Mạng xã hội đang thay đổi cách thức thanh toán như thế nào?

Social payment, theo chuyên trang Investopedia, được định nghĩa là việc sử dụng mạng xã hội để chuyển tiền giữa các cá nhân hoặc giữa cá nhân với đơn vị kinh doanh.

Một tín hiệu lạc quan cho hình thức thanh toán này: có hơn 90 triệu người Mỹ sử dụng ứng dụng thanh toán di động (mobile payment), theo ước tính của giới nghiên cứu.

Còn đối với đơn vị có hơn 12 triệu người dùng ví điện tử như MoMo, social payment được tiếp cận ở góc nhìn rộng hơn.

"Bản chất của social payment là xã hội hoá thanh toán di động", ông Nguyễn Xuân Trường, giám đốc mảng dịch vụ chuyển tiền tại MoMo chia sẻ với Nhà Quản Lý.

"Mục tiêu của social payment là để tạo ra network effect (hiệu ứng mạng lưới), kích hoạt mạnh người dùng để tăng trưởng quy mô cho ví điện tử Momo", ông Trường cho biết thêm.

Một trong những điều thu hút nhất của các ứng dụng thanh toán qua mạng xã hội là người dùng không cần phải tách hóa đơn ăn tối thành nhiều khoản thanh toán khác nhau, The Balance đánh giá.

Social Payment có thể được sử dụng để thanh toán giữa các cá nhân với nhau (User to User), hay còn gọi là thanh toán ngang hàng (P2P) hoặc giữa cá nhân với đơn vị kinh doanh (User to Merchant), nhằm tạo những ứng dụng thanh toán mạnh mẽ để người dùng gắn bó với ứng dụng thanh toán và mở rộng mạng lưới thông qua giới thiệu đến người thân hoặc bạn bè.

Ứng dụng thanh toán trên mạng xã hội phổ biến

Trong số các ứng dụng thanh toán ngang hàng (P2P) phổ biến, Venmo có lẽ là cái tên vượt trội hơn cả. Ứng dụng này cho phép người dùng ngay lập tức gửi tiền tới gia đình hoặc bạn bè cho những khoản như phân chia hóa đơn bữa tối, tiền taxi và thậm chí là chi trả tiền thuê.

Venmo do PayPal sở hữu. Ứng dụng này phát triển như một trang chủ newfeed trên Facebook, nơi người dùng đăng các giao dịch của họ với nhóm bạn bè ngay trong nền tảng ứng dụng. Điều đó đồng nghĩa khoản thanh toán của họ được công khai trong nhóm bạn này, trừ khi người dùng thiết lập chế độ riêng tư. Người dùng Venmo cũng thường xuyên sử dụng biểu tượng cảm xúc đi kèm trong các phần ghi chú cho các khoản thanh toán của họ, đôi khi để ghi lại mục đích chi tiêu, đôi khi chỉ để cho vui.

Nói tới Facebook, mạng xã hội khổng lồ này có sẵn một công cụ thanh toán ngang hàng thông qua ứng dụng nhắn tin Messenger. Người dùng vốn sử dụng ứng dụng này để nhắn tin với bạn bè, giờ đây cũng có thể chuyển hoặc nhận tiền thông qua nền tảng đó. Người dùng có thể đơn giản liên kết với thẻ tín dụng và thẻ ghi nợ (hoặc thẻ quà tặng của Facebook), sau đó nạp tiền vào tài khoản ứng dụng, bấm nút gửi và mọi thứ hoàn tất.

Zelle cũng là một ứng dụng thanh toán phổ biến khác. Người dùng có thể truy cập ứng dụng bằng việc tải về hoặc, nếu ngân hàng của người dùng tham gia vào hệ thống ứng dụng, họ có thể sử dụng ứng dụng ngân hàng trực tuyến để thực hiện giao dịch. Zelle được hơn 100 ngân hàng sử dụng nên người dùng có thể dễ dàng tìm kiếm chúng trên ứng dụng ngân hàng, dù là thương hiệu nào. Một khi tài khoản được liên kết, người dùng có thể thực hiện giao dịch bằng cách lựa chọn người nhận, nhập số tiền cần chuyển, và tiền sẽ được chuyển đến người nhận trong vòng vài phút.

Một số ứng dụng thanh toán phổ biến khác phải kể đến là PayPal, Apple Pay, Square's Cash App và Google Pay.

PayPal là một trong những ứng dụng thanh toán khá phổ biến ở Mỹ (Ảnh: Hùng Nguyễn)

Mọi người đang sử dụng ứng dụng thanh toán thế nào?

Ứng dụng thanh toán ngang hàng có thể được dùng trong bất kỳ giao dịch nào từ chi trả bữa tiệc giảm giá cho tới chia tiền nhà với bạn cùng phòng. Một nghiên cứu do LendEDU thực hiện cho thấy người dùng Venmo ở độ tuổi Millennial thường xuyên truy cập ứng dụng để thanh toán các hóa đơn về pizza, đồ uống có cồn, chuyến đi Uber và thuê nhà. Mặc dù nghiên cứu chỉ dựa vào các biểu tượng cảm xúc được dùng nhiều nhất, nhưng đây vẫn là một nền tảng cơ sở của ứng dụng ngang hàng.

Zelle thường được người dùng ở mọi độ tuổi sử dụng, nhận ra người dùng thích thanh toán tiền thuê qua ứng dụng, đặc biệt là nếu họ sử dụng một ngân hàng có hỗ trợ chúng. Venmo cũng chủ yếu được dùng để chi trả các giao dịch nhỏ hơn, trong khi thanh toán qua Zelle ở mức trung bình 300 USD một giao dịch.

Lợi ích và rủi ro

Các ứng dụng thanh toán kiểu này có nhiều lợi ích. Người dùng có thể nhanh chóng chuyển hoặc trả lại tiền cho bạn bè dễ dàng. Không cần phải viết phiếu chuyển tiền hay rút tiền khỏi máy ATM. Các ứng dụng này cũng cho phép người dùng gửi tiền ngay lập tức. Hầu hết các công cụ này đều cho phép tải về và sử dụng miễn phí, các khoản thanh toán thẻ tín dụng có thể bị tính thêm phí.

Từ khi một ứng dụng liên kết trực tiếp với tài khoản ngân hàng hay thẻ ghi nợ, bảo mật chính là vấn đề. Bất lợi của các ứng dụng này là các lo ngại về dữ liệu và riêng tư. Một báo cáo người tiêu dùng thử nghiệm tính bảo mật các ứng dụng này đã xếp hạng Apple Pay có mức độ bảo mật cao nhất, theo sau là Venmo, Square’s Cash App, công cụ thanh toán ngang hàng của Messenger, Zelle.

Một mối lo nữa là các tay lừa đảo lợi dụng ứng dụng P2P cũng đang gia tăng. Người dùng có thể tránh trở thành nạn nhân bằng cách chỉ thực hiện thanh toán với người quen và cũng không nên nạp sẵn tiền trong tài khoản ứng dụng. Người dùng cũng đều phải áp dụng tất cả phương thức bảo mật mà ứng dụng thanh toán cung cấp.

Thêm nữa, kể từ khi có tính năng chuyển tiền tức thì qua ứng dụng, tỉ lệ gặp sự cố tăng lên. Trước khi chuyển tiền cho bất kỳ ai, phải chắc chắn là bạn chuyển tới đúng đối tượng.

Nhật Duy