Thị trường chứng khoán Việt Nam đang thu hút đông đảo nhà đầu tư mới (nhà đầu tư F0) nhờ tiềm năng tăng trưởng hấp dẫn. Tuy nhiên, sự thiếu kiến thức và kinh nghiệm thường khiến nhiều người gặp khó khăn hoặc thất bại ngay từ những bước đầu tiên. Để xây dựng chiến lược đầu tư hiệu quả và bền vững, các nhà đầu tư F0 cần nắm rõ 6 nguyên tắc tài chính quan trọng dưới đây:
Hiểu rõ mối quan hệ giữa rủi ro và lợi nhuận
Không có khoản đầu tư nào mang lại lợi nhuận cao mà không đi kèm rủi ro. Đây là nguyên tắc cơ bản nhưng rất nhiều nhà đầu tư F0 bỏ qua vì bị cuốn hút bởi những lời hứa hẹn "lợi nhuận cao, rủi ro thấp". Việc hiểu rõ và đánh giá đúng mức độ rủi ro sẽ giúp bạn kiểm soát cảm xúc và đưa ra quyết định sáng suốt hơn.
Ví dụ thực tế: Khi đầu tư vào cổ phiếu, lợi nhuận có thể rất cao nhưng rủi ro cũng lớn do biến động thị trường. Ngược lại, trái phiếu hoặc gửi tiết kiệm có lợi nhuận thấp hơn nhưng rủi ro ít hơn.
Do đó, trước khi đầu tư, hãy xác định mức độ rủi ro mà bạn sẵn sàng chấp nhận và không đầu tư vượt quá khả năng tài chính của mình.
Nhận thức giá trị của tiền theo thời gian
Giá trị của tiền sẽ thay đổi theo thời gian do tác động của lạm phát và cơ hội sinh lời từ đầu tư. Việc hiểu rõ khái niệm lãi suất kép và sức mạnh của đầu tư dài hạn sẽ giúp bạn xây dựng tài sản một cách bền vững.
Lãi suất kép là gì? Đây là quá trình mà lợi nhuận từ khoản đầu tư sẽ tiếp tục được tái đầu tư để tạo ra lợi nhuận mới. Theo thời gian, hiệu ứng này sẽ làm tăng trưởng tài sản nhanh chóng. Ví dụ như: Đầu tư 100 triệu đồng với mức sinh lời 10%/năm, sau 10 năm bạn sẽ có gần 260 triệu đồng nhờ vào lãi suất kép.
Do đó, bắt đầu đầu tư càng sớm càng tốt và duy trì đều đặn, ngay cả khi bạn chỉ có một số tiền nhỏ để đầu tư mỗi tháng.
Cân nhắc giữa sinh lời và thanh khoản
Thanh khoản đề cập đến khả năng chuyển đổi tài sản thành tiền mặt một cách nhanh chóng mà không làm mất giá trị đáng kể. Nhiều nhà đầu tư F0 chỉ tập trung vào lợi nhuận mà quên mất tầm quan trọng của thanh khoản, dẫn đến việc không kịp xoay sở khi gặp tình huống khẩn cấp. Ví dụ thực tế: Nếu bạn đầu tư toàn bộ tài sản vào bất động sản, lợi nhuận có thể cao nhưng việc bán tài sản để lấy tiền mặt sẽ mất thời gian, đặc biệt trong giai đoạn thị trường chững lại. Do đó, cần đảm bảo danh mục đầu tư của bạn bao gồm cả các tài sản có tính thanh khoản cao như tiền gửi ngân hàng hoặc quỹ mở, để có sự linh hoạt khi cần thiết.
Kiểm soát dòng tiền
Quản lý dòng tiền hiệu quả là yếu tố quyết định sự thành công trong đầu tư. Dòng tiền ổn định giúp bạn duy trì các khoản đầu tư dài hạn và tránh bị động trong các tình huống bất ngờ.
Cách kiểm soát dòng tiền như: Thiết lập ngân sách chi tiêu cá nhân và ưu tiên tiết kiệm tối thiểu 20% thu nhập hàng tháng; Dành một quỹ khẩn cấp tương đương 3-6 tháng chi phí sinh hoạt để đối phó với các rủi ro bất ngờ. Ví dụ: Bạn có thu nhập hàng tháng 20 triệu đồng, hãy dành 4 triệu đồng cho đầu tư và 3 triệu đồng để tích lũy vào quỹ khẩn cấp.
Do vậy, không bao giờ đầu tư toàn bộ số tiền của bạn mà quên dành ra một phần cho các trường hợp khẩn cấp.
Đa dạng hóa danh mục đầu tư
"Không bỏ trứng vào một giỏ" là nguyên tắc quen thuộc nhưng vô cùng hiệu quả trong đầu tư. Đa dạng hóa danh mục giúp bạn giảm thiểu rủi ro và ổn định lợi nhuận ngay cả khi một kênh đầu tư không mang lại kết quả như mong đợi.
Ví dụ: Một danh mục đầu tư cân bằng có thể bao gồm: 50% vào quỹ cổ phiếu; 30% vào quỹ trái phiếu; 20% vào quỹ ETF hoặc gửi tiết kiệm.
Do đó, cần dựa vào mục tiêu tài chính, khẩu vị rủi ro và thời gian đầu tư để phân bổ tài sản hợp lý.
Phòng ngừa rủi ro
Thị trường đầu tư luôn tiềm ẩn những biến động bất ngờ. Việc chuẩn bị sẵn các biện pháp phòng ngừa rủi ro sẽ giúp bạn giảm thiểu tổn thất và giữ vững chiến lược đầu tư.
Cách phòng ngừa rủi ro như: Sử dụng các công cụ tài chính như bảo hiểm đầu tư, quỹ ETF hoặc quỹ phòng hộ; Luôn theo dõi sát thị trường để điều chỉnh danh mục đầu tư khi cần thiết; Không đầu tư vào các kênh không rõ nguồn gốc hoặc có tính chất đầu cơ quá cao.
Do đó, cần xây dựng một chiến lược dự phòng và tránh để cảm xúc chi phối quyết định đầu tư của bạn.
Đầu tư không phải là một hành trình ngắn hạn, mà là một quá trình dài cần sự kiên nhẫn, kiến thức và kỷ luật. Khi áp dụng đầy đủ 6 nguyên tắc tài chính bền vững này, các nhà đầu tư F0 không chỉ giảm thiểu rủi ro mà còn tối ưu hóa lợi nhuận, từ đó tự tin hơn trên con đường xây dựng tài sản dài hạn. Hãy bắt đầu từ những bước nhỏ, học hỏi không ngừng và luôn nhớ: Kiến thức và chiến lược là chìa khóa dẫn đến thành công trên thị trường đầu tư!
