Nobel Kinh tế vinh danh bộ ba giúp chống lại đói nghèo toàn cầu

Hôm nay 14.10, Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển vừa tuyên bố chủ nhân giải thưởng Sveriges Riksbank về khoa học kinh tế, hay Nobel Kinh tế năm nay trao cho ba nhà kinh tế Abhijit Banerjee, Esther Duflo và Michael Kremer “cho cách tiếp cận thí nghiệm của họ nhằm giảm đói nghèo trên toàn cầu”. Trong đó, giáo sư người Pháp Esther Duflo là người phụ nữ thứ hai trong lịch sử đoạt Nobel Kinh tế (sau bà Elinor Ostrom - chủ nhân Nobel Kinh tế năm 2009). Ở tuổi 46, Esther Duflo đồng thời cũng là người trẻ nhất được vinh danh với giải thưởng cao quý này.

Ba nhà kinh tế đoạt giải thưởng Nobel Kinh tế năm 2019 cho “cho cách tiếp cận thực nghiệm của họ nhằm giảm đói nghèo trên toàn cầu”. Lần lượt từ trái sang phải: Abhijit Banerjee (MIT), Esther Duflo (MIT) và Michael Kremer (Harvard University) - Ảnh: Uỷ ban Nobel

Bất chấp những tiến bộ mạnh mẽ gần đây, một trong những vấn đề cấp bách nhất của nhân loại chính là giảm đói nghèo trên toàn cầu dưới mọi hình thức.

Hơn 700 triệu người (trên thế giới) vẫn sống nhờ những thu nhập vô cùng thấp. Mỗi năm, có khoảng năm triệu trẻ em dưới năm tuổi tử vong vì những căn bệnh thường có thể được ngăn ngừa hoặc chữa khỏi bằng các phương pháp điều trị không hề tốn kém. Một nửa số trẻ em trên thế giới vẫn rời khỏi trường học mà không được trang bị kỹ năng đọc viết và tính toán cơ bản.

Ba nhà kinh tế đoạt thưởng năm nay đã giới thiệu một cách tiếp cận mới để có được câu trả lời tin cậy cho câu hỏi đâu là những phương thức tốt nhất để chống lại nghèo đói trên toàn cầu. Một cách ngắn gọn, phương pháp tiếp cận mới liên quan đến việc chia vấn đề lớn này thành các câu hỏi nhỏ hơn, dễ quản lý hơn, chẳng hạn những can thiệp hiệu qủa nhất để cải thiện kết quả giáo dục hoặc sức khoẻ của trẻ em. Ba nhà kinh tế này đã chỉ ra rằng những câu hỏi nhỏ hơn và chính xác hơn này thường được trả lời đúng nhất thông qua các thực nghiệm được thiết kế cẩn thận cho những người ảnh hưởng nhiều nhất.

Vào giữa những năm 1990, Michael Kremer và các cộng sự chứng minh rằng cách tiếp cận trên hiệu quả mạnh mẽ như thế nào, bằng cách sử dụng các thí nghiệm thực địa để đánh giá một loạt các biện pháp can thiệp có thể cải thiện kết quả học tập ở phía tây Kenya.

Abhijit Banerjee, Esther Duflo và Michael Kremer đã sớm thực hiện các nghiên cứu tương tự về các vấn đề khác và ở các quốc gia khác. Giờ đây, các phương pháp nghiên cứu thực nghiệm của họ hoàn toàn chi phối kinh tế phát triển.

Các kết quả nghiên cứu của ba nhà kinh tế đoạt giải năm nay, cùng các nghiên cứu tiếp nối sau đó, đã giúp cải thiện đáng kể khả năng chống lại đói nghèo trong hiện thực. Hơn năm triệu trẻ em Ấn Độ đã được hưởng lợi từ các chương trình dạy kèm hiệu quả trong trường học. Đó là kết quả trực tiếp từ một trong những nghiên cứu của họ. Một ví dụ khác nữa là các khoản trợ cấp lớn cho chăm sóc y tế dự phòng đã được đưa ra tại nhiều quốc gia.

"Những người đoạt giải (Nobel Kinh tế năm nay) đã đóng vai trò quyết định trong việc định hình lại nghiên cứu trong kinh tế học phát triển. Nghiên cứu của họ đã giúp giảm đói nghèo trên toàn cầu và còn tiềm năng vô cùng lớn để cải thiện hơn nữa cuộc sống của những người nghèo khó nhất trên toàn cầu", Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đánh giá.

Những điều ít biết về Nobel Kinh tế

"Nobel Kinh tế" là cách gọi thường dùng để nói về giải thưởng uy tín trong lĩnh vực Khoa học Kinh tế được Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển vinh danh và trao tặng hàng năm.

Năm 1969, Ngân hàng Trung ương Thụy Điển (Sveriges Riksbank) và Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển lần đầu tiên tổ chức trao giải thưởng trong lĩnh vực Khoa học Kinh tế để tưởng nhớ Alfred Nobel- nhà sáng lập giải thưởng Nobel.

Tính đến năm nay, sau 51 lần trao giải, đã có 84 cá nhân nhận giải thưởng Nobel Kinh tế. Có hai phụ nữ được vinh danh và người trẻ nhất nhận giải ở tuổi 46. Người già nhất nhận giải lúc 90 tuổi.

Minh Tâm