John Wallace - Người Mỹ làm nên thương hiệu mây tre xuất khẩu Rapexco ở Khánh Hòa

Năm 1990, John Wallace lại vào Việt Nam và đi nhiều thành phố lớn ở phía Nam để tìm kiếm cơ hội. Thế rồi, như một “tình yêu sét đánh”, John Wallace đã quyết định đầu tư vào vùng đất Khánh Hòa. Và, như thế, vào năm 1991, Công ty TNHH 1 thành viên Rapexco - Đại Nam (Viết tắt là Rapexco) được ra đời nằm ở Khu công nghiệp Bình Tân, phường Vĩnh Nguyên, TP. Nha Trang, tỉnh Khánh Hoà.

Luôn đầu tư và phát triển

Rapexco ban đầu được đầu tư bằng một phân xưởng sơ chế nguyên liệu xuất khẩu, song song đó tìm kiếm khách hàng và đào tạo nguồn nhân lực. Rồi một cơ duyên mới là tập đoàn IKEA - một thương hiệu nổi tiếng thế giới về tiêu thụ đồ trang trí nội thất cao cấp - đã gặp gỡ và ký kết hợp đồng với Rapexco. Nhờ động lực này, Rapexco liên tục đầu tư vốn vào xây dựng nhà xưởng, máy móc và đào tạo nguồn nhân lực.

Những năm đầu thập niên 90, việc chuyển tiền từ nước ngoài vào Việt Nam hay ngược lại tại Khánh Hòa chưa có dịch vụ. Lúc đó, dòng tiền cho công việc làm ăn ông phải tự thân vào TP.HCM để thực hiện. Đây là một trở ngại lớn cho việc kinh doanh lúc ban đầu. Tuy nhiên, với tâm huyết và nghị lực của mình, John Wallace đã vượt qua giai đoạn khó khăn để từng bước lèo lái Rapexco phát triển vững vàng.

Với lợi thế kinh doanh, sơ chế, chế biến nguyên liệu song mây, sản xuất các mặt hàng nội thất cao cấp xuất khẩu bằng mây, tre, tràm, lục bình, sắt, nhựa, đến nay Rapexco đã trở thành một doanh nghiệp dẫn đầu về xuất khẩu hàng nội thất cao cấp trên cả nước. Hiện nay, Rapexco sở hữu và vận hành 3 cơ sở hoạt động bao gồm: Showroom trưng bày sản phẩm và hội sở công ty với tổng diện tích 6ha tại KCN Bình Tân, nhà máy sản xuất mành mây, hàng nội thất diện tích 12 ha tại KCN Suối Dầu (Khánh Hòa) và nhà máy sản xuất hàng nội thất cao cấp xuất khẩu 35 ha tại KCN Hòa Hiệp (Phú Yên). Sản phẩm của Rapexco không chỉ bền chắc, mà có hình dáng đẹp, hấp dẫn, lôi cuốn người tiêu dùng với độ tinh xảo cao.

Cạnh tranh trong cơ chế thị trường, điều khó khăn của Rapexco là giá đầu vào luôn luôn tăng nhưng giá đầu ra của hàng xuất khẩu có chiều hướng giảm dần. Để duy trì và phát triển hiệu quả sản xuất kinh doanh, Rapexco phải luôn coi trọng công tác cải tiến kỹ thuật, áp dụng tiến bộ mới vào sản xuất nhằm tăng năng suất, hạ giá thành để phát triển bền vững hàng mây tre xuất khẩu.

Xuất phát từ nhận thức trên, trong quá trình sản xuất, tổng giám đốc John Wallace luôn tìm tòi học tập và bằng kinh nghiệm thực tế đã sáng tạo cải tiến máy móc, theo đó đặt hàng nhiều máy móc hiện đại từ nước ngoài về nhằm rút ngắn quy trình sản xuất, nâng cao năng suất, làm vừa lòng khách hàng, đem lại lợi nhuận cho công ty.

Trước đây, máy móc dù nhập khẩu, nhưng mỗi máy chỉ chẻ được từ 1 đến 2 cỡ mây, nếu chẻ nhiều cỡ hơn thì độ chính xác không cao và thường thì hư máy. Trong khi nguồn nguyên liệu thì rất đa dạng với nhiều kích cỡ khác nhau.

Từ kinh nghiệm thực tế, Rapexco mạnh dạn cải tiến ngàm định vị chẻ mây, nối thêm trục nhông máy để có công suất máy mạnh hơn, độ đàn hồi lớn hơn và đổi từ trục đứng sang trục ngang để dễ thao tác. Mặt khác, nhập thêm các loại máy CNC được lập trình chính xác, nên hiệu quả sản xuất được nâng cao cùng với chất lượng sản phẩm.

Bên cạnh đó, Rapexco còn cải tiến dao chẻ mây, chẻ được nhiều cỡ, nguyên liệu theo ý muốn, giảm được những công đoạn không cần thiết, tiết kiệm được nguyên liệu hạ giá thành sản phẩm cũng như thời gian, công sức của người lao động. Để hỗ trợ nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm, Rapexco luôn phát động phong trào tiết kiệm nguyên vật liệu cho từng quản lý và người lao động. Phong trào tiết kiệm dần đi vào trong ý thức, suy nghĩ của mọi người và Rapexco đã tiết kiệm được một khoản tiền lớn trong nguồn nguyên liệu mà trước đây có thể bỏ đi. Nhờ đó, giá cả cạnh tranh được với các sản phẩm cùng loại.

Tận dụng nguồn đất đai, lao động, và nguồn mây tre dồi dào ở tỉnh Khánh Hòa, Công ty Rapexco đã kết hợp nhuần nhuyễn với ứng dụng khoa học công nghệ để đưa mô hình sản xuất thích ứng với nền kinh tế cạnh tranh trong thời đại công nghệp 4.0.

Sau nhiều năm hình thành và phát triển, Rapexco đã thiết kế và sản xuất gần 3.000 mẫu mã mới, tinh xảo, phục vụ nhu cầu tiêu thụ của các tỉnh, thành phố trong cả nước và xuất khẩu. Bây giờ các sản phẩm đã định hình, nên chỉ cần thay đổi vài chi tiết sẽ có sự khác biệt cho một sản phẩm mới mà không cần thay đổi máy móc hay thiết kế gì nhiều.

Rapexco đã sản xuất các vật dụng phục vụ trong các khách sạn, nhà hàng, quán cà phê và nội thất hộ gia đình. Sản phẩm của Rapexco chủ lực xuất khẩu sang thị trường châu Âu và Mỹ. Hơn 30 năm hoạt đông, Rapexco đã sử dung hơn 25 ngàn lao động và các chuyên gia nước ngoài. Có những thời điểm đơn hàng nhiều, Rapexco sử dụng đến 4.500 lao động.

Từ ngày hoạt động đến nay, Rapexco đã  xuất khẩu hơn 50 ngàn container loại 40 feet (theo quy định, cont 40 feet được phép có trọng tải tối đa 30 tấn. Trong đó, vỏ thùng đã nặng từ 4 - 5 tấn vì vậy hàng hóa vận chuyển nằm trong khoảng 25 tấn) thu về hơn 500 triệu USD. Điều đặc biệt hơn cả là, John Wallace chỉ đầu tư bằng tiền chính mình, không vay mượn và kêu gọi góp vốn. Tiền lãi thu được, ông đều tập trung vào sáng tạo, mua sắm máy móc và giữ lại cho một dự án giáo dục dài lâu tại KCN Bình Tân - nơi bắt đầu cho những sản phẩm đầu tiên xuất ngoại.

Hướng đến tương lai

Muốn có chất lượng sản phẩm tốt thì phải nói đến yếu tố về con người. Chính anh em lao động tại Rapexco là những “nghệ nhân” đã cần mẫn “thổi hồn” vào sản phẩm cho đúng ý tưởng của nhà thiết kế. Nhà thiết kế, sáng tạo sản phẩm có khi là tổng giám đốc John Wallace, có khi là khách hàng IKEA mang đến. Tuy nhiên, những nguyên liệu mây, tre, tràm khi đã được thổi hồn, thì đẹp lung linh. Vì vậy, chúng đã đi khắp nơi trên thế giới, nằm trong các cao ốc, nhà hàng, khách sạn sang trọng là một điều rất đáng tự hào.

Bức tranh Nha trang 2024 của Andrea Gusky - một bức ảnh được giải thưởng thế giới là di sản của John Wallace ở Việt Nam. Bởi John luôn cho rằng, người lao động là vốn quý giá nhất của ông. Bức ảnh được đăng lên một tạp chí bên Đức, rồi một nhà nhiếp ảnh đã nhìn thấy vẻ đẹp của tập thể lao động tại Rapexco nên đã sang Việt Nam và chụp rồi thi, sau đó thì đoạt giải thưởng. John Wallace đã rất xúc động khi đi ra nước ngoài nhìn thấy tấm ảnh này đang trưng bày ở một trung tâm triển lãm những bức ảnh đẹp đạt giải thưởng cao.

Rapexco từ lâu đã mở lối đi cho ngành mây tre đan nước nhà “vươn ra biển lớn” bằng việc đã được nhiều khách hàng lớn ưa chuộng và luôn đặt hàng, rồi tự nghiên cứu, gửi mẫu đến để Rapexco thực hiện. Có được điều này, Rapexco đã mất một quá trình để từng bước hoàn thiện về nguồn lực tài chính, đầu tư cơ sở hạ tầng nhà xưởng, trụ sở làm việc, các loại máy móc, công cụ, nguyên vật liệu…

Nói về tương lai, Tổng giám đốc Rapexco - ông John Wallace mong muốn là biến các phân xưởng tại KCN Bình Tân thành trung tâm đào tạo khoa học, kỹ thuật và làm showroom triển lãm sản phẩm của Rapexco cùng những sản phẩm độc đáo riêng có của Khánh Hòa, với mục đích là tạo thêm điểm đến cho khách du lịch biết thêm về những ngành nghề, những sản vật của địa phương.

Tổng giám đốc John Wallacce còn đặc biệt muốn đầu tư một trung tâm đào tạo những tài năng phát triển công nghệ sản xuất phần mềm ngay khu đất của Rapexco tại  KCN Bình Tân. John Wallacce cho rằng, đây mới là một tương lai mới đón chào các bạn trẻ tài năng khu vực Trung Trung bộ - Nam Trung bộ, vì tiềm năng quá lớn của nó mang lại. Đầu thập niên những năm 2000, vào thời điểm các quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ được xem là các trung tâm xuất khẩu phần mềm lớn của thế giới thì các doanh nghiệp Việt Nam mới bắt đầu bước những bước đi đầu tiên tham gia vào lĩnh vực xuất khẩu phần mềm. Tuy nhiên, chỉ sau thời gian ngắn, các doanh nghiệp phần mềm Việt Nam đã nhanh chóng vươn lên, khẳng định bản lĩnh tiên phong trên sân chơi toàn cầu, đưa Việt Nam trở thành điểm đến được ưa chuộng hàng đầu trong lĩnh vực xuất khẩu phần mềm.

Hiện nay, các sản phẩm, giải pháp, ứng dụng thông minh, tân tiến và hiện đại, nhằm giải quyết các bài toán ứng dụng thực tế trước những xu hướng công nghệ đang được thế giới quan tâm như phát triển bền vững, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, ứng dụng công nghệ thông minh phát triển các ngành công nghiệp trọng điểm… John Wallacce hy vọng rằng, trung tâm đào tạo của Rapexco trong tương lai sẽ nổi tiếng thêm trong lĩnh vực xuất khẩu công nghệ, xuất khẩu phần mềm nhờ những tài năng được đào tạo bài bản.

Trong giai đoạn hiện nay, tình hình xuất khẩu ngành hàng nội thất cao cấp và thủ công mỹ nghệ rất khó khăn, do tình hình kinh tế thế giới bị khủng hoảng, theo đó là 2 cuộc chiến kéo dài từ châu Âu và Trung Đông. Tuy nhiên, Rapexco vẫn có đơn hàng đều đặn nhờ các khách hàng lớn. Do vậy, nói về nỗi lo cho việc làm đối với người lao động là không cần bàn đến. Ngay cả 3 năm dịch bênh Covid (2020-2022), Rapexco vẫn miệt mài đóng góp cho ngân sách Nhà nước gần 4 triệu đô la mỗi năm.

John Wallace – một người Mỹ có tình yêu rất lớn đối với Khánh Hòa nói riêng và Việt Nam nói chung. Bằng chứng sống động là ông đã quyết định cuộc đời và sự nghiệp của mình ở nơi này. Tro cốt của mẹ ông đã được đưa từ Mỹ sang Khánh Hoà và được gửi ở một nhà thờ gần đó để tiện việc viếng thăm mỗi khi rảnh rỗi. Thêm vào đó là đứa con trai của ông đã đưa về đây nhiều năm qua, để tắm mình với văn hóa và con người Việt, cùng nhau lao động miệt mài tạo nên những sản phẩm cao cấp xuất khẩu. Hai điều này đã nói lên tất cả tình yêu của John Wallace dành cho miền đất này rất lớn. Tình yêu này rất đẹp và bền chặt luôn ở mãi nơi này.