Thị trường trái phiếu tiếp tục diễn biến trầm lắng

Tại Hội thảo “Giải pháp phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp & Lễ ký kết shợp tác giữa FiinRatings và PVIAM” diễn ra ngày 21/9 vừa qua, ông Lê Hồng Khang – Giám đốc Xếp hạng Tín nhiệm, FiinRatings cho biết: Tính từ đầu năm đến nay, giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp đạt hơn 140.000 tỷ và chủ yếu là hình thức phát hành riêng lẻ. 

Về quy mô thị trường, đã có sự thu hẹp đáng kể trong 2 năm trở lại đây, giảm khoảng 25% so với đỉnh cuối năm 2021, còn khoảng 1,2 triệu tỷ đồng. Áp lực đáo hạn trái phiếu trong năm 2024 vẫn còn cao, không thua kém so với 2023. Trong đó số trái phiếu doanh nghiệp bất động sản đến hạn chiếm khoảng 50%. Đây là thách thức không nhỏ, không chỉ với các doanh nghiệp bất động sản mà còn các ngành liên thông.

Tính đến tháng 6/2023, khối lượng trái phiếu chậm thanh toán là khoảng 27% và có thể tăng lên trong thời gian tới. Tuy nhiên điểm sáng là 65% trái phiếu liên quan đến chậm trả đã đạt được thoả thuận với nhà đầu tư như tái cấu trúc, gia hạn thời gian thanh toán. 

Đánh giá về khả năng hồi phục của thị trường, bà Trịnh Quỳnh Giao – Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Quản lý quỹ PVI (PVIAM) chia sẻ ở góc độ của một quỹ đầu tư: “Trong 6 tháng đầu năm nay gần như không thể đầu tư, trong bối cảnh thị trường nhiều khó khăn. Tuy nhiên, bắt đầu từ tháng 7, tháng 8 thì các tổ chức phát hành đã có kế hoạch huy động vốn trở lại, và PVIAM cũng đã giải ngân 2 deal (thương vụ), khoảng 1.000 tỷ đồng. Điều này cho thấy thị trường bắt đầu có sự hồi phục. Thực tế, nhu cầu luôn có, ở cả bên phát hành và bên đầu tư. Hiện nay quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam còn rất nhỏ, so sánh với các nước lân cận là rất thấp. Do đó, tôi tin rằng, chúng ta đã qua giai đoạn khủng hoảng và có những bước hồi phục dần dần”.

Một vấn đề khác cũng rất được quan tâm trên thị trường trái phiếu là lãi suất phát hành thời gian qua. Mặc dù lãi suất huy động các ngân hàng liên tục xuống thấp nhưng lãi suất của nhiều lô trái phiếu khá cao, tới 12-15%. Diễn biến này cũng khiến nhiều nhà đầu tư lo ngại, liệu đây có phải là điều bất thường hay không?

Về vấn đề này, bà Trịnh Quỳnh Giao cho biết, lãi suất trái phiếu phụ thuộc vào nhiều yếu tố, đó là rủi ro của tổ chức phát hành, sức khoẻ tài chính, thanh khoản, ngành nghề lĩnh vực,…Có thể tại thời điểm phát hành trái phiếu, doanh nghiệp hoàn toàn không có vấn đề gì, chỉ là họ cần khoản tiền đó cho một dự án. Ngoài đánh giá tổ chức phát hành thì còn có yếu tố bảo đảm, bảo lãnh thanh toán,…nhiều yếu tố mới hình thành nên lãi suất như thế nào. Nếu chỉ nhìn vào con số lãi suất thì chưa thể đánh giá được. 

“Trở lại với con số 12-15% có cao hay không? Giả sử tại thời điểm đó doanh nghiệp bất động sản kiếm ra được lợi nhuận, họ huy động 15% nhưng kiếm ra 30-40% thì việc huy động lãi suất như vậy là không cao, thậm chí 20% cũng hoàn toàn bình thường” – bà Giao nhận định.

Trong khuôn khổ Hội thảo, cũng đã diễn ra Lễ ký kết hợp tác giữa FiinRatings và PVIAM về việc áp dụng kết quả xếp hạng tín nhiệm của FiinRatings trong công tác quản trị đầu tư của PVIAM.

Theo đó, hai bên sẽ tăng cường công tác chia sẻ thông tin thị trường và hợp tác trong việc áp dụng những thông lệ tốt trong quản trị rủi ro đầu tư, xây dựng đường cong lãi suất trái phiếu doanh nghiệp, định giá trái phiếu và các chia sẻ các giải pháp nhằm hỗ trợ và hướng tới sự phát triển bền vững của thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam.