Hội thảo nhằm mục tiêu cung cấp cái nhìn tổng quan về hiện trạng và tiềm năng phát triển năng lượng hydrogen tại Việt Nam; chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn từ các doanh nghiệp; đồng thời đề xuất giải pháp hoàn thiện chính sách, cơ chế hỗ trợ thúc đẩy hình thành và phát triển thị trường hydrogen xanh trong tương lai, góp phần nâng cao nhận thức của xã hội về phát triển hydrogen xanh tại Việt Nam, thúc đẩy việc thực hiện mục tiêu quốc gia về biến đổi khí hậu, tăng trưởng xanh và mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 theo lộ trình và cam kết của Việt Nam trong chuyển đổi năng lượng bền vững.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Đặng Hải Anh - Phó Vụ trưởng Vụ Dầu khí và Than cho biết, trong bối cảnh thế giới nỗ lực ứng phó biến đổi khí hậu, bảo đảm an ninh năng lượng và hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0”, năng lượng hydrogen – đặc biệt là hydrogen xanh – đang được xem là một giải pháp chiến lược, có khả năng tạo ra tác động sâu rộng trong nhiều ngành công nghiệp.
Hydrogen không chỉ là một nguồn năng lượng sạch, mà còn là yếu tố then chốt để giải quyết bài toán giảm phát thải trong các lĩnh vực khó thay thế nhiên liệu hóa thạch, như: luyện kim, hóa chất, phân bón, xi măng, vận tải đường dài và hệ thống nhiệt công nghiệp. Nhiều quốc gia đã xác định hydrogen là thành phần thiết yếu trong chiến lược năng lượng dài hạn, triển khai mạnh mẽ các dự án nghiên cứu, ứng dụng và thương mại hóa hydrogen ở quy mô lớn.
Theo dự báo của các tổ chức năng lượng quốc tế, hydrogen có thể chiếm tới 12 – 20% tổng nhu cầu năng lượng toàn cầu vào năm 2050. Điều này cho thấy hydrogen sẽ không chỉ là lựa chọn công nghệ mà trở thành cấu phần cốt lõi trong hệ sinh thái năng lượng mới.
Cùng với xu hướng của thế giới, Việt Nam cũng đã có những bước đi chiến lược quan trọng. Tại COP26, Chính phủ đã cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, đặt nền móng cho quá trình chuyển dịch sang mô hình năng lượng sạch, bền vững. Để đạt mục tiêu này, trong những năm gần đây, nhiều quyết sách lớn đã được ban hành nhằm tạo hành lang pháp lý cho phát triển và ứng dụng hydrogen. Tiêu biểu như Quyết định 280/QĐ-TTg ban hành ngày 13/3/2019 phê duyệt Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả hay Quyết định số 165/QĐ-TTg được ban hành 07/2/2024 phê duyệt Chiến lược phát triển năng lượng hydrogen của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó, xác định hydrogen là một trong những động lực mới của tăng trưởng xanh.
“Những quyết sách này thể hiện rõ định hướng nhất quán của Chính phủ trong việc thúc đẩy ứng dụng năng lượnghydrogen, đồng thời mở ra cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận công nghệ mới, nâng cao năng lực cạnh tranh, đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường quốc tế.
Tuy nhiên, để hydrogen thực sự đi vào đời sống sản xuất – kinh doanh, rất cần sự phối hợp đồng bộ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và các tổ chức nghiên cứu trong nhiều lĩnh vực: cơ chế, công nghệ, nguồn vốn, hạ tầng, và chuyển giao kinh nghiệm quốc tế” - Phó Vụ trưởng Vụ Dầu khí và Than nhấn mạnh.
Hội thảo “Kinh nghiệm và giải pháp thúc đẩy ứng dụng năng lượng hydrogen trong các ngành công nghiệp tiêu biểu của Việt Nam” đã cung cấp thông tin sơ lược về mức độ quan tâm, xu hướng ứng dụng và kế hoạch triển khai năng lượng hydrogen của các doanh nghiệp Việt Nam; những khó khăn, rào cản doanh nghiệp đang phải đối mặt; bức tranh tổng thể về hiện trạng và tiềm năng phát triển hydrogen tại Việt Nam; tình hình thực hiện Chiến lược phát triển năng lượng hydrogen của Việt Nam đến năm 2030.
Tại Hội thảo, đại diện Hiệp hội năng lượng, đại diện các doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực công nghiệp tiêu biểu đã chia sẻ thông tin, kinh nghiệm thực tiễn trong quá trình vận hành và chuyển đổi năng lượng, đồng thời kiến nghị các cơ quan quản lý sớm ban hành Chiến lược và Quy hoạch hydrogen quốc gia. Hiệp hội và các doanh nghiệp đề xuất cần xây dựng hệ thống chính sách ưu đãi đồng bộ, thúc đẩy đầu tư, phát triển hạ tầng và tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp cận công nghệ hydrogen.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cũng nhấn mạnh rằng sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp, các viện nghiên cứu và đối tác quốc tế sẽ đóng vai trò then chốt trong việc hình thành và phát triển thị trường hydrogen xanh tại Việt Nam, qua đó góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát thải ròng bằng “0” (Net Zero) vào năm 2050.
Các ý kiến tại Hội thảo thống nhất rằng, Việt Nam cần tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, hệ thống tiêu chuẩn – quy chuẩn kỹ thuật, đồng thời thúc đẩy hợp tác giữa Nhà nước, doanh nghiệp, viện nghiên cứu và đối tác quốc tế nhằm tạo nền tảng vững chắc cho việc phát triển hydrogen xanh. Những thông tin, kinh nghiệm và kiến nghị thu nhận từ hội thảo sẽ là cơ sở quan trọng để cơ quan quản lý nghiên cứu, đề xuất chính sách phù hợp, góp phần đẩy nhanh quá trình chuyển dịch năng lượng bền vững.
