Góc nhìn chuyên gia về quản lý: Khi doanh nhân “lạm dụng” công nghệ - sai lầm và lạc lối!

Thậm chí, công nghệ còn giúp viết nên một kịch bản cho dự án truyền thông, một bài diễn thuyết hay trong khoảng thời gian không quá 03 (ba) phút. Trong khi, một nhà sáng tạo nội dung (Creator) giỏi phải mất ít nhất một vài ngày…

Không thể tranh cãi về lợi ích to lớn của các công cụ đã nêu mang đến cho nhân loại nói chung và doanh nhân nói riêng. Song, mặt trái của việc quá lạm dụng công nghệ AI, ChatGPT, Grok… cũng gây nên hệ lụy không hề nhỏ so với lợi ích mà nó mang lại.  

Doanh nghiệp quá lạm dụng ai: Lợi bất cập hại

Lợi ích tiết kiệm thời gian, tham khảo nhanh các thông tin, ý tưởng của ChatGPT, Grok, Gemini hay các Chatbot AI khác dần trở nên phổ biến trong hầu hết các doanh nghiệp tại Việt Nam bất kể quy mô. Nhân viên của doanh nghiệp dựa vào đó để thiết lập và xây dựng nhanh các chương trình, văn bản kịp thời khi chạy “Deadline” hàng ngày, hàng tháng. Từ đó, tính sáng tạo của họ hầu như sụt giảm đáng kể, rập khuôn và tùy tiện.

Nguy hại hơn, khi các doanh chủ lạm dụng quá mức các công cụ Chatbot AI. Họ tin tưởng rằng công nghệ Chatbot AI nói chung và ChatGPT, Grok, Gemini nói riêng có thể thay thế hầu hết chuyên gia các lĩnh vực trong kinh doanh và quản trị doanh nghiệp. Suy nghĩ này là một sai lầm nghiêm trọng và hiện nay dần trở nên phổ biến ở phần lớn doanh nghiệp có doanh chủ là những người trẻ nhưng thiếu kiến thức chuyên môn nền tảng.

Nghiên cứu gần đây của Media Lab thuộc Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) cho thấy việc sử dụng ChatGPT hay Chatbot trí tuệ nhân tạo trong thời gian dài có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng nhận thức người dùng… Điều này cho thấy nếu doanh chủ nói riêng hay nhân loại nói chung, quá dựa dẫm và phụ thuộc vào AI, con người có thể rơi vào vòng lặp: càng phụ thuộc, càng ít tự suy nghĩ, kém tư duy và hành động rạp khuôn, vô lối.

Gần đây, tôi vẫn thường nghe các doanh chủ khen ngơi: “các Chatbot AI ngày nay quá giỏi, Tôi không cần chuyên gia tư vấn hay nhân viên giỏi vẫn có thể điều hành doanh nghiệp và quản trị doanh nghiệp hiệu quả”… Tôi cho rằng, đó là suy nghĩ sai lầm và lạc lối. Các Chatbox AI không thể thay thế kiến thức nền tảng trên giảng đường. Bởi, nó không đủ sâu sắc để hiểu nguyên lý giải quyết vấn đề ở một số trường hợp đặc thù vì vậy, nó sẽ đưa ra những lời khuyên “vô ích và sai lầm”... Việc tin tưởng 100% vào Chatbot AI là hành vi hoàn toàn thiếu khôn ngoan đối với các doanh chủ tại doanh nghiệp.

Nâng cao “năng lực văn hóa” trong quản trị là vũ khí tối thượng

Lãnh đạo giỏi có thể kiến thức chuyên môn của họ không thật sự giỏi, nhưng khả năng quản trị và năng lực văn hóa của họ phải rất giỏi và thực sự giỏi. Họ tin tưởng vào những cộng sự xung quanh mình hơn là tin tưởng vào một thế lực “không phải con người” – Chatbot AI. Vì vậy, lắng nghe và cầu thị là những kỹ năng học hỏi nhanh nhất mà ngàn đời nay vẫn được duy trì và phát triển theo thời gian mà không có “máy móc” nào có thể thay thế.

Không ai phản đối sự lớn mạnh và bành trướng của các Chatbot AI trong đó có ChatGPT, Grok, Gemini. Nhưng, cần phải cảnh báo và lên án mạnh mẽ về việc doanh chủ quá “lạm dụng” vào những công cụ này trong quản lý và điều hành doanh nghiệp. Hệ lụy vô cùng lớn:

Thứ nhất: Giảm khả năng tư duy và kỹ năng lắng nghe, cầu thị

Việc cho rằng, Chatbot AI là chuyên gia “biết tuốt” khiến cho doanh chủ giảm đi khả năng tư duy về một vấn đề quan trọng nào đó cần phải có sự tham vấn của chuyên gia và tập thể người lao động. Lạm dụng Chatbot AI cũng khiến cho doanh chủ giảm đáng kể kỹ năng lắng nghe và cầu thị dành cho các chuyên gia có chuyên môn sâu tại Doanh nghiệp hay các nhân viên thuộc cấp.

Thứ hai: Nhân tài nhanh chóng rời bỏ doanh nghiệp

Nhân tài là con người thực, họ không phải là máy móc: Họ có tư duy, sáng tạo và có chỉ số cảm xúc khi xử lý các vấn đề phức tạp mà hơn tỷ công cụ Chatbot AI cộng lại cũng không thể làm thay. Không nhân tài nào có thể chấp nhận sự sáng tạo và công sức của mình bị lãnh đạo doanh nghiệp “vùi dập” không thương tiếc bởi một vài lời khuyên “hồn nhiên” của Chatbot AI tạo ra. Vô hình trung, đó là sự xúc phạm đáng kể và không thể duy trì lâu trong thời gian dài nên họ chọn “rời bỏ” doanh nghiệp là điều dễ hiểu.

Thứ Ba: Giảm đáng kể chỉ số EQ trong quản trị doanh nghiệp

Doanh chủ quản trị doanh nghiệp giỏi không thể là người có chỉ số EQ (chỉ số trí tuệ cảm xúc) thấp, kém. Việc lạm dụng Chatbot AI càng lâu, chỉ số cảm xúc của doanh chủ ngày càng hạn chế và thấp dần khiến cho doanh chủ dần “vô cảm” trong các quyết sách của mình. Năng lực “minh định” của doanh chủ cũng từ đó lụi tàn và biến mất…

Doanh chủ là người dẫu có năng lực chuyên môn sâu, năng lực quản trị tốt hay bất kỳ năng lực nào khác giỏi nhưng không có năng lực văn hóa cũng sẽ sớm bị đào thải ra khỏi thương trường. Năng lực văn hóa không có định nghĩa chính thức, nó bao gồm nhưng không giới hạn: Đạo đức kinh doanh, tri thức và minh định...

Một khi, doanh chủ không có năng lực văn hóa, mọi hướng đi đều lệch lạc. Vì lẻ đó, đội ngũ bên dưới dần trở nên hống hách, chuyên quyền và vô tổ chức dẫn đến tình trạng “chảy máu chất xám” tại doanh nghiệp, nhân tài sẽ không còn được trọng dụng và nhanh chóng rời bỏ doanh nghiệp…