Chủ tịch HoREA: Cần tháo gỡ vướng mắc để hạ giá thành nhà ở, bình ổn thị trường bất động sản

Giá nhà Việt Nam cao gấp 20 lần thu nhập 

Theo ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch HoREA, hiện nay, thị trường bất động sản đang rất thiếu nguồn cung nhà ở, nhất là loại nhà ở thương mại bình dân và nhà ở xã hội. Đây là 2 loại nhà đáp ứng nhu cầu thực của đông đảo người thu nhập trung bình và người thu nhập thấp đô thị.

Do thiếu nguồn cung trong lúc tổng cầu rất lớn nên đã dẫn đến tình trạng giá nhà đất tăng liên tục trong hơn 5 năm qua. Hiện giá nhà ở của nước ta cao gấp hơn 20 lần so với thu nhập trung bình của xã hội làm cho nhiều hộ gia đình và cá nhân khó tạo lập được nhà ở. Trong khi ở các nước công nghiệp phát triển thì chỉ số giá nhà chỉ cao gấp 6-7 lần thu nhập. 

Chủ tịch HoREA cho biết thêm, không chỉ mất cân bằng cung - cầu, thị trường nhà ở còn bị mất "lệch pha" về giá nhà ở tại các phân khúc. “Trong 2 năm gần đây, loại nhà ở giá bình dân chỉ chiếm 1% trong năm 2020 và "biến mất" trong năm 2021 (0%). Trong khi đó, nhà ở cao cấp chiếm đến 74%, điều này dẫn đến nguồn thu ngân sách nhà nước từ đất đai và thị trường bất động sản chưa tương xứng với tiềm năng”, ông Châu nói và cho biết, thể hiện rất rõ qua nguồn thu tiền sử dụng đất tại TP.HCM trong giai đoạn 2016-2021 là 82.932 tỷ đồng chỉ chiếm 5,9% tổng thu ngân sách, mà về tiềm năng thì nguồn thu này có thể đạt trên dưới 10% thì mới phù hợp. 

Theo ông Châu, các bất cập này bắt nguồn từ các nguyên nhân do vướng mắc từ một số quy định của văn bản Luật hoặc văn bản dưới Luật, hoặc do còn thiếu quy định pháp luật phù hợp (chưa được ban hành). Thậm chí có trường hợp vi phạm pháp luật của một số doanh nghiệp và lực lượng đầu nậu, cò đất trên thị trường, dẫn chứng là việc phân lô bán nền tràn lan, sốt ảo giá đất, giá nhà, lợi dụng việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp để lừa đảo, có hành vi thao túng thị trường chứng khoán… 

Loạt kiến nghị gỡ vướng cho thị trường

Trước những bất cập nêu trên, Chủ tịch HoREA đề xuất hàng loạt giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản, từ đó làm tăng nguồn cung nhà ở thương mại, nhà ở xã hội để kéo giảm giá nhà và bình ổn thị trường.

Theo đó, đầu tiên, HoREA đề nghị tháo gỡ ách tắc cho các dự án nhà ở thương mại "có quyền sử dụng đất khác không phải là đất ở phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch phát triển đô thị, nhà ở".

Thứ hai, Hiệp hội đề xuất giải pháp tháo gỡ vướng mắc cho các dự án bất động sản, nhà ở thương mại thuộc diện phải rà soát về pháp lý, thanh tra, kiểm tra, điều tra theo hướng yêu cầu chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ tài chính hoặc nghĩa vụ tài chính bổ sung với Nhà nước theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền. 

“Thời gian qua, có nhiều dự án bất động sản, nhà ở thương mại thuộc diện phải rà soát về pháp lý, kiểm tra, thanh tra, điều tra nên phải dừng triển khai hoạt động đầu tư xây dựng kinh doanh hoặc chưa làm được sổ hồng cho khách hàng, cũng dẫn đến hệ quả làm giảm nguồn cung nhà ở”, ông Châu nhấn mạnh.

Ông Châu cho rằng cần xem xét xử lý theo hướng yêu cầu chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhằm thu đúng, thu đủ, hoặc thu hồi triệt để giá trị tài sản nhà nước hoặc nguồn thu ngân sách nhà nước bị thất thoát, không làm thất thoát tài sản công, nhất là nguồn lực đất đai. Sau đó, cho phép chủ đầu tư tiếp tục triển khai các dự án hoặc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sỡ hữu nhà ở cho khách hàng.

Thứ ba, đề xuất giải pháp tháo gỡ vướng mắc về thực hiện quy định tiêu chí tách thành dự án độc lập đối với phần diện tích “đất công” nằm xen kẽ trong dự án nhà ở thương mại đưa ra đấu giá quyền sử dụng đất giúp tăng cung dự án nhà ở.

Thứ tư, đề nghị tháo gỡ vướng mắc về quy trình thủ tục đầu tư xây dựng dự án nhà ở thương mại mà doanh nghiệp đã có quyền sử dụng đất giúp làm tăng nguồn cung dự án và sản phẩm nhà ở cho thị trường bất động sản.

Thứ năm, HoREA đề xuất giải pháp tháo gỡ vướng mắc về tính tiền sử dụng đất dự án nhà ở thương mại giúp làm tăng nguồn cung nhà ở cho thị trường.

Thứ sáu, HoREA đề xuất giải pháp đẩy mạnh thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất; đấu thầu dự án có sử dụng đất để lựa chọn nhà đầu tư giúp làm tăng nguồn cung dự án nhà ở thương mại cho thị trường bất động sản.

Ngoài ra, để cho thị trường bất động sản phát triển minh bạch, ổn định, Chủ tịch HoREA cho rằng Chính phủ còn phải rà soát để hoàn thiện các cơ chế chính sách về phát triển thị trường vốn. Bao gồm: thị trường tiền tệ - tín dụng, thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, đi đôi với xây dựng chính sách thuế tài sản.

“Cần thiết phải thay đổi cách tính tiền sử dụng đất hiện nay bằng việc ban hành mới sắc thuế trên hành vi chuyển mục đích sử dụng đất theo quy hoạch từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp, đất ở. Điều này vừa không để xảy ra tình trạng "thuế chồng thuế" mà còn góp phần điều tiết thị trường bất động sản, tạo được nguồn thu ổn định, bền vững cho ngân sách Nhà nước”, ông Châu nói thêm.