Ngày 30.4, hai Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Ted Cruz (Bang Texas) và Josh Hawley (Bang Missouri) tuyên bố dự thảo đạo luật ngăn chặn gián điệp công nghệ của Trung Quốc (The Countering Chinese Attempts at Snooping Act). Đạo luật này sẽ cấm tất cả nhân viên chính phủ Mỹ thực hiện công vụ thông qua các sản phẩm từ các công ty công nghệ Trung Quốc được coi là mối đe dọa an ninh quốc gia.
Dự thảo có đoạn cáo buộc: “Các công ty công nghệ Trung Quốc như Huawei, Tencent, ZTE, Alibaba và Baidu hỗ trợ chính quyền truy cập vào các công nghệ và hệ thống nước khác, thực hiện hoạt động gián điệp bao gồm gián điệp thương mại và tìm hiểu sâu về hồ sơ, hoạt động hoặc vị trí của người dùng nước ngoài thông qua nền tảng mạng xã hội, thiết bị máy tính hoặc điện thoại thông minh hoặc viễn thông nguồn gốc Trung Quốc.”
Dự thảo yêu cầu Bộ Ngoại giao Mỹ lên danh sách các công ty được cho là mối đe dọa, đặc biệt là các công ty có thể đang thực hiện hoạt động gián điệp. Khi tuyên bố dự thảo, Thượng nghị sĩ Cruz đặc biệt nêu mối lo ngại xung quanh việc sử dụng nền tảng công nghệ của Huawei và ZTE, hai công ty sản xuất thiết bị mạng không dây 5G, và gã khổng lồ truyền thông Tencent. Ông Cruz cho biết việc cấm này “là các biện pháp hợp lý để bảo vệ an ninh quốc gia Mỹ”.
Mối lo ngại chủ yếu bắt nguồn từ luật tình báo Trung Quốc năm 2017, yêu cầu các công ty và công dân Trung Quốc phải cung cấp dữ liệu cho chính phủ nếu được yêu cầu. “Các doanh nghiệp như Huawei, Tencent, ZTE, Alibaba và Baidu không thể nói không”, theo Chris Ford, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ.
Bên cạnh đó, dự thảo này cũng nhắm vào Liên Hợp Quốc – tổ chức được cho là ngày càng chịu nhiều chi phối của Trung Quốc. Dự thảo nếu được thông qua, sẽ cắt giảm ngân sách Mỹ hỗ trợ cho Liên Hợp Quốc bằng đúng số tiền tổ chức này chi trả cho việc mua sắm các thiết bị, công nghệ từ các công ty Trung Quốc có trong danh sách Bộ Ngoại giao Mỹ đưa ra.
Đây dự luật mới nhất trong chuỗi các quyết định chính sách của chính quyền Trump và các thành viên của Quốc hội ở cả hai đảng nhằm chống lại hoạt động gián điệp và đẩy lùi các tập đoàn công nghệ Trung Quốc thâm nhập thị trường Mỹ. Năm 2019, Bộ Thương mại Mỹ đưa Huawei và ZTE vào danh sách đen sau khi Tổng thống Donald Trump ra sắc lệnh cấm các công ty này tham gia vào các triển khai các mạng di động của Mỹ hồi tháng Năm 2019. Tháng Mười một, Ủy ban Truyền thông Liên bang (FCC) xếp cả hai công ty này vào nhóm mối đe dọa an ninh quốc gia. Tháng Ba năm nay, Tổng thống Trump thông qua đạo luật cấm sử dụng nguồn quỹ liên bang để mua thiết bị từ Huawei và ZTE.
Bất chấp các cáo buộc và cản trở từ Mỹ, năm 2019, Huawei vẫn trở thành nhà cung cấp dịch vụ 5G hàng đầu với 90 hợp đồng trên toàn thế giới, còn ZTE tuyên bố tăng trưởng 6,1% so với năm 2018.
