụ KH&CN sử dụng ngân sách nhà nước sẽ không phải chịu thuế thu nhập cá nhân, giúp thu hút nhân tài vào lĩnh vực này.
Nhằm thúc đẩy ngành công nghiệp bán dẫn, nghị quyết quy định: Doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất chip bán dẫn đầu tiên tại Việt Nam sẽ được hỗ trợ 30% tổng mức đầu tư từ ngân sách trung ương, nếu nhà máy đi vào hoạt động trước ngày 31/12/2030, với tổng mức hỗ trợ tối đa 10.000 tỷ đồng; Trong quá trình triển khai dự án, doanh nghiệp được phép trích lập quỹ phát triển KH&CN với mức cao hơn (từ 10% đến 20% thu nhập chịu thuế) để bổ sung tài chính cho dự án, giúp đảm bảo nguồn lực dài hạn cho ngành công nghiệp chiến lược này.
Nghị quyết cũng dành một phần quan trọng để hỗ trợ chuyển đổi số và phát triển viễn thông, như: Ngân sách trung ương sẽ đầu tư, mua sắm, duy trì các nền tảng số và hệ thống thông tin quy mô quốc gia, giúp cơ quan nhà nước, tổ chức khai thác chung, tránh lãng phí tài nguyên; Doanh nghiệp viễn thông triển khai 5G sẽ được hỗ trợ tài chính, với điều kiện phải đạt tối thiểu 20.000 trạm phát sóng 5G từ ngày nghị quyết có hiệu lực (19/02/2025) đến hết năm 2025. Mức hỗ trợ một trạm phát sóng lên đến 15% chi phí thiết bị, giúp thúc đẩy nhanh quá trình phủ sóng 5G trên toàn quốc.
Nghị quyết số 193/2025/QH15 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc xây dựng chính sách hỗ trợ phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo tại Việt Nam. Những ưu đãi thuế và hỗ trợ tài chính không chỉ giúp giảm gánh nặng cho doanh nghiệp và nhà khoa học mà còn tạo điều kiện để Việt Nam bắt kịp xu hướng công nghệ toàn cầu, đặc biệt trong các lĩnh vực như bán dẫn, viễn thông và chuyển đổi số.
Với các chính sách này, doanh nghiệp và cá nhân hoạt động KH&CN sẽ có thêm động lực để nghiên cứu, sáng tạo, đưa Việt Nam trở thành một quốc gia tiên phong trong kỷ nguyên công nghệ số.
Trong những năm qua, các doanh nghiệp khoa học và công nghệ (KH&CN) tại Việt Nam đã có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển nhờ chính sách hỗ trợ từ Nhà nước. Được cấp chứng nhận "Doanh nghiệp KH&CN", các doanh nghiệp không chỉ khẳng định vị thế trên thị trường mà còn tận dụng được nhiều lợi thế quan trọng trong quá trình thương mại hóa sản phẩm. Điều này không chỉ mang lại niềm tin cho khách hàng mà còn giúp các doanh nghiệp tối ưu hóa nguồn lực, mở rộng quy mô hoạt động, nâng cao năng lực cạnh tranh và đổi mới sáng tạo.
Một trong những lợi ích quan trọng nhất khi trở thành doanh nghiệp KH&CN là khả năng thương mại hóa sản phẩm dễ dàng hơn. Các sản phẩm do doanh nghiệp nghiên cứu và phát triển được cơ quan có thẩm quyền chứng nhận, điều này giúp khách hàng và đối tác tin tưởng hơn vào chất lượng sản phẩm. Việc có chứng nhận còn mở ra cơ hội tiếp cận các thị trường lớn, đặc biệt là trong các lĩnh vực có yêu cầu cao về tính khoa học và công nghệ.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp KH&CN còn nhận được sự hỗ trợ từ Nhà nước trong quá trình đăng ký xác lập quyền sở hữu trí tuệ, giúp bảo vệ tài sản trí tuệ, nâng cao giá trị thương hiệu và tăng cường lợi thế cạnh tranh trên thị trường. Việc sở hữu bằng sáng chế, quyền sở hữu trí tuệ không chỉ giúp doanh nghiệp bảo vệ kết quả nghiên cứu mà còn mang lại cơ hội hợp tác, nhượng quyền và thu hút đầu tư.
Không chỉ dừng lại ở việc công nhận danh hiệu, Nhà nước còn có nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực cho doanh nghiệp KH&CN, tạo điều kiện để họ phát triển mạnh mẽ hơn. Cụ thể, doanh nghiệp được miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, giúp tối ưu hóa lợi nhuận và tái đầu tư vào nghiên cứu, phát triển. Giảm tiền thuê đất, hỗ trợ mặt bằng sản xuất, giảm áp lực tài chính.
Đồng thời, các doanh nghiệp còn được tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi từ ngân hàng và các quỹ đầu tư KH&CN, tạo điều kiện mở rộng sản xuất và triển khai các dự án nghiên cứu mới. Được sử dụng vốn nhà nước để thực hiện các nhiệm vụ KH&CN, giúp giảm gánh nặng tài chính trong giai đoạn thử nghiệm và hoàn thiện sản phẩm.
Có thể thấy, việc trở thành doanh nghiệp KH&CN không chỉ mang lại những lợi ích thiết thực mà còn mở ra cơ hội phát triển bền vững trong thời đại công nghệ số. Sự hỗ trợ từ Nhà nước, cùng với sự chủ động của các doanh nghiệp và chính quyền địa phương, đang tạo ra một hệ sinh thái KH&CN năng động, giúp Việt Nam nhanh chóng bắt kịp xu hướng công nghệ toàn cầu.
Trong tương lai, khi những chính sách này tiếp tục được hoàn thiện và triển khai hiệu quả, doanh nghiệp KH&CN sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy nền kinh tế số và nâng cao vị thế của Việt Nam trên bản đồ khoa học – công nghệ thế giới.
