Quy mô GDP của toàn nền kinh tế theo giá hiện hành tăng bình quân 25,4%/năm giai đoạn 2010-2017, tương ứng tăng 41 tỉ USD/năm sau khi đánh giá lại. Số liệu được Tổng cục Thống kê công bố chính thức ngày 13.12, sau bốn tháng kể từ họp báo nói về việc điều chỉnh.
Riêng năm 2017, quy mô GDP sau khi đánh giá lại đạt 278 tỉ USD, tăng gần 58 tỉ USD so với công bố trước đây. Tổng cục Thống kê không đưa ra mức điều chỉnh cho năm 2018. Việc điều chỉnh này đã đưa quy mô nền kinh tế Việt Nam xếp ngang hàng với các quốc gia như Phần Lan, Bangladesh, Chi Lê...
Theo công bố từ Tổng cục thống kê, hàng loạt chỉ số dựa trên GDP đã thay đổi trong giai đoạn điều chỉnh này. Thay đổi lớn nhất là chỉ số nợ công trên GDP, giảm 11,6 điểm %. Thay vì sát trần nợ công 65% GDP mà Quốc hội cho phép, tỷ lệ nợ công ở hầu hết các năm đều xuống dưới 50% GDP (trừ năm 2016 ở mức 50,9% GDP).
Một số chỉ số khác cũng thay đổi như tích lũy tài sản bình quân mỗi năm tăng 28,98%; tiêu dùng cuối cùng thay đổi đáng kể ở tiêu dùng cuối cùng của hộ dân cư, bình quân tăng 26,37%/năm. GDP bình quân đầu người bình quân tăng thêm 10,3 triệu đồng/người/năm, tương ứng tăng 25,6%/năm. Tỷ lệ vốn đầu tư so với GDP bình quân mỗi năm khoảng 33,3%/năm (tăng thêm 0,7 điểm phần trăm)…
Với số liệu mà Tổng cục Thống kê đã công bố, TS. Phạm Thế Anh (Đại học Kinh tế Quốc dân) cho rằng Chính phủ cần phải lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội ngay và thông tin với người dân, nhà đầu tư kịp thời để có sự ứng phó sớm.
Tuy nhiên, trả lời chất vấn Quốc hội chiều 8.11, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết các số liệu tính lại chỉ tiêu GDP chỉ áp dụng sau năm 2020 và không đưa vào các báo cáo gửi Quốc hội, văn kiện Đảng.
Việc điều chỉnh với tỷ lệ không đồng đều giữa các năm khiến chỉ số tăng trưởng GDP Việt Nam giai đoạn 2010 - 2017 cũng thay đổi so với trước. Tuy nhiên, với dữ liệu này, tăng trưởng GDP Việt Nam vẫn tiếp tục duy trì tốc độ cao, trên 6,6% trong ba năm gần nhất (2015 - 2017).
Tổng cục Thống kê cho rằng các doanh nghiệp trong giai đoạn này phát triển nhanh nhưng thông tin chưa được cập nhật kịp thời trong dữ liệu của các cơ quan quản lý là nguyên nhân chủ yếu khiến quy mô GDP chưa được tính toán đầy đủ. Cơ quan thống kê nhận diện năm nhóm nguyên nhân làm thay đổi số liệu quy mô GDP, trong đó chỉ có một nhóm tác động làm giảm.
Việc bổ sung thông tin từ tổng điều tra làm quy mô GDP bình quân mỗi năm tăng thêm 26 tỉ USD, chiếm 63% mức tăng. Trong đó, tổng điều tra kinh tế năm 2017 đã bổ sung 76 nghìn doanh nghiệp, gần 306 nghìn cơ sở sản xuất kinh doanh cá thể so số lượng đơn vị dùng để tính GDP trước đó. Quy mô GDP tăng bình quận 13,5 tỉ USD mỗi năm do bổ sung thông tin từ hồ sơ hành chính, chiếm 32,6% mức tăng bình quân.
Việc điều chỉnh chỉ tiêu GDP trong năm hoặc qua các năm, hay thậm chí qua các quý tương đối phổ biến trên toàn thế giới. Những điều chỉnh nhỏ, theo World Bank, thường dựa trên các thông tin bổ sung trong năm. Trong khi đó những điều chỉnh lớn đối với chỉ tiêu GDP thường đến từ việc thay đổi phương pháp tính.
"Con số quy mô GDP thay đổi tới ¼ là rất lớn. Thông lệ trên thế giới, con số tăng lên như vậy sau đánh giá lại chỉ diễn ra ở các nước kém phát triển, đang phát triển với hệ thống thống kê còn kém chất lượng. Chúng ta phải rất cẩn trọng với con số này", PGS. TS Phạm Thế Anh bình luận với VTV sau công bố.
Nhiều quốc gia trên thế giới từng tiến hành tính toán lại quy mô GDP. Trung Quốc nhiều đánh giá lại quy mô GDP, năm 2013 và 2015, nước này điều chỉnh tăng thêm lần lượt 3,4% và 1,3%. Năm 2013, Mỹ công bố điều chỉnh, quy mô GDP của nước này tăng 3,6% so với trước đó.
Đặc biệt, năm 2008, cơ quan thống kê Liên Hợp quốc đưa ra khung lý thuyết của hệ thống tài khoản quốc gia, nhiều nước đã tiến hành tính toán lại. Ghana tăng 60%, Nigeria tăng 59,5%, Maldive tăng 37%, Kenya tăng 25%, Zambia tăng 25%...
