Chân dung ông Năng "Do Thái" - Đại gia Việt lọt top 3 thế giới nhà sản xuất đá thạch anh

Lọt Top 3  nhà sản xuất đá thạch anh toàn cầu

Công ty Cổ phần Vicostone (HNX: VCS) của ông Hồ Xuân Năng (Năng "Do Thái") vừa tổ chức đại hội cổ đông với báo cáo cho thấy doanh thu và lợi nhuận trước thuế năm 2021 đều đạt kỷ lục mới, đều tăng khoảng 25% so với năm trước lên tương ứng 7.070 và 2.097 tỷ đồng.

Doanh nghiệp sản xuất đá nhân tạo Vicostone ghi nhận mức lợi nhuận cao nhất lịch sử hoạt động trong bối cảnh năm 2021 đơn vị này gặp nhiều thách thức do việc giãn cách nghiêm ngặt, vận tải hàng hóa toàn cầu.

Vicostone tiếp tục tập trung vào các các thị trường trọng điểm bao gồm Bắc Mỹ và châu Âu thông qua việc phát triển thành công hệ thống bán hàng gián tiếp thông qua các đối tác phân phối lớn và gần đây là xây dựng hệ thống phân phối trực tiếp.

Vicostone là một trong số các doanh nghiệp niêm yết trên sàn tập trung chủ yếu vào mảng hoạt động kinh doanh lõi. Hiện doanh nghiệp này nằm trong top 3 nhà sản xuất đá thạch anh toàn cầu.

Đại hội cổ đông Vicostone thông qua phương án phân phối lợi nhuận năm 2021 với tỷ lệ trả cổ tức 40%. Đây là năm thứ 7 liên tiếp Vicostone chi trả cổ tức trên 40% hàng năm bằng tiền mặt và cổ phiếu quỹ.

Trong năm 2022, Vicostone đặt mục tiêu lợi nhuận tăng 15% lên hơn 2,4 nghìn tỷ đồng.

Từ cán bộ nghiên cứu nông nghiệp đến doanh nhân thành đạt

Ông Hồ Xuân Năng sinh năm 1964 tại Nam Định, tốt nghiệp Đại học Bách khoa, bảo vệ luận án Tiến sĩ thành công và trở thành cán bộ nghiên cứu khoa học tại Viện Cơ điện nông nghiệp và chế biến nông sản thuộc Bộ NN-PTNT.

Nhưng sau đó, ông đã bước chân sang ngành kinh doanh, trở thành Giám đốc sản xuất Nhà máy ô tô FORD Việt Nam.

Năm 1999, ông Năng đến với Tổng công ty Xuất nhập khẩu xây dựng Việt Nam Vinaconex với vị trí là Thư ký Chủ tịch HĐQT.

Tại Vinaconex, ông Năng kinh qua nhiều vị trí từ Thư ký Chủ tịch HĐQT đến Giám đốc công ty Đá ốp lát cao cấp Vinaconex. Năm 2007, ông Hồ Xuân Năng được bầu làm Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc của công ty này. Đây cũng là tiền thân của Vicostone sau khi doanh nghiệp này lên sàn và thực hiện cổ phần hóa hoàn toàn vào năm 2013.

Năm 2014, ông Hồ Xuân Năng làm bầu làm Chủ tịch HĐQT kiêm TGĐ của Vicostone (VCS). Từ vị thế làm thuê, làm công ăn lương, ông Hồ Xuân Năng trở thành ông chủ của một trong những doanh nghiệp có quy mô hàng đầu trên thị trường chứng khoán.

Thời điểm ông Năng tiếp nhận Vicostone, công ty đang đứng bên bờ vực phá sản. Nhưng chính nhờ sự thông minh, nhạy bén và tài quản lý của mình, ông Năng đã "nâng tầm" Vicostone từ một công ty nhỏ thành công ty có quy mô lớn hơn nhiều công ty mẹ ngày hôm nay.

Về phần công ty Vicostone, với hệ thống các đại lý phân phối trên toàn cầu, sản phẩm của Vicostone đã hiện diện tại khắp các châu lục, cung cấp ra thị trường hàng triệu m2 mỗi năm và là một trong những nhà sản xuất đá nhân tạo gốc thạch anh hàng đầu trên thế giới hiện nay.

Trong đó, 3 thị trường khắt khe bậc nhất thế giới là Bắc Mỹ, châu Úc, châu Âu là những thị trường mang lại doanh thu chính cho Vicostone.

Từ mức vốn điều lệ 22,93 tỷ đồng ban đầu năm 2005, con số này đã tăng hơn 69 lần và chạm mức 1600 tỷ đồng tính đến cuối quý năm 2019. Tổng doanh thu cũng tăng qua từng năm với tốc độ tăng trưởng trung bình giai đoạn 2005 - 2013 đạt trên 34%. Tuy nhiên, mức lợi nhuận của Vicostone lại không đạt kỳ vọng và giảm dần trong giai đoạn 2011 – 2013.

Theo đó, nhuận sau thuế giảm mạnh từ gần 123 tỷ đồng năm 2011 xuống còn chỉ 56 tỷ đồng trong năm 2012 và 68 tỷ năm 2013.

Chưa hết, Vicostone còn bị đe dọa về thị phần, hiệu quả hoạt động và tăng trưởng do nguy cơ về cạnh tranh trong nước cũng như quốc tế khi xuất hiện ngày càng nhiều đối thủ cạnh tranh lớn, mạnh: khả năng gặp rủi ro cao về thị phần, phải hạ giá bán, tăng giá mua đầu vào (do có nhiều nhà sản xuất cùng loại sản phẩm).

Trong bối cảnh ấy, ĐHCĐ của Vicostone đã chấp thuận cho Công ty Phenikaa, đối thủ cạnh tranh của Vicostone được mua từ 51 - 58% cổ phần của Vicostone mà không phải thông qua chào mua công khai. Đến cuối tháng 9/2014, Vicostone đã mua lại 20% lượng cổ phiếu đang lưu hành làm cổ phiếu quỹ, qua đó làm tăng tỷ lệ biểu quyết của Phenikaa lên 72,5%.

Thương vụ này không có gì đáng nói nếu như đại gia Năng Do Thái "lộ diện" với cương vị ông chủ mới của Phenikaa chỉ sau hơn 3 tháng Phenikaa thâu tóm Vicostone.

Với việc nắm giữ 90% vốn điều lệ của Phenikaa, ông Năng đã thâu tóm ngược lại Phenikaa, đồng thời nắm đủ số cổ phần để kiểm soát luôn cả Vicostone.

Động thái này của ông Năng đã gây sửng sốt trong giới doanh nghiệp khi đó. Đây cũng chính là bước ngoặt giúp ông Năng trở thành một trong những người giàu nhất trên TTCK khi lợi nhuận của VCS tăng từ mức 2 con số của năm 2013, lên mức 3 con số năm 2014 và đến năm 2018, lợi nhuận sau thuế của Vicostone trên nghìn tỷ đồng. 

Mới nhất, năm 2021 doanh thu và lợi nhuận trước thuế của VCS đều đạt kỷ lục mới, đều tăng khoảng 25% so với năm trước lên tương ứng 7.070 và 2.097 tỷ đồng, cổ tức lên đến 40%.

Chính vì sự thông minh và nhạy bén giới kinh doanh gọi ông Hồ Xuân Năng là Năng "Do Thái".

Đến nay, Vicostone được biết đến là doanh nghiệp hiếm có trên thế giới chủ động được nguyên liệu đầu vào, là thạch anh và hoá chất kết dính. Đây là nguyên nhân giúp doanh nghiệp cắt điều tiết và cắt giảm được chi phí, không bị ảnh hưởng nhiều bởi biến động giá cả trên thế giới như giá dầu thời gian qua.

Ông Năng nổi tiếng trên thương trường với lĩnh vực sản xuất và xuất khẩu đá thạch anh nhân tạo, nhưng ông cũng là người đã viết hai cuốn sách được giới chuyên môn tìm đọc khá nhiều gồm "Cảm biến và cơ cấu chấp hành trong hệ thống cơ điện tử ôtô" và cuốn "Kỹ thuật động cơ ôtô" được xuất bản năm 2020.

Năm 2008 - 2009, khi Vicostone bắt đầu phát triển mạnh, ông Năng đã có ý định đầu tư vào một trường đại học, nhưng rồi khủng hoảng kinh tế thế giới diễn ra, Công ty lại đang đầu tư vào thị trường Mỹ, ông đành gác lại dự định. Năm 2015 - 2016, ông mua được 35% cổ phần của Trường Đại học Thành Tây và đến cuối năm 2017 nắm cổ phần chi phối trường đại học này. "Bẻ lái" cho Thành Tây, ông Hồ Xuân Năng phát triển trường này theo định hướng trở thành trường đại học nghiên cứu trình độ cao.

Tốt nhất là làm cho tốt, nói ít thôi

Giàu có là thế nhưng ông Hồ Xuân Năng ít xuất hiện trước truyền thông. Người ta gọi ông là tỷ phú giấu mặt. Ông nổi tiếng với câu nói: Tốt nhất là làm cho tốt, nói ít thôi.

Và các quan điểm kinh doanh gắn liền với ông đó là: Vì quyền lợi tất cả các bên. Quyền lợi “các bên” theo lời ông Năng được xếp theo thứ tự: Đầu tiên là người lao động, thứ 2 là khách hàng và đối tác, thứ 3 là cổ đông, thứ 4 là xã hội và cuối cùng mới là ông.

Về câu chuyện cạnh tranh, ông Năng cũng có quan điểm rất rõ ràng. Cạnh tranh cũng là một câu chuyện được nhắc nhiều đối với Vicostone trong thời gian vừa qua khi các doanh nghiệp Trung Quốc đã và đang tìm mọi cách để chiếm lĩnh thị trường đá thạch anh trên thế giới. Chính ông Năng cũng nói nhiều lần về mối nguy này, và dù hiện tại Vicostone vẫn là doanh nghiệp dẫn đầu nhưng chỉ sang năm sau, các công ty Trung Quốc sẽ đuổi kịp về công nghệ.

“Nhưng tôi thấy đó không phải là vấn đề gì lớn. Việc có đối thủ cạnh tranh là việc tốt, vì phải có đối thủ cạnh tranh, chúng ta mới cải tiến và thay đổi được. Nếu không có đối thủ, chúng ta tưởng mình đã tốt rồi và không cải tiến gì, chắc chắn sự phát triển sẽ không bền vững” – ông Năng nói một cách đơn giản.

“Nếu họ làm tốt, tức là thế giới này vẫn còn bao la, bắt buộc chúng ta phải tiếp tục cải tiến. Trong chiến tranh, trong kinh tế hay trong cuộc sống cũng vậy. Nếu không có sự cạnh tranh, không có cái mốc để hướng tới thì mình sẽ không thể tiến bộ”, ông Năng"do Thái"  bày tỏ quan điểm.