Đề xuất giải pháp phát triển chuỗi giá trị sản phẩm cây đậu tương vụ Đông

Phát biểu đề dẫn tại Hội thảo, GS.VS Trần Đình Long – Chủ tịch Hội Giống cây trồng Việt Nam cho biết, trước đây, diện tích trồng đậu tương toàn quốc đạt 205.000 ha, nhưng giai đoạn 2017-2021 đã giảm mạnh xuống còn 36,8 ngàn ha. Mặc dù diện tích giảm, năng suất đậu tương bình quân vẫn tăng nhẹ từ 1,49 tấn/ha năm 2017 lên 1,62 tấn/ha năm 2021, tăng 0,13 tấn/ha, tương đương 8,7%. 

GS.VS Trần Đình Long cho rằng cần tăng cường nghiên cứu di truyền phân tử, chọn tạo giống đậu tương ngắn ngày, chịu lạnh, giàu protein và isoflavone để phục vụ chế biến sữa đậu nành và dược liệu. Đồng thời, phát triển các giống đậu tương ăn tươi, phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu cùng các kỹ thuật canh tác hữu cơ, cơ giới hóa trong thu hoạch.

Chủ tịch Hội Giống cây trồng Việt Nam cũng nêu một số giải pháp về thu thập và lưu giữ nguồn gen đậu tương, hợp tác quốc tế. Việc sản xuất và chế biến theo chuỗi giá trị cũng được khuyến khích nhằm gia tăng giá trị thông qua các sản phẩm như sữa đậu nành, bột dinh dưỡng, chế phẩm isoflavone, phụ phẩm làm thức ăn chăn nuôi, giá thể nuôi nấm.

Tại Hội thảo, các đại biểu tập trung thảo luận nhằm đưa ra những giải pháp nâng cao hiệu quả sản xuất đậu tương trong vụ đông và đặc biệt là chọn tạo, hiệu quả sản xuất giống đậu tương, phát triển những loại đậu tương mới (ví dụ như ĐT32) để từ đó khẳng định vấn đề cấp thiết hiện nay là sản xuất đậu tương ở Việt Nam cần phải sản xuất theo chuỗi sản phẩm.

Chia sẻ về việc chọn tạo thành công các giống đậu tương thâm canh cho vụ Đông ở Đồng bằng sông Hồng, PGS.TS Trần Thị Hường - Hội Giống cây trồng Việt Nam đề cập đến các giống ĐT26 và ĐT35, cùng các giống đa vụ như ĐT51, ĐT32, ĐT33, và ĐT34. Các giống này mang lại hiệu quả kinh tế cao; điển hình như giống ĐT26 đạt lãi thuần trung bình 18,7 triệu đồng/ha (2012-2014), giống ĐT34 đạt 34,3 triệu đồng/ha trong vụ Đông 2019. PGS.TS Trần Thị Hường đề xuất quy hoạch vùng trồng đậu tương phù hợp cho cơ giới hóa, phát triển theo hướng hữu cơ và tăng cường chế biến để nâng cao giá trị hàng hóa.

Theo ThS. Nguyễn Xuân Thu - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu và phát triển đậu đỗ, Viện Cây lương thực và cây thực phẩm đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả sản xuất đậu tương vụ Đông ở Đồng bằng sông Hồng. Đó là phát triển vùng nguyên liệu với giống năng suất cao, hỗ trợ chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tuyển chọn giống thích hợp cho cơ giới hóa và chịu điều kiện khí hậu bất thuận, đẩy mạnh ứng dụng cơ giới hóa để giảm chi phí và tăng năng suất.

ThS. Nguyễn Xuân Dũng - Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam cũng đề xuất nâng cao hiệu quả sản xuất đậu tương ở Đồng bằng sông Hồng. Theo đó, cần quy hoạch hạ tầng, đặc biệt hệ thống tưới tiêu, tăng cường nghiên cứu giống cũng như kỹ thuật canh tác, chú trọng hỗ trợ nông dân về kỹ thuật, giống, vật tư, đồng thời khuyến khích doanh nghiệp tham gia cung ứng và bao tiêu sản phẩm...