Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), tháng 8/2023, xuất khẩu thủy sản sang nhiều thị trường đều đạt mức đỉnh kể từ đầu năm. Đây là tín hiệu cho thấy thủy sản xuất khẩu đang trở lại đường đua và sẽ dần tăng tốc trong những tháng cuối năm.
Về các thị trường chính, xuất khẩu thủy sản sang Mỹ lần đầu tiên tăng trưởng dương sau 11 tháng sụt giảm liên tiếp, giúp Mỹ giữ vị trí số 1 xuất khẩu thủy sản của Việt Nam với kim ngạch 165 triệu USD trong tháng 8, tăng gần 4% so với cùng kỳ năm trước.
Dù xuất khẩu cá tra vẫn thấp hơn 24% trong tháng, nhưng xuất khẩu tất cả các sản phẩm chủ lực khác sang Mỹ đều hồi phục trong tháng qua. Cụ thể các mặt hàng thuỷ sản như tôm tăng 11%, cá ngừ tăng 2%, cá biển khác tăng 12%, cua ghẹ, mực bạch tuộc, nhuyễn thể có vỏ đều tăng từ 24-56% so với cùng kỳ năm ngoái.
Lũy kế 8 tháng đầu năm, xuất khẩu thủy sản sang Mỹ đã chạm mốc 1 tỷ USD. Dự báo cả năm 2023, thị trường này sẽ đóng góp 1,7 tỷ USD doanh số xuất khẩu cho thủy sản Việt Nam, ít hơn 23% so với năm 2022.
Theo VASEP nhận định, dù đang hồi phục chậm, nhưng thị trường Mỹ vẫn có xu hướng tốt hơn đối với tiêu thụ thủy sản đông lạnh. Trong khi giá bán lẻ thủy sản tươi sống tại Mỹ tiếp tục giảm, thì giá bán thủy sản đông lạnh đang tăng nhẹ 0,5%. Hiện tại, lượng người tiêu dùng Mỹ ăn uống bên ngoài đã cao hơn trước, cũng là dấu hiệu tích cực về xu hướng tiêu thụ trong những tháng tới.
Theo VASEP, dù xuất khẩu thủy sản sang Nhật Bản và Trung Quốc trong tháng 8 tuy cao hơn so với 2 tháng trước đó, nhưng chưa phản ánh rõ xu hướng hồi phục. Việc Nhật Bản xả nước thải hạt nhân vừa qua ít nhiều đang làm xáo trộn thương mại thủy sản của nước này với các thị trường như Trung Quốc và các thị trường khác. Tác động tới thời điểm tháng 8 chưa thể hiện rõ ràng, nhưng có thể việc này sẽ làm giảm nhập khẩu thủy sản Nhật vào Trung Quốc, Hàn Quốc và một số nước khác.
Nhật Bản xuất khẩu sang Trung Quốc chủ yếu là các sản phẩm nhuyễn thể như sò, điệp, hàu, mực – bạch tuộc, cá minh thái, cá hồi, cá tuyết, tôm nước lạnh… cho cả mục đích tiêu thụ nội địa và chế biến xuất khẩu của Trung Quốc. Diễn biến này có thể giúp thủy sản Việt Nam có thêm thị phần tại một số thị trường trong thời gian tới.
Do vậy, các chuyên gia VASEP dự báo xuất khẩu thủy sản từ Việt Nam sang Trung Quốc sẽ tăng trở lại mạnh mẽ hơn vào 4 tháng cuối năm, vừa để đáp ứng nhu cầu dịp Lễ Tết Nguyên đán, vừa bù đắp phần nào sụt giảm từ thị trường Nhật.
Với Hàn Quốc, theo số liệu của VASEP, Việt Nam đã xuất khẩu thủy sản sang nước này trong tháng 8 cũng đạt mức cao nhất từ đầu năm. Bên cạnh đó, tại các thị trường nhỏ vẫn ghi nhận mức tăng trưởng trong tháng 8, bao gồm Australia, Philippines, Brazil, Saudi Arabia và một số thị trường trong khối EU như Italy, Thụy Sỹ, Phần Lan.
Từ những dấu hiệu tích cực hơn từ thị trường Mỹ và Trung Quốc, dự báo xuất khẩu cá tra và tôm trong những tháng tới sẽ tiến triển tốt hơn. Theo đó, xuất khẩu cá tra có thể mang về doanh số 1,8-1,9 tỷ USD, tôm ước đạt 3,6 tỷ USD và các mặt hàng hải sản sẽ đạt khoảng 3,5 tỷ USD. Như vậy, dự báo tổng xuất khẩu thủy sản năm 2023 có thể đạt khoảng 9,1 – 9,2 tỷ USD, giảm 16% so với năm 2022”, VASEP nhận định.
Chia sẻ với báo giới, bà Tô Thị Tường Lan - Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, đến thời điểm hiện tại, diễn biến thị trường đang có những tín hiệu tích cực tác động đến sản xuất và xuất khẩu thủy sản như sự phục hồi của một số thị trường chính (Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc) trong những tháng gần đây.
Theo bà Lan, mới đây đã có kết quả đánh giá hệ thống kiểm soát vệ sinh an toàn thực phẩm đối với cá da trơn xuất khẩu của Cơ quan Kiểm dịch và An toàn thực phẩm Mỹ - FSIS với kết quả tích cực, khẳng định uy tín và thương hiệu cá tra Việt Nam, tạo động lực xuất khẩu cá tra sang thị trường này.
Sau tin Nhật Bản xả nước thải từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima người tiêu dùng nước này thận trọng với các sản phẩm thủy sản nội địa, các thị trường khác cũng cân nhắc việc nhập khẩu thủy sản từ Nhật, từ đó cơ cấu xuất nhập khẩu thủy sản trên thị trường thế giới thay đổi sẽ có lợi cho Việt Nam…
“Điều này thể hiện ở chỗ, thời gian qua, các doanh nghiệp xuất khẩu thuỷ sản rất linh hoạt trong việc tiếp cận, bám sát thị trường, do đó đã có nhiều đơn hàng lớn. Tuy nhiên, để phát triển hơn nửa trong việc xuất khẩu thuỷ sản, các hộ nuôi thủy sản cũng cần hợp tác với các doanh nghiệp để nắm bắt thông tin thị trường, tổ chức sản xuất hợp lý đảm bảo nguồn cung”, bà Tô Thị Tường Lan nói.
