Phát biểu tại Diễn đàn, bà Cao Xuân Thu Vân - Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam nhấn mạnh, chuyển đổi số đang mở ra hướng đi mới bền vững và thịnh vượng cho ngành nông nghiệp Việt Nam - hiện đóng góp khoảng 12 - 14% vào GDP và có hoạt động xuất khẩu nông lâm thủy sản đang vượt qua nhiều rào cản để tiến tới cán mốc ít nhất là 65 tỷ USD trong năm 2025.
“Cần khẳng định chuyển đổi số đã, đang và sẽ giúp cho cho ngành nông nghiệp Việt Nam tối ưu hóa năng suất, giảm chi phí sản xuất và nâng cao năng lực cạnh tranh. Không những vậy còn giúp giải quyết các bài toán khó như biến đổi khí hậu, đáp ứng các chuẩn mực phát triển bền vững, chuyển đổi xanh, cạnh tranh quốc tế và áp lực gia tăng năng suất, cải thiện đời sống của người nông dân, gia tăng doanh thu cho hợp tác xã nông nghiệp và doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp” – bà Vân khẳng định.
Riêng với các HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam cho rằng, chuyển đổi số chính là đòn bẩy tăng trưởng khi tham gia chuỗi giá trị toàn cầu. Đây là con đường ngắn nhất để các HTX nông nghiệp nâng cao năng suất lao động, chất lượng sản phẩm, tối ưu hóa quy trình sản xuất và kinh doanh. Chuyển đổi số còn giúp các HTX mở rộng thị trường, tăng cường khả năng cạnh tranh, và tạo ra một môi trường minh bạch, tin cậy cho cả người sản xuất và người tiêu dùng…
Theo TS. Lê Đức Thịnh - Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), chuyển đổi xanh và chuyển đổi số là hai xu thế tất yếu, gắn liền với yêu cầu tăng trưởng nhanh và bền vững của nền kinh tế. Trong bối cảnh nông nghiệp Việt Nam duy trì tốc độ tăng trưởng cao, giá trị sản xuất đạt trên 400 tỷ USD, việc phát triển nền nông nghiệp sinh thái, hiện đại, ứng dụng công nghệ cao theo hướng “xanh” và “số” không còn là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc.
Ông Thịnh nhấn mạnh, hai trụ cột quan trọng của nền nông nghiệp hiện đại chính là liên kết chuỗi giá trị và xây dựng hệ sinh thái số. Theo ông, sự hình thành hệ sinh thái số trong nông nghiệp là yêu cầu cấp thiết xuất phát từ ba yếu tố: thị trường quốc tế ngày càng khắt khe, chuỗi liên kết truyền thống thiếu dữ liệu và niềm tin, và khung pháp lý về chuyển đổi số chưa hoàn thiện.
Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn cho rằng, hệ sinh thái số trong nông nghiệp không chỉ là công cụ sản xuất mà còn là “cuộc cách mạng về niềm tin và dữ liệu”, nơi các chủ thể có thể minh bạch hóa thông tin, chia sẻ lợi ích và vận hành đồng bộ. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng nền tảng số dùng chung cho khu vực HTX và kinh tế tập thể, dự kiến đưa vào vận hành từ tháng 6/2026. Nền tảng này sẽ kết nối dữ liệu về truy xuất nguồn gốc, mã số vùng trồng, logistics, hợp đồng điện tử và tiêu chuẩn sản xuất, hướng tới mục tiêu “mỗi hợp tác xã – một nền tảng số, mỗi nông dân – một công dân số”.
Chia sẻ về Chiến lược chuyển đổi số đến năm 2030, tầm nhìn 2035 mà Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng, TS. Trần Duy Ninh - Cục trưởng Cục Chuyển đổi số quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho rằng, Chiến lược chuyển đổi số của Bộ Nông nghiệp và Môi trường được xây dựng rất bài bản, toàn diện, bao quát tất cả các lĩnh vực của ngành. Trong đó, nông nghiệp là một trong những lĩnh vực khó nhưng xứng đáng nhất để thực hiện chuyển đổi số.
Theo định hướng đến năm 2030, ngành nông nghiệp đặt mục tiêu 100% hợp tác xã có hồ sơ điện tử, 70% sử dụng nền tảng số trong quản lý, sản xuất và tiêu thụ, và 80% sản phẩm chủ lực gắn mã truy xuất điện tử.
Để hiện thực hóa các mục tiêu này, đại diện Cục Chuyển đổi số quốc gia đề xuất 5 nhóm giải pháp trọng tâm: nâng cao nhận thức và năng lực số cho cán bộ, thành viên hợp tác xã; phát triển hạ tầng và nền tảng số thống nhất, bảo đảm phủ sóng 4G/5G ổn định đến 100% xã; chuẩn hóa và liên thông dữ liệu, xây dựng bản đồ số hợp tác xã toàn quốc để phục vụ quản lý, quy hoạch và xúc tiến thương mại; hoàn thiện cơ chế chính sách, tín dụng ưu đãi và thành lập Quỹ đổi mới sáng tạo hợp tác xã để hỗ trợ đầu tư công nghệ; đồng thời đẩy mạnh liên kết công - tư, hình thành các trung tâm đổi mới sáng tạo hợp tác xã số tại các vùng trọng điểm.
TS. Trần Duy Ninh nhấn mạnh, chuyển đổi số trong nông nghiệp không chỉ là xu hướng mà là điều kiện sống còn để hợp tác xã thích ứng với biến đổi khí hậu và hội nhập quốc tế, mỗi HTX cần trở thành một “tế bào số” trong nền nông nghiệp thông minh của Việt Nam.
