Góp ý hoàn thiện dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi)

Luật Xây dựng năm 2014 đã đóng góp tích cực trong quản lý hoạt động xây dựng suốt hơn một thập kỷ qua. Tuy nhiên, trước bối cảnh mới và yêu cầu phát triển mới, Luật đã bộc lộ nhiều hạn chế, vướng mắc. Vì vậy, việc sửa đổi toàn diện Luật Xây dựng lúc này là đòi hỏi cấp bách để tháo gỡ điểm nghẽn thể chế, tạo động lực mới cho ngành xây dựng và nền kinh tế nói chung. 

Mục tiêu sửa đổi toàn diện Luật Xây dựng không chỉ nhằm khắc phục những bất cập hiện tại mà quan trọng hơn là tạo ra khung khổ pháp lý mới, hiện đại, thông thoáng, minh bạch nhằm giải phóng mọi nguồn lực cho đầu tư phát triển.

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng cho biết, dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi) được xây dựng trên tinh thần tiếp thu đầy đủ các nghị quyết của Trung ương, bám sát định hướng cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực xây dựng. Nhiều thủ tục và điều kiện đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực xây dựng được cắt giảm, đơn giản hóa; đồng thời, các quy định mới sẽ phân định rõ vai trò, trách nhiệm của các chủ thể tham gia hoạt động xây dựng. 

“Dự thảo luật không quy định cụ thể thẩm quyền thực hiện các thủ tục hành chính mà giao Chính phủ quy định chi tiết, theo hướng đẩy mạnh phân cấp cho địa phương, chỉ giữ lại trung ương những nội dung có tính liên ngành, liên vùng, liên quốc gia hoặc liên quan đến quốc phòng, an ninh, chủ quyền quốc gia” – Thứ trưởng Bùi Xuân Dũng cho hay.

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, dự thảo Luật lần này sửa đổi 141/168 điều của Luật hiện hành, tái cấu trúc còn 8 chương với 96 điều, tập trung vào 4 nhóm chính sách lớn: đổi mới phương thức quản lý, nâng cao hiệu quả quản trị trong đầu tư xây dựng; cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính và điều kiện đầu tư kinh doanh trong xây dựng; phân cấp, phân quyền mạnh mẽ trong quản lý xây dựng, kèm theo cơ chế giám sát, trách nhiệm giải trình rõ ràng; chỉ quy định tại luật những vấn đề mang tính khung, nguyên tắc và giao Chính phủ quy định chi tiết những vấn đề kỹ thuật, chuyên môn, theo tinh thần đổi mới trong tư duy lập pháp.

Tại Hội thảo, các đại biểu đã góp ý trực diện vào những vướng mắc, khó khăn trong thực tế như: cơ chế quản lý định mức, đơn giá xây dựng làm sao vừa bảo đảm kiểm soát chi phí trong các dự án đầu tư công, vừa linh hoạt cho doanh nghiệp tư nhân; việc điều chỉnh linh hoạt vốn đầu tư giữa các dự án thành phần khi tổng mức đầu tư không đổi để giảm thủ tục trình duyệt nhiều cấp; tính đồng bộ của dự thảo Luật với các luật liên quan; tính khả thi của các quy định mới… Nhiều ý kiến cũng đã góp ý vào các nội dung: phạm vi điều chỉnh; giải thích từ ngữ; quy định về hợp đồng xây dựng; quy định về vai trò của nhà đầu tư…

Theo ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), một trong những điểm mới của dự án Luật Xây dựng (sửa đổi) là nhấn mạnh đến việc ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo nên một số đại biểu nêu quan điểm là cần có cơ chế chính sách, khuyến khích doanh nghiệp ứng dụng chuyển đổi số vào trong thiết kế các dự án, công trình. Mặt khác, cần khuyến khích doanh nghiệp sử dụng vật liệu mới, công nghệ xây dựng tiên tiến, công trình xanh và thông minh.

Một số ý kiến cũng cho rằng, Nghị quyết 68-NQ/TW đặt mục tiêu phát triển mạnh kinh tế tư nhân, biến khu vực tư nhân thành động lực quan trọng của nền kinh tế. Chính vì vậy, việc sửa đổi Luật Xây dựng cần được chú trọng đến việc tạo môi trường thực sự thông thoáng, bình đẳng cho doanh nghiệp tư nhân trong việc cấp phép, triển khai, thẩm định, nghiệm thu các dự án, công trình xây dựng. Thêm nữa, cần có cơ chế khuyến khích và bảo vệ nhà thầu đầu tư tư nhân vào xây dựng cơ sở hạ tầng, giao thông...

Kết luận Hội thảo, ông Trần Văn Khải - Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường khẳng định, những ý kiến đóng góp của các đại biểu không chỉ phong phú về nội dung, sâu sắc về tầm nhìn, mà còn hết sức thiết thực, đi thẳng vào nhiều vấn đề cần tháo gỡ, giải quyết. Nhiều đề xuất cụ thể mang tính khả thi cao, xuất phát từ trải nghiệm thực tế của các đồng chí ở địa phương, cơ sở và doanh nghiệp. Đây chính là minh chứng cho việc pháp luật phải bám sát hơi thở cuộc sống và Quốc hội luôn lắng nghe tiếng nói từ thực tiễn.

Ông Khải đề nghị Bộ Xây dựng và Ban soạn thảo tiếp thu tối đa các ý kiến xác đáng, tâm huyết của chuyên gia, doanh nghiệp để chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo. Mục tiêu là thiết lập khung pháp lý minh bạch, thông thoáng, phù hợp thông lệ quốc tế và thực tiễn quản lý theo mô hình chính quyền 2 cấp, từ đó góp phần thúc đẩy tăng trưởng bền vững.