Xuất khẩu kinh nghiệm quản lý đô thị hóa

Surbana Jurong, một trong những công ty tư vấn dịch vụ quản lý, cơ sở hạ tầng và đô thị lớn nhất châu Á đến từ Singapore đã tham gia vào dự án phát triển Khu Công nghiệp Việt Phát của Công ty Cổ phần đầu tư Tân Thành Long An, tại Long An hôm 17.5. Dự án được quy hoạch hiện đại theo mô hình mới kết hợp giữa khu công nghiệp và khu đô thị, trong đó diện tích đất dành cho khu công nghiệp là hơn 1.200 ha và đất dành cho khu đô thị là hơn 625 ha, theo thông cáo báo chí.

Singapore được nhắc tới như một quốc gia quy hoạch thành phố tốt bậc nhất thế giới đồng thời cũng là một trong những nơi đáng sống nhất. Từ đây, quốc đảo này đã tạo nhiều cảm ứng cho các nước khác học hỏi kinh nghiệm đồng thời cũng là nơi hình thành nên các công ty lớn chuyên về xây dựng, tư vấn thiết kế bậc nhất trên thế giới.

Câu chuyện về sự hình thành của Surbana Jurong, một trong những công ty tư vấn dịch vụ quản lý, cơ sở hạ tầng và đô thị lớn nhất châu Á, gắn liền với nỗ lực công nghiệp và đô thị hóa trong thời kỳ đầu của Singapore. Công ty đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển đô thị, công nghiệp và hạ tầng của quốc đảo Đông Nam Á này trong hơn năm thập kỷ.

Với lịch sử hình thành gần 70 năm, tính đến nay, công ty đã xây dựng hơn một triệu đơn vị nhà ở ở Singapore. Là một trong những công ty tư vấn đô thị, hạ tầng và dịch vụ quản lý hàng đầu châu Á, Surbana và thiết kế kế hoạch tổng thể cho hơn 100 khu công nghiệp tại 30 quốc gia trên thế giới. Hiện mạng lưới của Surbana Jurong có 120 văn phòng ở 40 nước. Trụ sở của công ty nằm tại Singapore, đồng thời mở chi nhánh tại Úc, Trung Quốc, Canada.

Tại Việt Nam, Surbana Jurong cũng tham gia trong các dự án của TP.HCM như khu đô thị mới Thủ Thiêm, quận 2, quy hoạch quận 12 và dự án khu công nghiệp Việt Nam – Singapore (VSIP) tại Hải Phòng. Mới đây nhất, vào tháng 5.2020, Surbana Jurong cùng với JLL (Jones Lang LaSalle), và Ngân hàng Sài Gòn SCB tham gia vào dự án Khu Công nghiệp Việt Phát của Công ty Cổ phần đầu tư Tân Thành Long An, tại Long An.

Surbana Jurong có tiền thân là Ủy ban Nhà ở và Phát triển Singapore (HDB). Vào những năm 50 của thế kỉ XX, khi dân số Singapore bùng nổ, nhiều người phải sống trong những khu ổ chuột chật chội, Chính phủ Singapore, lúc bấy giờ dưới thời Thủ tướng Lý Quang Diệu, đặt ra vấn đề cấp bách phải thành lập HDB. Mục đích của HDB nhằm tìm ra các giải pháp giải quyết khủng hoảng nhà ở và cung cấp nhà có chất lượng tốt cho người dân.

Khu vực Vịnh Marina năm 2000 - Ảnh: Straitstimes

Lúc bấy giờ, một công ty khác là Jurong International cũng được thành lập trong nỗ lực công nghiệp hóa của Singapore. Jurong khởi đầu là một công ty cung cấp các dịch vụ về công nghệ (JTC Corporation), một cơ quan của chính phủ chuyên về phát triển và quản lý bất động sản và trang thiết bị, tài sản. JTC cũng thực hiện giám sát Jurong Industrial Estate, một nhà phát triển khu công nghiệp tiên phong của Singapore vào những năm 1960 kéo dài cho tới thập niên 1990.

Và ngày nay, Vịnh Marina Bay và Bảo tàng ArtScience - Ảnh: Straitstimes

Từ năm 1994, JTC đã mở rộng sang Tô Châu, Trung Quốc để phát triển và mở sang Thượng Hải vào năm 2001. Khu công nghiệp Tô Châu ở tỉnh Giang Tô là dự án hàng đầu giữa hai chính phủ Trung Quốc và Singapore do JTC thực hiện. Đây là dự án rộng 7.000 ha tích hợp thị trấn và khu công nghiệp cùng các hạ tầng như nhà ở, cơ sở giải trí và giáo dục. JTC đã thực hiện quy hoạch tổng thể, bao gồm kế hoạch hướng dẫn phát triển cho cả ba giai đoạn phát triển dự án.

Về phía HDB, từ năm 2003, tổ chức này bắt đầu đem kinh nghiệm về phát triển đô thị hóa trong hàng thập kỉ để xuất khẩu sang nhiều quốc gia khác. Năm 2004, Quỹ Temasek Holdings, nhà đầu tư vào lĩnh vực xe cộ thuộc chính phủ Singapore mua lại HDB. Sau này, HDB đổi tên thành Surbana. Năm 2011, CapitaLand, một trong những nhà phát triển bất động sản lớn nhất tại Singapore mua lại 40% cổ phần.

Năm 2015, Surbana chính thức hợp nhất với JIH để thành lập Surbana Jurong. Trong đó, Temasek nắm 51% và JTC nắm 49% nhưng đến năm 2016, Temasek mua lại 100% liên doanh Surbana Jurong. Công ty chính thức toàn quyền sở hữu bởi Chính phủ Singapore. Từ đó trở đi, Surbana Jurong liên tục thực hiện các thương vụ mua lại các công ty trong ngành trong và ngoài Singapore.

Tháng 8.2016, Surbana Jurong mua lại SMEC Holdings, công ty tư vấn cơ sở hạ tầng có trụ sở tại Úc từng thực hiện nhiều dự án lớn trong lĩnh vực giao thông, năng lượng và hạ tầng nước đô thị. Để tăng cường năng lực về đô thị, Surbana Jurong tiến hành mua lại Robert Bird Group, công ty tư vấn kỹ thuật toàn cầu của Úc cung cấp các dịch vụ kết cấu, dân dụng và xây dựng cho các dự án phức tạp. Trước nhu cầu vốn để phát triển cơ sở hạ tầng ở châu Á, Surbana Jurong thúc đẩy việc sử dụng trái phiếu dự án bằng tiền nội tệ để tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng ở Đông Nam Á.

Một trong những dự án đáng chú ý mà Surbana Jurong tham gia là dự án trung tâm kinh tế kỹ thuật số Nongsa ở Batam, Indonesia. Nhờ có kinh nghiệm trong việc xây dựng kế hoạch tổng thể khu công nghiệp ở nhiều quốc gia trên thế giới, Surbana Jurong được chỉ định lên kế hoạch tổng thể cho việc hình thành trung tâm này. Dự án do liên doanh hai nhà phát triển bất động sản hàng đầu của Indonesia gồm Sinar Mas Land và Citramas Group thực hiện.

Surbana Jurong chịu trách nhiệm tư vấn xây dựng quy hoạch tổng thể trung tâm rộng 62 ha bao gồm Dự án Kỹ thuật số Eco, Trung tâm Thị trấn Vịnh Nuvasa và Công viên Kỹ thuật số Nongsa. Phạm vi của hãng tư vấn đến từ Singapore trong dự án này gồm thiết kế đô thị và mô hình kiến trúc.

Nongsa chỉ cách Singapore 30 phút đi phà và 15 phút đi từ sân bay quốc tế Hang Nadim ở Batam, khiến nơi đây trở thành địa điểm lý tưởng cho sự phát triển của một trung tâm kinh tế. Trung tâm này đặt mục tiêu trở thành cầu nối kỹ thuật số giữa Indonesia và Singapore nhằm thu hút các công ty khởi nghiệp và các công ty có hoạt động liên quan đến kỹ thuật số.

Surbana Jurong còn thực hiện dự án Jurong Rock Caverns, hang đá ngầm trữ dầu đầu tiên ở Đông Nam Á. Dự án nằm sâu 150 m dưới mặt đất ở đảo Jurong, Singapore. Dự án có khả năng trữ 1,47 triệu m3 dầu và khí.

Surbana Jurong tạo ra một mô hình canh tác mới trong không gian đô thị chật chội của Singapore. Công ty tạo ra các trang trại nuôi cá gọi là Floating Ponds tại công viên hoặc trên nóc tòa nhà cao tầng. Những trang trại thẳng đứng này nép mình trong đô thị của Singapore, nơi những tòa nhà cao tầng mọc lên san sát, nhằm tối đa hóa việc sử dụng đất và khai thác năng lượng mặt trời để nuôi tảo làm thức ăn cho cá.

Trong lĩnh vực kỹ thuật số, Surbana Jurong ra mắt giải pháp "thành phố thông minh trong chiếc hộp". Đây là nền tảng giúp tùy chỉnh các ứng dụng trong bốn lĩnh vực của quản lý nhà ở trong một hệ thống duy nhất gồm an ninh, hiệu quả, bền vững và cộng đồng. Nền tảng giúp giới chức thành phố giám sát, đối chiếu và quản lý các thành phố hiệu quả hơn. Giải pháp này được phát triển từ hơn 30 năm kinh nghiệm triển khai hệ thống tích hợp quản lý bất động sản trong lĩnh vực nhà ở công ở Singapore của Surbana Jurong.

Tạp chí Nhà Quản Lý