Tiếp nhận hơn 200 bộ hồ sơ, dữ liệu chứng tích chiến tranh từ Hoa Kỳ

Sự kiện do Trung tâm Lưu trữ quốc gia III (Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước) tổ chức với sự phối hợp của Hội Việt – Mỹ, Tổ chức “Trái tim Người lính”, Câu lạc bộ “Mãi mãi tuổi 20” và Trung tâm Việt Nam – Đại học Texas Tech (Hoa Kỳ).

Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Cao Huy khẳng định, hoạt động trưng bày tài liệu và trao trả hồ sơ chứng tích không chỉ là dịp nhìn lại chặng đường 30 năm đầy dấu ấn, mà còn là một khoảnh khắc xúc động và nhân văn, góp phần củng cố và phát triển mạnh mẽ hơn nữa mối quan hệ Việt – Mỹ trong thời kỳ mới.

Điểm lại những dấu mốc trong quan hệ hai nước, kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1995, ký kết Hiệp định Thương mại song phương năm 2000, xác lập quan hệ Đối tác toàn diện năm 2013 và đặc biệt là nâng cấp lên Đối tác chiến lược toàn diện vì hoà bình, hợp tác và phát triển bền vững năm 2023. Đây là thành quả phản ánh sự chín muồi của lòng tin, lợi ích lâu dài và phù hợp với nguyện vọng nhân dân hai nước.

“Trưng bày không chỉ tái hiện chặng đường 30 năm hình thành và phát triển quan hệ Việt - Mỹ, mà còn gửi đi thông điệp về một tương lai hợp tác ổn định, cùng hướng tới hòa bình và thịnh vượng” - Thứ trưởng Bộ Nội vụ bày tỏ.

Trưng bày tài liệu “30 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam – Hoa Kỳ” khai thác nguồn tư liệu phong phú từ Trung tâm Lưu trữ quốc gia III thuộc Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước, Bộ Ngoại giao Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam, Trung tâm Việt Nam, Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam, Đại học Công nghệ Texas – Mỹ, các nhân chứng lịch sử phản ánh những dấu mốc quan trọng, nỗ lực hợp tác trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học, giáo dục, y tế, quốc phòng...

Đặc biệt, trưng bày giới thiệu nhiều tài liệu lần đầu tiên được công bố, tiêu biểu như: các văn bản liên quan đến tiến trình bình thường hóa quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Mỹ; Tuyên bố của Tổng thống William Jefferson Clinton về việc thiết lập quan hệ bình thường với Việt Nam, công bố tại Nhà Trắng ngày 11/7/1995, hiện lưu giữ tại Lưu trữ Quốc gia Mỹ; Tuyên bố của Thủ tướng Võ Văn Kiệt ngày 12/7/1995 về quyết định bình thường hóa quan hệ của Tổng thống Bill Clinton, hiện bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III.

Ngoài ra, trưng bày còn giới thiệu một số hồ sơ, chứng tích chiến tranh lần đầu tiên được trao trả cho các cựu chiến binh, thân nhân các gia đình liệt sĩ, hiện lưu giữ tại Trung tâm Việt Nam và Lưu trữ, Đại học Công nghệ Texas, Mỹ. Tại sự kiện, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam đã gửi tặng 30 bức ảnh – tượng trưng cho chặng đường ba thập kỷ hợp tác song phương.

Theo Đại sứ Phạm Quang Vinh - nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ tịch Hội Việt - Mỹ, trong 30 năm qua, quan hệ ngoại Việt – Mỹ đã chứng kiến những bước phát triển rất mạnh mẽ. Hai nước từ hai phía của một cuộc chiến đã trở thành bạn bè, trở thành đối tác, rồi đối tác toàn diện và đến nay là đối tác chiến lược toàn diện. 

Quan hệ phát triển trên tất cả các lĩnh vực từ chính trị, ngoại giao cho đến kinh tế, thương mại, đầu tư, quốc phòng an ninh, văn hóa, giáo dục, khoa học công nghê, giao lưu nhân dân và đặc biệt là khắc phục hậu quả chiến tranh. Trong đó, đối ngoại và giao lưu nhân dân đã trở thành một phần hết sức ý nghĩa của quan hệ hai nước trước và trong xuyên suốt 30 năm qua của quan hệ hai nước, là cơ sở để xây dựng và không ngừng củng cố lòng tin giữa hai nước.

“Có được thành tựu trên trong 30 năm quan hệ ngoại giao Việt - Mỹ, không phải là một sự ngẫu nhiên mà đó là kết quả của sự nỗ lực và quyết tâm rất cao của nhân dân và Chính phủ cả hai nước. Trước hết là nỗ lực nhằm hàn gắn vết thương chiến tranh, tăng cường hiểu biết, hòa giải và xây dựng lòng tin. Đó là việc xây dựng các mối quan hệ dựa trên bình đẳng, công bằng, cùng có lợi và đan xen lợi ích với nhau. Và đó cũng là việc đối thoại vượt qua các khác biệt, nhân lên các điểm đồng và thúc đẩy hợp tác giữa hai bên” - Đại sứ Phạm Quang Vinh khẳng định.

Nhân dịp này, Trung tâm Việt Nam - Đại học Công nghệ Texas (Hoa Kỳ) đã trao tặng cho Trung tâm Lưu trữ quốc gia III hơn 200 bộ hồ sơ, dữ liệu chứng tích chiến tranh để quản lý và tiếp tục trao trả cho các gia đình. Những tư liệu quý này được trích xuất từ kho microfilm với gần 3 triệu trang lưu giữ tại Đại học Công nghệ Texas, bao gồm thông tin về bộ đội miền Bắc và Quân Giải phóng miền Nam trong kháng chiến.

Với sự hỗ trợ từ các tổ chức xã hội và nhóm tình nguyện, đã có 22 thân nhân liệt sĩ và một số cựu chiến binh được xác minh và trao trả hồ sơ trong vòng 02 tháng gần đây. Những nỗ lực này thể hiện tinh thần trách nhiệm và thiện chí trong việc khắc phục hậu quả chiến tranh, đồng thời củng cố lòng tin và tăng cường kết nối nhân dân hai nước.

Sự kiện là lời nhắc nhở về ký ức cần được trân trọng và là minh chứng cho sự phát triển bền vững trong mối quan hệ Việt – Mỹ. Với thiện chí, sự hợp tác và những hồ sơ được gìn giữ qua thời gian, hai quốc gia tiếp tục viết nên chương mới vì hòa bình, ổn định và nhân văn.