Công ty TNHH MTV Xổ số điện toán Việt Nam (Vietlott) được Bộ Tài chính quyết định thành lập vào ngày 5-12-2011, sau khi Thủ tướng Chính phủ ký quyết định phê duyệt đề án trước đó 1 tháng. Sự xuất hiện của Vietlott đã “thổi một làn gió mới” vào thị trường hoạt động kinh doanh xổ số 60 năm tuổi kể từ năm 1962.
Trong dịp tết cổ truyền năm 1962, tờ vé số đầu tiên tại miền Bắc, mục tiêu là huy động nguồn lực từ nhân dân để tái thiết đất nước sau chiến tranh. Ngoài ra xổ số kiến thiết còn là một hình thức giúp người dân giải trí, đặc biệt có thể giúp “đổi đời” nhờ vào giải thưởng hàng tỷ đồng. Bên cạnh đó, mỗi tỉnh đều có riêng một công ty xổ số kiến thiết thuộc sở hữu Nhà nước, hàng năm mang lại nguồn thu ngân sách lên đến vài chục nghìn tỷ đồng. Và tạo công ăn việc làm cho rất nhiều người dân thông qua hình thức bán vé số dạo, đại lý vé số.
Một cửa hàng đại lý kinh doanh Vietlott
Trước khi Vietlott xuất hiện, trên thị trường chỉ có các công ty xổ số theo hình thức truyền thống và hàng năm thu nhập hàng nghìn tỷ đồng. Năm 2022, Quốc hội giao chỉ tiêu thu ngân sách 34.300 tỷ đồng, tăng hơn 600 tỷ đồng so với năm trước đối với lĩnh vực kinh doanh xổ số trên cả nước. Tuy nhiên sự xuất hiện của tờ vé số Vietlott đầu tiên vào tháng 7/2016 đã nhanh chóng tăng trưởng doanh thu vươn lên top 5 công ty xổ số lớn nhất nước. Từ đó thị trường xổ số truyền thống đã bị ảnh hưởng bởi mô hình mới này.
Vietlott kinh doanh ra sao khi các giải thưởng đều lên đến hàng chục, trăm tỷ đồng?
Mặc dù công ty xổ số điện toán Việt Nam được thành lập vào cuối năm 2011, nhưng đến tháng 7/2016 mới phát hành tờ vé số đầu tiên và có doanh thu từ hoạt động kinh doanh xổ số. Trong thời gian 5 năm trước thời điểm đó, thu nhập chính của công ty đến từ các hoạt động tài chính. Năm 2014, Vietlott ghi nhận khoản thu hơn 23,4 tỷ đồng từ tiền lãi gửi ngân hàng. Tuy nhiên, chi phí quản lý rất cao dẫn đến lợi nhuận sau thuế chỉ còn 829 triệu đồng, đây cũng chính là số tiền lợi nhuận đầu tiên thu được kể từ năm 2011. Sang năm 2015, số tiền thu được từ lãi suất tiền gửi ngân hàng và lãi ròng đều giảm sút, lần lượt ghi nhận 19 tỷ và 65 triệu đồng.
Doanh thu của Vietlott giai đoạn 2014 - 2017 (Nguồn: Zingnews.vn)
Đến giai đoạn giữa năm 2016, Vietlott vẫn còn ghi nhận khoản lỗ 4 tỷ đồng. Sau khi phát hành loại hình xổ số tự chọn Mega 6/45 tạo cơn sốt trong thị trường, 4 tháng cuối năm 2016 công ty đạt doanh thu 1.600 tỷ đồng. Cùng lúc đó tài sản của công ty thuộc Bộ Tài chính đạt mức 1.000 tỷ đồng, tăng lên gấp 3 lần so với trước đó. Đơn vị này đã đem 883 tỷ đồng gửi ngân hàng với kỳ hạn 3 tháng - dưới 1 năm, thu về 22 tỷ đồng tiền lãi vào cuối năm. Kết quả kinh doanh cuối năm 2016, Vietlott báo lãi ròng 86 tỷ đồng, tăng trưởng 1.300 lần so với cùng kỳ.
Năm 2017 - 2018, doanh thu có thuế của công ty gần như đi ngang khi lần lượt ghi nhận 3.843 tỷ và 3.818 tỷ. Mức lợi nhuận sau thuế của đơn vị luôn hơn 200 tỷ đồng và đóng góp ngân sách ngân sách từ 1.085 tỷ đến 1.200 tỷ đồng. Đến năm 2019, tình hình của công ty giảm sút về lợi nhuận. Doanh thu trước thuế tăng nhẹ lên 3.892 tỷ đồng, nhưng giá vốn hàng bán tăng và khoản thu nhập khác giảm mạnh hàng trăm tỷ đồng. Khoản thu nhập khác chính là số tiền trúng giải nhưng không có người đến nhận. Đồng thời trong năm này, số người trúng giải tăng mạnh nên lợi nhuận sau thuế chỉ còn 152 tỷ đồng.
Danh tính của người trúng Vietlott thường không được tiết lộ, điều này khiến cho dư luận đặt câu hỏi giải thưởng có thật hay không?
Năm 2020 dịch bệnh Covid-19 bùng phát, nhưng Vietlott chẳng những không bị ảnh hưởng như công ty xổ số khác mà con tăng trưởng doanh thu trước thuế gần 1.000 tỷ đạt 4.930 tỷ đồng. Lợi nhuận cao hơn 10% so với cùng kỳ, đạt lợi nhuận trước thuế 210 tỷ và lãi ròng 168 tỷ đồng. Kết quả tài chính năm gần nhất Vietlott đạt doanh thu trước thuế 5.140 tỷ và lợi nhuận sau thuế giảm 6% chỉ còn 199 tỷ.
Mặc dù quy mô của công ty phủ rộng các tỉnh thành trên đất nước, doanh thu đứng thứ 2 thị trường chỉ sau Công ty xổ số kiến thiết TPHCM với gần 6.000 tỷ đồng doanh thu, nhưng lợi nhuận của Vietlott cực kỳ thấp so với 21 công ty xổ số kiến thiết tại miền Nam, chỉ đạt hơn 200 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế năm 2021.
Lợi nhuận trước thuế của các công ty xổ số kiến thiết tại miền Nam và Vietlott
Không chỉ lợi nhuận thấp, các đại lý kinh doanh Vietlott từng có thời điểm phải đóng cửa hàng loạt vì nhu cầu giảm, tỷ lệ hoa hồng thấp chưa được 10%/doanh thu. Trung bình một cửa hàng kinh doanh Vietlott đạt doanh thu 150 triệu/tháng vào năm 2019, sau khi trừ chi phí nhân viên, mặt bằng thì chủ đại lý không còn lời được bao nhiêu. Có nhiều đại lý phải kinh doanh thêm nhiều sản phẩm khác ở cùng mặt bằng đó bù đắp thêm một phần chi phí. Về phía khách hàng, mặt dù doanh thu của Vietlott tăng trưởng hàng năm nhưng dư luận hiện nay vẫn còn đặt câu hỏi về việc giải thưởng hàng trăm tỷ của công ty có thật hay không.
Hiện tại Chủ tịch của Công ty TNHH MTV Xổ số Điện toán Việt Nam (Vietlott) là ông Lê Văn Hoan và Tổng giám đốc là ông Nguyễn Thanh Đạm. Ông Lê Văn Hoan sở hữu bằng Tiến sĩ chuyên ngành Kinh tế. Ông được bổ nhiệm làm Chủ tịch Vietlott từ tháng 8/2012. Ông Hoan bắt đầu tham gia vào lĩnh vực tài chính từ năm 1995, trải qua nhiều vị trí công việc tại Bộ Tài chính như: Phó Chánh văn phòng Bộ Tài Chính, Học viện Tài chính,...
Ông Lê Văn Hoan - Chủ tịch Vietlott và ông Nguyễn Thanh Đạm - Tổng giám đốc Vietlott
Ông Nguyễn Thanh Đạm chính thức trở thành Tổng giám đốc của công ty xổ số điện toán Việt Nam kể từ ngày 19/6/2018, thay cho ông Tống Quốc Trường từ chức vào tháng 10/2017. Ông Đạm tốt nghiệp Thạc sĩ chuyên ngành Chính sách công, trước đó ông là Phó tổng giám đốc của công ty. Ông đã công tác nhiều năm trong lĩnh vực tài chính, đặc biệt là ngân hàng, xổ số và trò chơi có thưởng. Ông từng giữ chức vụ quản lý tại Phòng Xổ số và Trò chơi có thưởng thuộc Bộ Tài chính trong vòng 6 năm.
Nguyễn Hữu Nghĩa
10:00 22/07/2022
Theo thời gian thì có cả thật và ảo với trò chơi này.