Bộ trưởng Lê Minh Hoan: Để tư tưởng hợp tác xã nông nghiệp trở thành “phản xạ” của nông dân

Hưởng ứng tháng hành động vì hợp tác xã năm 2024, sáng 10/4 tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức Tọa đàm Kỷ niệm 78 năm ngày hợp tác xã (HTX) Việt Nam. 

Phát biểu tại Toạ đàm, ông Nguyễn Tiến Định – Trưởng phòng Kinh tế hợp tác, Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn nhấn mạnh, 2023 là một năm đặc biệt đối với HTX nông nghiệp, với nhiều sự kiện quan trọng liên quan đến phát triển kinh tế tập thể và nông thôn. 

Quốc hội đã thông qua Luật Hợp tác xã năm 2023 và chính phủ ban hành Nghị quyết số 106 về phát triển HTX nông nghiệp trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới, trong đó có đưa ra một số nhiệm vụ và giải pháp đẩy mạnh thu hút đầu tư, hỗ trợ phát triển HTX nông nghiệp. Các hội nghị, diễn đàn do Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn tổ chức đã góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển HTX nông nghiệp.

Trong thời gian qua, HTX nông nghiệp đã đóng vai trò quan trọng trong phát triển liên kết chuỗi giá trị, thúc đẩy nông nghiệp xanh và giảm phát thải. Các dự án thí điểm như xây dựng vùng nguyên liệu và giảm phát thải đã đạt được những kết quả tích cực.

Nhóm mô hình HTX điển hình như nhóm COOP.66 đã có những đóng góp quan trọng trong việc tạo ra một diễn đàn mạng xã hội giữa các HTX và chuyên gia để kết nối và chia sẻ thông tin. Cùng với đó, nhóm này cũng đã hỗ trợ xây dựng và triển khai các HTX nông nghiệp hiệu quả, đồng thời lan truyền và nhân rộng các mô hình này trên cả nước.

“Trong quá trình nỗ lực chuyển đổi tư duy gần đây, 66 HTX điển hình đã giúp bà con nông dân, những người trực tiếp sản xuất nhận thức được sự cần thiết của việc chuyển từ canh tác nhỏ lẻ sang sản xuất hàng hóa tập trung. HTX đã trở thành biểu tượng, đại diện cho quyền lợi của bà con nông dân, mang lại cơ hội cho họ làm chủ và làm giàu từ nghề nghiệp của mình” – ông Nguyễn Tiến Định cho biết.

Tuy vậy, nhóm COOP.66 vẫn còn đối mặt với một số thách thức, như hạn chế trong hoạt động tư vấn và chia sẻ kinh nghiệm. Trong thời gian tới, COOP.66 đặt mục tiêu tăng cường truyền thông về nhóm và nhân rộng các mô hình HTX, đồng thời tăng cường giao lưu và kết nối giữa các thành viên để đạt hiệu quả hoạt động tốt nhất.

Chia sẻ tại tọa đàm, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan bày tỏ, nông dân Việt Nam cần cù, sáng tạo song chưa có nhiều tinh thần hợp tác, liên kết. Bởi vậy, điều tiên quyết là cần giải được những câu hỏi, những băn khoăn còn tồn tại của nông dân trước khi vào HTX. HTX là một vòng tròn các mối quan hệ, vòng tròn càng lớn, HTX càng trở nên vững mạnh, điều này đòi hỏi các lãnh đạo cần truyền bá tư tưởng hơn việc chỉ chú trọng vào kỹ thuật.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng, việc nâng cao nhận thức về rủi ro thị trường đến việc kết nối với thị trường, doanh nghiệp và các đối tác nguồn cung, mối quan hệ này vẫn còn hạn chế và chưa có chiến lược phát triển rõ ràng. Các chính sách đào tạo thường tập trung vào những kỹ năng nhỏ lẻ, nhưng sau đó, khi HTX hoạt động, cần có một câu chuyện thuyết phục, cách thức tạo ra sự tham gia từ các thành viên và khách hàng đối tác.

“Tinh thần hợp tác là yếu tố quan trọng trong HTX, cần thiết cho sự hợp tác giữa các thành viên và giữa các HTX với nhau để tạo ra không gian và tinh thần mới cho HTX trong tương lai, để tư tưởng HTX trở thành “phản xạ” của nông dân, từ đó giúp tăng giá trị sản xuất lên gấp nhiều lần nhờ phát triển kinh tế tập thể” – Bộ trưởng nhấn mạnh.

Tại tọa đàm, đại diện của các HTX thuộc COOP.66 đã có những chia sẻ kinh nghiệm trong việc thúc đẩy các hoạt động thúc tiến thương mại, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm. Đồng thời, nắm bắt thực tế hoạt động của các HTX, các đại diện cũng đưa ra những ý kiến đóng góp nhằm phát triển vai trò của HTX trong đời sống, tháo gỡ những tồn đọng về cơ chế, chính sách để nâng cao chất lượng dịch vụ, tinh thần gắn kết và phát triển hiệu quả.

Theo Ông Bùi Văn Tuấn – Giám đốc HTX dịch vụ Thương mại nông nghiệp Cây Trôm (tỉnh Long An), hiện toàn bộ HTX đã có sự liên kết sản xuất theo chuỗi, việc được tham gia các đề án, chương trình lớn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã giúp cho HTX có thể học hỏi, phát huy được thế mạnh sẵn có của mình.

Ông Tuấn cũng kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có thể có thêm các chính sách mới để từ đó đó phát huy các mô hình đã thành công, giúp các HTX có thể phát triển đồng đều hơn và hướng đến phát triển sản xuất xanh.

Bà Mai Thị Ninh – đại diện HTX Bắc Kạn cho biết, ban đầu HTX tỉnh chỉ có 7 thành viên, nhưng ở thời điểm hiện tại đã có 30 hộ đã có sản phẩm để xuất khẩu và việc vinh dự được tham gia COOP.66, đặc biệt là các đề án của Trung ương là một bước tiến lớn giúp cho HTX tỉnh có chỗ đứng vững chắc hơn trên thị trường. Về đề xuất, Bà Ninh mong muốn được kết nối chặt chẽ hơn trong hệ thống COOP.66, đặc biệt về phương diện thị trường, công nghệ để có thể hướng HTX tới chuyển đổi số.