Ngày Mãn kinh Thế giới (World Menopause Day) được Hiệp hội mãn kinh thế giới lựa chọn từ năm 2009 và được tổ chức định kỳ vào 18/10 hàng năm. Năm 2024, Ngày Mãn kinh thế giới được tổ chức với chủ đề “Liệu pháp Nội tiết Mãn kinh”, nhằm khuyến khích phụ nữ trên toàn cầu tiếp cận dễ dàng hơn với giải pháp điều trị này. Đây cũng là giải pháp được nhiều hiệp hội y tế uy tín trên thế giới khuyến cáo sử dụng đầu tay trong điều trị các rối loạn mãn kinh.
Phát biểu tại Hội thảo, ông Đinh Anh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em, Bộ Y tế cho biết, Việt Nam hiện có khoảng 13 triệu phụ nữ ở độ tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh. Nếu tính cả phụ nữ bắt đầu bước vào độ tuổi suy giảm nội tiết tố (sau 35 tuổi) thì có khoảng 20 triệu người (chiếm khoảng 1/5 dân số) bị ảnh hưởng bởi vấn đề này.
Trên thực tế, chuyên ngành Sản phụ khoa đóng vai trò chính trong công tác quản lý và chăm sóc sức khỏe tuổi mãn kinh. Tuy vậy, các chuyên gia lại chưa thực sự quan tâm đến nhóm bệnh nhân này, do thiếu thời gian và nguồn lực để tư vấn, điều trị bệnh.
Bên cạnh đó, phần lớn phụ nữ gặp các triệu chứng rối loạn mãn kinh lại lầm tưởng rằng những biểu hiện này có liên quan đến các chuyên khoa khác như thần kinh, cơ – xương - khớp, … Việc chưa tìm đúng chuyên khoa tư vấn, khiến phụ nữ mãn kinh chưa nhận được sự chăm sóc và điều trị tốt về bệnh lý thực sự của mình.
Vì vậy, với vai trò là cơ quan được giao nhiệm vụ quản lý nhà nước về chăm sóc sức khỏe sinh sản, năm 2024 Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em, Bộ Y tế phối hợp với các chuyên gia sản phụ khoa, các bệnh viện phụ sản được giao nhiệm vụ chỉ đạo tuyến đang chỉnh sửa, cập nhật Hướng dẫn quốc gia về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản ban hành năm 2016. Trong đó, nội dung chăm sóc sức khỏe phụ nữ giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh được xây dựng thành một chương riêng, độc lập, đầy đủ nội dung hơn, thay thế cho Hướng dẫn quốc gia các dịch vụ chăm sóc sức khoẻ sinh sản phiên bản cũ – chỉ có duy nhất 1 nội dung tổng quan về mãn kinh.
Chia sẻ tại Hội thảo, PGS.TS.BS Lưu Thị Hồng - Nguyên Vụ trưởng Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em, Tổng Thư ký Hội Phụ sản Việt Nam cho biết, một khảo sát trên 1.100 phụ nữ mãn kinh tại Việt Nam cho thấy họ thường gặp các rối loạn: bốc hỏa (gần 40%); hồi hộp (gần 63%); chóng mặt (61%); rối loạn giấc ngủ (62%); vã mồ hôi ban đêm (20%). Cảm giác mệt mỏi, bực bội vô cớ (hơn 69%); hay buồn chán (gần 47%); hay quên (gần 85%); hay lạnh bàn chân, bàn tay (16%); khó tập trung (58%); dễ cáu gắt (52%); nhức đầu (72%); ngủ kém về đêm (61%); đau lưng (68%); đau khớp (gần 66%); đau nhức tay chân (gần 71%)…
“Sau mãn kinh, phụ nữ còn sống thêm 20-30 năm, tương đương một phần ba cuộc đời, nhưng phải đối mặt với suy giảm chất lượng cuộc sống với nhiều triệu như bốc hỏa, mất ngủ, mệt mỏi, khô rát âm đạo, giảm ham muốn tình dục, đau xương khớp, loãng xương và các hậu quả lâu dài về tim mạch, suy giảm trí nhớ. Vì vậy, tăng cường chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh là vấn đề cấp thiết” - PGS.TS.BS Lưu Thị Hồng nhấn mạnh.
Theo BS. Trần Thị Thu Hạnh - Phó trưởng khoa Nội tiết, Bệnh viện Phụ sản Trung ương, mãn kinh là giai đoạn tự nhiên trong cuộc đời người phụ nữ nhưng trải nghiệm của mỗi người sẽ khác nhau bởi yếu tố kinh tế, xã hội, văn hóa, sinh học… Nguyên nhân dẫn đến các rối loạn tuổi tiền mãn kinh, mãn kinh là do suy giảm estrogen. Đây là hiện tượng sinh lý tự nhiên ở phụ nữ. Tuy nhiên, quá trình này diễn ra rất nhanh và liên tục ở độ tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh, dẫn đến những ảnh hưởng nghiêm trọng về sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Độ tuổi trung bình bắt đầu giai đoạn chuyển tiếp mãn kinh là 46, sớm hơn nhiều so với suy nghĩ của các chị em.
Có nhiều giải pháp giúp cải thiện các rối loạn tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh, trong đó liệu pháp nội tiết mãn kinh đóng vai trò quan trọng, được nhiều hiệp hội y tế uy tín trên thế giới khuyến cáo là giải pháp đầu tay trong điều trị mãn kinh. Tùy theo từng cá thể, đặc điểm sinh lý, kinh tế xã hội, cũng như trình độ và lối sống, mà mỗi người phụ nữ sẽ có những biểu hiện rối loạn mãn kinh khác nhau. Do vậy, việc lựa chọn giải pháp nội tiết an toàn - cá thể hóa điều trị mãn kinh là vấn đề cần được các chuyên gia y tế và cộng đồng phụ nữ quan tâm.
“Phụ nữ tuổi mãn kinh hãy chủ động đến các cơ sở y tế uy tín khám và được tư vấn điều trị, để sống vui, khỏe và tự tin theo đuổi đam mê và tiếp tục chinh phục những ước mơ, hoài bão” - BS. Trần Thị Thu Hạnh khuyến cáo.
